مدیریت تولید و عملیات

مدیریت تولید و عملیات

مدیریت تولید و عملیات سال یازدهم زمستان 1399 شماره 4 (پیاپی 23) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

شناسایی و اولویت بندی فعالیت ها به منظور دستیابی به مدیریت پروژه سبز از منظر ناب و پایداری در سازمان پارک ها و فضای سبز اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت پروژه سبز تولید ناب پایداری مدیریت سازمان پارک ها و فضای سبز تکنیک تحلیل سلسله مراتبی و روش دلفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 942 تعداد دانلود : 757
هدف: مدیریت پروژه سبز (GPM) ، شامل مجموعه ای از اقدامات مدیریتی است که شناسایی و ارزیابی تأثیر فعالیت ها بر محیط زیست همراه با کنترل و بهبود عملکرد محیطی را امکان پذیر می سازد. بر این اساس، مفاهیم ناب و پایداری به عنوان نیروی محرکه جایگاه ویژه ای دارند، زیرا می توانند نقش بسزایی در بهبود و ارتقای کیفیت محیط داشته باشند. بنابراین هدف این مطالعه شناسایی و اولویت بندی فعالیت های مرتبط با GPM بر اساس مفاهیم ناب و پایداری است. طراحی/ روش شناسی/ رویکرد - پژوهش حاضر ابتدا ابعاد ناب و پایداری در GPM را شناسایی کرده و سپس فعالیت ها را از نظر اهمیت فعالیت و نه ترتیب عملکرد، برای دستیابی به GPM با اهداف ناب و پایدار در سازمان پارک ها و فضای سبز اصفهان اولویت بندی کرده است. داده ها از طریق توزیع پرسشنامه بین خبرگان مکان مورد مطالعه در دو مرحله به دست آمدند. در مرحله اول با استفاده از روش دلفی، ابعاد ناب و پایداری و همچنین فعالیت های GPM در سازمان پارک ها و فضای سبز شناسایی شدند. سپس در مرحله بعد، فعالیت های GPM توسط فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) اولویت بندی شدند. یافته ها- نتایج این پژوهش با توجه به  اهداف ناب (شامل ابعاد محیطی، اجتماعی، فرآیندها و رویه ها) و همچنین اهداف پایداری (شامل سه بعد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی) به دست امدند. اولویت بندی فعالیت های GPM از نظر اهداف ناب و پایدار به ترتیب شامل فعالیت های اجرایی، فعالیت های مرتبط با برنامه ریزی، فعالیت های اولیه، نظارت و کنترل و فعالیت های نهایی مشخص گردید . محدویت های تحقیق/ کاربردها - این مطالعه می تواند مشوقی برای مدیران پروژه و سازمان ها جهت توجه به مدیریت پروژه با در نظر گرفتن اهداف ناب و پایدار باشد. مدیران سازمان پارک ها و فضای سبز باید به ترتیب فعالیت های اجرایی، فعالیت های مربوط به برنامه ریزی، فعالیت های اولیه، نظارت و کنترل و فعالیت های نهایی را در اولویت کارهای خود قرار دهند. اصالت/ارزش- در این مقاله سعی شده است با در نظر گرفتن ابعاد ناب و پایداری، فعالیت های مدیریت پروژه سبز شناسایی شود. سپس اولویت بندی فعالیت ها (از نظر اهمیت فعالیت برای دستیابی به GPM ( با رویکرد ناب و پایدار در سازمان پارک ها و فضای سبز اصفهان انجام شده است. تازگی و اصالت پژوهش در این است که فعالیت ها بر سه مفهوم سبز، ناب و پایدار در پروژه های مدیریت پارک ها و سازمان های فضای سبز شناسایی و اولویت بندی شده اند.
۲.

ارزیابی پروژه ها بر پایه ریسک در سازمان های پروژه محور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت پرتفولیو ریسک ویکور سازمان پروژه محور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 546 تعداد دانلود : 134
هدف: دراین پژوهش شناسایی و ارزیابی ریسک های بالقوه تاثیرگذار بر پروژه ها و انتخاب پروژه ها براساس سطح ریسک مشخص در سازمان های پروژه محور تحلیل شده است. طراحی، متدولوژی و و رویکرد : بعد از تشکیل تیم تصمیم گیری و شناسایی ریسک هایی که امکان دارند پروژه ها را تحت تاثیرقراردهند، این ریسک ها یا روش ویکور وزن دهی شده اند. سپس، موجودیت ریسک ها بر روی پروژه ها توسط مدیران پروژه ها تعیین و ریسک نهایی هر پروژه تخمین زده شده است. یافته ها: نتایج اصلی نشان می دهد، استفاده از این روش به عنوان یک روش مدیریتی سودمند در انتخاب پروژه ها با سطح ریسک قابل قبول در سازمان های پروژه محور قابل استفاده می باشد. کاربردهای اجرایی/ اجتماعی : یکی از چالش های مهم مدیریتی در سازمان های پروژه محور، انتخاب پروژه های با سطح ریسک اجرای قابل قبول می باشد. تجزیه و تحلیل ریسک در مدیریت پرتفولیو، یک استراتژی جهت کمک به مدیران در انتخاب، حمایت، و مدیریت محموعه پروژه ها می باشد. نوآوری/ ارزش : بر اساس دانش نویسندگان مقاله، مطالعات گذشته بیشتر بر شناسایی و رتبه بندی ریسک در یک پروژه مشخص تمرکز داشته اند. در حالیکه، رویکرد توسعه یافته این پژوهش می تواند به عنوان یک روش سریع و مطمئن جهت انتخاب پروژه ها در سازمان های پروژه محور براساس مدیریت ریسک در نظر گرفته شود. 
۳.

ارائه رویکردی برای انتخاب راهبردهای برون سپاری در زنجیره تامین خدمات دوسویه – دوسطحی با مطالعه موردی در خدمات سلامت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برون سپاری مدیریت زنجیره تأمین خدمات (SSCM) سلامت فرآیند تحلیل سلسله مراتبی تحلیل دوبعدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 12 تعداد دانلود : 274
هدف: هدف این مقاله ارائه رویکردی برای انتخاب راهبردهای برون سپاری در زنجیره تامین خدمات دو سویه - دو سطحی است. طراحی/روش شناسی/رویکرد - فرایند تحلیل سلسله مراتبی برای انتخاب دو عامل با بیشترین تاثیر بر تصمیمات برون سپاری خدمات مورد استفاده قرار گرفته است.  به منظور انتخاب راهبردهای برون سپاری، عوامل منتخب در یک تحلیل دو بعدی قرار گرفته اند.  دو پرسشنامه برای تعیین اهمیت و همبستگی اهداف برون سپاری و انتخاب عوامل اثرگذار بر تصمیمات برون سپاری خدمات توسعه یافته و در زنجیره تامین خدمات منتخب یک بیمارستان در اصفهان مورد استفاده قرار گرفته اند.  پرسشنامه ها به وسیله مدیران ارشد و سرپرستان بیمارستان تکمیل شده اند. یافته ها - یافته ها نشان دهنده آن است که تماس مشتری و قابلیت نسبی در فرایند بیشترین تاثیر را بر تصمیمات برون سپاری خدمات در زنجیره تامین خدمات منتخب داشته اند. زمانی که قابلیت نسبی در فرآیند بالاست بهتر است تصمیم گیرندگان با سایر سازمانها تعامل داشته باشند تا از این طریق امکان تشخیص نقاط ضعف سازمان بیشتر فراهم شود. محدودیت ها/ توصیه ها - مطالعه موردی تنها محدود به یک نوع از زنجیره خدمات یعنی زنجیره تامین خدمات دوسویه - دوسطحی بود. پیشنهادات کاربردی - مدیران بخش های مختلف صنعتی و خدماتی با استفاده از الگوی پیشنهادی این پژوهش می توانند برروی متغیرهایی متمرکز شوند که تاثیر بیشتری برروی برون سپاری فرایندهای هدف دارد. به این ترتیب آنها می توانند راهبردهای تامین مناسب را برای فرآیندها در شرایط مختلف انتخاب نمایند. تأثیرگذاری بر جامعه - در این مقاله، تماس مشتری و قابلیت نسبی فرایند به عنوان دو عامل با بیشترین تاثیر بر برون سپاری فرایند پاتولوژی تعیین و برای تحلیل دو بعدی ومشخص نمودن راهبردهای برون سپاری انتخاب گردیدند. اصالت/ارزش - موضوع این مقاله از این جهت منحصر به فرد است که پژوهش مشابهی در زمینه بررسی ارتباط بین گونه های مختلف زنجیره تامین خدمات و برون سپاری در پیشینه یافت نشد.
۴.

ارائه مدل اقدامات پارادایم ترکیبی ناب چابک و تأثیر آن بر عملکرد زنجیره تامین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پارادایم های ناب و چابک زنجیره تامین مدل سازی ساختاری تفسیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 580 تعداد دانلود : 385
هدف: با توجه به ضرورت اجرای همزمان پارادایم های ناب و چابک در زنجیره تامین، مدیران نمی دانند کدام یک از این پارادایم ها در اولویت هستند. بدون اطلاع از این موضوع، نه تنها در به کارگیری صحیح این پارادایم ها شکست خواهند خورد، بلکه منابع مالی قابل توجهی را نیز هدر خواهند داد. هدف این مقاله بررسی رابطه بین عملکرد پارادایم های ناب و چابک و تأثیرات آنها بر عملکرد زنجیره تأمین است. طراحی/ روش/ رویکرد- از آنجایی که محصولات دفاعی نقش کلیدی در ارتقای امنیت ملی دارند، این تحقیق در زنجیره تامین محصولات دفاعی انجام شده است. روش تحقیق از نوع اکتشافی، ترکیبی و توصیفی است.این تحقیق از نظر هدف، پژوهشی کاربردی بوده که مبتنی بر شناسایی اقدامات و با استفاده از معادلات ساختاری تفسیری به انجام رسیده است. ابتدا، مهم ترین و قابل اجراترین اقدامات پارادایم های ناب و چابک در قالب ماتریس های تحلیل امکان سنجی اهمیت(IFA)، شناسایی گردید. سپس، با استفاده از مدل سازی ساختاری تفسیری فازی(FISM)، مدلی برای نشان دادن روابط منطقی و سلسله مراتبی بین اقدامات پارادایم ها و تأثیر آنها بر عملکرد زنجیره تأمین ارائه شد. ابزار تحقیق در هر دو مرحله اصلی تحقیق، پرسشنامه تکمیل شده توسط کارشناسان صنعتی و دانشگاهی بود که انتخاب کارشناسان به صورت هدفمند انجام شد. یافته ها - نتایج نشان می دهد که از مجموع 100 اقدام معرفی شده برای زنجیره تامین ناب و چابک در تحقیقات پیشین، 21 اقدام در نابی و چابکی زنجیره تامین محصولات دفاعی مهم و قابل اجرا هستند. مدل نهایی این تحقیق روابط سلسله مراتبی بین 21 اقدام و تأثیر آن بر معیارهای کلیدی عملکرد زنجیره تأمین را نشان می دهد. این مدل نشان می دهد که پارادایم های ناب و چابک در هم تنیده شده اند و اجرای همزمان آنها منجر به بهبود عملکرد زنجیره تامین می شود. در این مدل، اقدامات مرتبط با تامین کننده، نقش محرک و اساسی را ایفا می کنند و به اولویت اصلی برای اجرا تبدیل شده اند. اصالت/ارزش – این تحقیق، اولین تحقیقی است که با رویکرد حاضر در خصوص زنجیره تامین ناب چابک، انجام شده است و سعی می کند این دو پارادایم را به طور همزمان بکارگرفته و شکاف بین تئوری و عمل را پر کند. خوشه بندی اقدامات ناب و چابک، بر اساس دو معیار اهمیت و امکان سنجی، و تعریف چهار راهبرد برای اجرای این اقدامات، رویکرد جدیدی برای تمرکز بر بکارگیری اقداماتی است که در حال حاضر امکان پذیرتر هستند. شناسایی تعداد قابل توجهی از اقدامات ناب و چابک(100 اقدام) و نشان دادن چگونگی تعاملات بین اقدامات مهم و امکان پذیر از دیگر نوآوری های این تحقیق است.
۵.

بررسی تأثیر ابعاد تفکر استراتژیک بر پیاده سازی مدل تعالی سازمان EFQM(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تفکر استراتژیک مدل تعالی سازمانEFQM چشم انداز سازمانی خلاقیت تفکر سیستمی جهت گیری با ز ا ر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 761 تعداد دانلود : 786
امروزه همگام با تغییرات شگرفی که در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و تکنولوژیک رخ می دهد، تحولات عمیقی نیز در روش ها و سیستم های نوین مدیریت ایجاد شده است. مدل های تعالی سازمانی، بعنوان ابزارهای قوی برای سنجش میزان موفقیت استقرار سیستم ها در سازمان های مختلف به کار گرفته می شوند. از این رو در این تحقیق سعی شده است تأثیر ابعاد تفکر استراتژیک بر مدل تعالی سازمان EFQM بررسی شود. در مدل ارایه شده اثر عناصر تفکر استراتژیک شامل تفکر سیستمی، چشم انداز و خلاقیت بر توانمندسازها و نتایج مدل EFQM مورد بررسی قرار گرفته است. هم چنین جهت گیری بازار نیز به عنوان بعدی از تفکر استراتژیک مطرح و اثرات آن بر توانمندسازها و نتایج مدل EFQM مطالعه شده است. این مطالعه در یک شرکت فولادسازی که مدل تعالی EFQM در حال پیاده سازی و اجرا است انجام گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که دو متغیر چشم انداز و جهت گیری بازار در پیاده سازی مدل تعالی EFQM در این سازمان تاثیر زیادی دارد یعنی با تقویت این دو موضوع از طریق اموزش و طرح های عملی می توان پیاده سازی مدل تعالی EFQM را در دو قسمت توانمندسازها و نتایج تقویت نمود. اثر تفکر سیستمی و خلاقیت بر پیاده سازی مدل تعالی EFQM در هر دو بخش توانمندسازها و نتایج در این تحقیق تایید نشده است. نتایج حاصل از این تحقیق می تواند به مدیران در طراحی و برنامه ریزی اقدامات عملی جهت موفقیت در پیاده سازی صحیح مدل تعالی EFQM کمک کند.
۶.

بهینه سازی تصمیمات کنترل موجودی تحت محدودیت های متعدد برای محصولات فاسد شدنی: بکارگیری الگوریتم های فراابتکاری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کنترل موجودی سفارش مجدد جزئی فواصل احتمالی بازپرسازی اقلام فاسد شدنی الگوریتم ژنتیک (GA) بهینه سازی ازدحام ذرات (PSO)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 236 تعداد دانلود : 376
این مطالعه با هدف بررسی تأثیر افزایش قیمت شناخته شده بر مدل موجودی دارای توزیع یکنواخت و نمایی برای فاصله بازپرسازی انجام شده است. این مقاله بهینه سازی تصمیمات کنترل موجودی را برای محصولات فاسد شدنی با در نظر گرفتن افزایش قیمت شناخته شده، فاصله احتمالی بازپرسازی، محدودیت ظرفیت انبار و سفارش مجدد بررسی می کند. برای به دست آوردن مقدار سفارش موجودی ، مسئله به گونه ای مدل می شود که تابع صرفه جویی در هزینه کل از تفاوت بین خط مشی سفارش بهینه برای سفارش های خاص و معمولی به دست می آید. دو وضعیت مورد بحث در این مطالعه به شرح زیر است: (1) مدل سازی مسئله بدون محدودیت. و (2) در نظر گرفتن محدودیت برای ظرفیت انبار. برخی آزمایش های محاسباتی برای بررسی تأثیر پارامترهای مختلف بر عملکرد صرفه جویی در هزینه انجام می شوند. در این مطالعه برای مسئله محدودیت، از الگوریتم ژنتیک (GA) و بهینه سازی ازدحام ذرات (PSO) استفاده شده است. عملکرد GA و PSO از نظر مقادیر صرفه جویی در هزینه و زمان محاسبه مقایسه شده است. بر اساس نتایج این مطالعه، الگوریتم GA عملکرد بهتری نسبت به PSO دارد. بر این اساس، برای یک مساله نامحدود، با استفاده از مشتق تابع سود و انجام تحلیل حساسیت، تأثیر برخی از پارامترها مانند تقاضا، قیمت فروش، هزینه نگهداری پس از افزایش قیمت، λ در توزیع نمایی، طول دوره ها در توزیع یکنواخت، نرخ فاسد شدن بر روی متغیر تصمیم، مقدار سفارش و سود به دست آمده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۲