درخت حوزه‌های تخصصی

طبیعت ذاتاً زیبا و بی نقص است و به طور قطع منبع الهام بسیار خوبی برای هنرمندان و طراحان به شمار می رود. اساساً طراحی به معنی آفرینش فکر و ایده های جدید و تبدیل آن ها به یک پدیدة فیزیکی یا غیر مادی است. در وادی طراحی، آنچه طی سالیان متمادی از اصطلاح «الهام از طبیعت» برداشت می شد، فقط به بخش هنری و زیبایی شناسانة آن نظر داشت؛ درحالی که هدف دانش «زیست الگو» توجه به هردو جنبة کاربردی و زیبایی شناختی سیستم های طبیعی است. دانش زیست الگو مبلغ و حامی نوعی نگاه مفهومی ، مطلع و قدردان از سوی طراحان، تولیدکنندگان و سیاستگذاران جوامع امروزی است تا از طبیعت چاره اندیشی بیاموزند. در این پژوهش می کوشیم با نشان دادن نمونه هایی از همراهی این دو بخش در فصل مشترک زیست شناسی و طراحی منسوجات و همچنین شناسایی راهکار های جدیدی از طراحی، برای روشن تر شدن آیندة این دانش گامی برداریم. روشن است که دانش زیست الگو و تعاملات صحیح میان طراحان منسوجات و متخصصان علوم زیستی، ساختارهایی پایدارتر و سازگارتر با طبیعت را برای آیندة منسوجات بشر پیشنهاد می دهد. این پژوهش به شیوة نظری و بنیادی انجام شده و مبتنی بر بررسی تجارب و استخراج اصول طراحی منسوجات به شیوة زیست الگو است. آنچه در اینجا مطرح می کنیم، براساس تحقیقات و گردآوری های کتابخانه ای است و نمونه هایی از خلاقیت ها و تجارب متخصصان این حیطه را دربر می گیرد.

دکتر سیروس پرهام، در جلد اول کتاب «دستبافت های عشایری و روستایی فارس» اشاره می کند که نقش «ناظم» قشقایی را در بازار فرش تهران به نام «حاج خانمی» می شناسند. نگارنده در این پژوهش سعی بر آن داشته است که به روش توصیفی-تحلیلی و با گردآوری اطلاعات به صورت میدانی این حقیقت را آشکار سازد که سهوی در این مورد روی داده است و ناظم با حاج خانمی فرق دارد. طرح حاج خانمی یک نقش لچک ترنج با شبکه های لوزی-سان از گل های چند پر است که حوالی یک سده پیش در کاشان ابداع گشته و بعد به دیگر مناطق شهری بافت رسیده است. در مقابل، ناظم طرحی یک دوم است که اغلب در میان طایفه کشکولی از ایل قشقایی بافته می شود و سنتزی است از شیوه های نقش پردازی ایلیاتی و شهری. در ناظم نیم-سرو های مشبک بر کناره ها جای گرفته اند و پرده ای پر چین و شکن طرح را بر روی زمینه ای از یک گلدان هزار گل می گشاید. نقش های ناظم و حاج خانمی هویت های مجزا دارند.

این مقاله به توصیف و تشریح پوشاک ایرانیان از نیمه ی حکومت قاجاریه تا بعد از انقلاب اسلامی و برقراری جمهوری اسلامی ، تحولات و رخ دادهای فرهنگی و تأثیر آن ها بر پوشاک هر دوره اختصاص دارد و هدف نهایی از نوشتن این مقاله نشان دادن بازتاب و میزان تأثیر این تحولات بر شکل و نوع پوشاک ایرانیان است...