روانشناسی نظامی

توجه به ظهور رویکرد مثبت نگر سلامت روانی، بهزیستی روان شناختی توجه مجامع علمی را به خود جلب کرده است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی از نوع همبستگی است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه هایی استاندارد است. که روایی آن ها از طریق روایی سازه و پایایی آن ها از طریق آلفای کرونباخ تعیین شد. جامعه آماری پژوهش را کارکنان نظامی جنوب شرق ایران تشکیل دادند و به منظور تحلیل داده های پژوهش از نرم افزار Smart PLS استفاده شده است. یافته ها نشان داد حمایت اجتماعی ادراک شده بر بهزیستی روان شناختی تأثیری مثبت و معنادار به میزان 342/0، حمایت اجتماعی ادراک شده برتاب آوری تأثیری مثبت و معنادار به میزان 820/0 و تاب آوری بر بهزیستی روان شناختی تأثیری مثبت و معنادار به میزان 537/ دارند. همچنین، تأثیر حمایت اجتماعی ادراک شده بر بهزیستی روان شناختی با نقش میانجی تاب آوری به میزان 782/0 برآوردگردید. با توجه به تأثیر مثبت و معنی دار حمایت اجتماعی ادراک شده بر بهزیستی روان شناختی و تاب آوری و تأثیر مثبت تاب آوری بر بهزیستی روان شناختی به یگان های نظامی توصیه می شود با برگزاری کارگاه های مهارت های زندگی و بهره گیری از رسانه های مختلف، در راستای مداخلات رفتاری و اجتماعی در جهت آموزش، برنامه های آموزشی و تشویق خانواده ها اقدامات نماید.

مقدمه : کارکنان نظامی به علت حساسیت کار، خطرزایی آن، تغییرات مکرر و احتمال وقوع حوادث پیش بینی نشده و نقش کلیدی در برقراری آرامش و امنیت در داخل کشور و جلوگیری از تهدیدات خارجی بایستی مورد توجه ویژه قرار گیرند. هدف پژوهش بررسی کیفیت زندگی، رضایت و صمیمیت زناشویی در بین کارکنان نیروی انتظامی بود. روش : پژوهش با رویکرد کیفی و الگوی پدیدارشناسی انجام شد. به این منظور 16 نفر از پرسنل نیروی انتظامی مطابق با اصول روش تحقیق کیفی مورد مصاحبه نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. تمام مصاحبه ها ضبط و کلمه به کلمه پیاده شد و کدگذاری گردید و در قالب مضامین اصلی و فرعی طبقه بندی شد. یافته ها : در این مطالعه 4 درون مایه اصلی و چندین درون مایه فرعی استخراج شد. درون مایه های اصلی شامل: رفاقت و صمیمیت با همسر، کیفیت و رضایت از زندگی، از خودگذشتی همسر و انتظارات از همسر، بود. یکی از سؤال های این تحقیق این بود پرسنل نظامی کیفیت زندگی خود را چگونه ارزیابی می کنند؟ در مجموع با توجه به تحلیل بازخوردی به دست آمده می توان گفت که کیفیت و رضایت زندگی و صمیمیت زناشویی کارکنان نیروی انتظامی تفاوت زیادی با دیگر افراد جامعه ندارند؛ ولی در بعضی مواقع استرس کاری و مشکلات مالی، زندگی این افراد را تحت تأثیر قرار می دهد. نتیجه گیری : افرادی که در نیروی انتظامی خدمت می کنند از زندگی خود رضایت دارند و روابط مطلوبی را با وجود شرایط کاری با همسران و خانواده خود دارند.

اختلال استرس پس از ضربه، یکی از مشکلات حاد و مزمن اختلالات روانی جانبازان جنگ تحمیلی به شمار می رود که علاوه بر ایجاد چالش در زندگی آن ها، می تواند بر سلامت روانی همسران آن ها نیز تأثیر بگذارد. هدف این مطالعه، بررسی رابطه حمایت اجتماعی ادراک شده با استرس ثانویه و سلامت روانی در همسران جانبازان اعصاب و روان بیمارستان روانپزشکی صدر تهران بود. نمونه آماری پژوهش، 192 نفر از همسران جانبازان اعصاب و روان مراجعه کننده به بیمارستان روانپزشکی صدر تهران در سال 1399 تشکیل دادند که به صورت نمونه گیری تصادفی سیستماتیک از بین این جامعه آماری انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه حمایت اجتماعی ادراک شده (زیمت، داهلم، زیمت و فارلی، 1988)، پرسشنامه استرس ثانویه (موتا، ژوسف، رز، سوزی و لیدرمن، 1997) و پرسشنامه 28 سوالی سلامت عمومی (گلدبرگ و هیلیر، 1979) بود. برای آزمون فرضیه ها، از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند گانه استفاده گردید. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد حمایت اجتماعی ادراک شده، قادر به پیش بینی استرس ثانویه و سلامت روانی در افراد مورد مطالعه بوده و به تنهایی توانسته است 3/33 درصد از تغییرات استرس ثانویه و 8/ 35 درصد از تغییرات استرس ثانویه و سلامت روانی را پیش بینی کند. لذا می توان گفت، حمایت اجتماعی ادراک شده، پیش بینی کننده معنی داری برای استرس ثانویه و سلامت روانی همسران جانبازان اعصاب و روان بوده و ارائه خدمات حمایت روانی به این گروه آسیب پذیر می تواند نقش بسزایی در تأمین سلامت روانی آن ها داشته باشد. 

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش مهارت های زندگی بر امیدواری، سلامت اجتماعی و بهزیستی روانی جانبازان شهرستان کلیبر بود. طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه جانبازان شهرستان کلیبر در سال 1399 بودند که تعداد 30 نفر با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل (15 نفر برای هر گروه) قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های امیدواری اسنایدر، سلامت اجتماعی کییز و بهزیستی روانی ریف استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با روش آماری تحلیل کوواریانس انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد آموزش مهارت های زندگی بر امیدواری، سلامت اجتماعی و بهزیستی روانی جانبازان تأثیر دارد. در واقع آموزش مهارت های زندگی باعث افزایش امیدواری، سلامت اجتماعی و بهزیستی روانی در جانبازان می شود. بنابراین توجه به مهارت های زندگی نقش مهمی در بهبود جنبه های مثبت جانبازان دارد.

تکانشگری به عنوان سازه ای مرتبط با عوامل خطر در نظامیان دارای اهمیت ویژه ای است تا با پیش بینی ابعاد آن بتوان از خطراتی نظیر خودکشی، اعتیاد، بدرفتاری ها و پرخاشگری جلوگیری کرد. پژوهش حاضر باهدف پیش بینی الگوی تکانشگری نظامیان با استفاده از ابعاد کمال گرایی و راهبردهای مقابله ای آن ها صورت می گیرد. این پژوهش به روش توصیفی، از نوع همبستگی و به صورت پیمایشی انجام گرفت. جامعه آماری شامل کلیه نظامیان مشغول به خدمت در سه پادگان مستقر در شیراز و حجم نمونه 145 نفر بودند که به صورت خوشه ای و تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های تکانشگری بارات (1997)، کمال گرایی هیل (2004) و راهبردهای مقابله ای لازاروس و فولکمن (1984) بود و داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام تحلیل شدند. مؤلفه های نظم و سازمان دهی و فرارو اجتناب از متغیرهای تأثیرگذار در پیش بینی تکانشگری بودند بر اساس یافته ها ی این مطالعه سطح متوسطی از واریانس تکانشگری توجهی نظامیان توسط متغیرهای نظم و سازماندهی، تمرکز بر اشتباهات، فرار و اجتناب، مشکل گشایی و همچنین 34 درصد از واریانس مشترک تکانشگری حرکتی نیز توسط متغیرهای مشکل گشایی، فرار و اجتناب، ادراک فشار، نظم و سازماندهی و درنهایت 49 درصد از واریانس مشترک تکانشگری بی برنامگی توسط متغیرهای نظم و سازماندهی، ادراک فشار، هدفمندی، رویارویی، فرا و اجتناب و مسئولیت پذیری تبیین می شود. نتایج پژوهش حاضر، ضرورت بازشناسی نقش ابعاد مختلف کمال گرایی و راهبردهای مقابله ای را در پیش بینی تکانشگری نظامیان مورد تأکید قرار می دهد.

پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش ابراز وجود و کمال گرایی در انعطاف پذیری کنشی کارکنان یک مجموعه ی نظامی انجام شد. طرح پژوهش توصیفی- مقطعی است و بدین منظور از 100 نفر پرسنل دو مجموعه ی نظامی، تعداد 80 نفر از کارکنان به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و به پرسشنامه های جرأت ورزی گمبریل و ریچی (1975)، کمال گرایی مثبت و منفی تری شورت و همکاران (1995) و انعطاف پذیری کنشی کانر و دیویدسون (2003) پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون خطی چندگانه به روش ورود همزمان و با نرم افزار SPSS 20 انجام شد. بین ابراز وجود و کمال گرایی مثبت با انعطاف پذیری کنشی کارکنان رابطه مستقیم و بین کمال گرایی منفی و انعطاف پذیری کنشی یک رابطه ی غیرمستقیم و معنی دار وجود دارد (01/0P<). تحلیل رگرسیون نشان داد که کمال گرایی مثبت (β=0.034, P=0.005) و منفی (β=-0.19, P=0.004) و ابراز وجود (β=0.20, P=0.007) مجموعاً 27 درصد از تغییرات در انعطاف پذیری کنشی را پیش بینی می نمایند. پرسنل مجموعه های نظامی می توانند با ارتقای مهارت ابراز وجود و نیز کمال گرایی مثبت، خودکارآمدی شخصی را افزایش داده و با پیشگیری از کمال گرایی منفی، انعطاف پذیری کنشی خود را بیفزایند.