نازیلا دریایی

نازیلا دریایی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۴ مورد از کل ۴ مورد.
۱.

نشانه های مهر در نقوش قالی ایران

نویسنده:

کلید واژه ها: مهر در نقش قالی زبان الگویی قومیت های ایرانی باوره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 625 تعداد دانلود : 52
امروزه محققینِ علاقمندی، نشانه ها و ردپاهایی از کیش مهر را با گذشت چند هزاره از آن در میان بازمانده هایی از دنباله فرهنگ و تمدن ایرانی جستجو می کنند. علاوه بر اسناد مکتوب و تاریخ دار که به یقین دلالتی بس متقن بر استنباط ها و نتیجه گیری هاست، عناصر و بقایایی به صورت غیر مستقیم نشانه ای از ماندگاری مهر باقی گذارده اند. نقش زبان خاموشی که می توانسته مُهر مِهر را بر پیشانی تاریخ ایران حک کرده باشد؛ زبان الگوییِ پیدا و نهانی است که در حوزه های متفاوت علم برای رمزگشایی آن، بازخوردهای متفاوتی وجود دارد. در این مجال سعی بر آن است تا رد آیین مهر و عناصر وابسته به آن را در ایران از طریق نقش در فرش دنبال کنیم. بدیهی است که برای بررسی مطلبی بدین پایه شگفت و قدیمی توجیحات محکمی نیاز است. ایران با گستردگی و تنوع فراوان قومی، باورها، رسوم و آیین های گوناگونی را در خود جای داده. پس مورد احترام قرار داشتن مهر نزد قومیت های مختلف در زمان های قدیم، اهمیت مهرورزی در نقاط مختلف ایران را نشان می دهد. با اینکه آیین مهر در ایران فراگیر شده لیکن رد آن در گذرگاه خطه شمال غرب به جنوب غرب ایران بارزتر است. در عین حال نقوش فرش این رگه را در حوزه شمال شرق تا جنوب شرقی ایران نیز به تصویر کشیدند. اسناد تاریخی بازمانده از قدمت زمانی مهر در هزاره دوم پیش از میلاد می گویند. بیشترین دوام این آیین تا پایان دوران امپراطوری های ایران باستان با اوج در اولین سلسله بوده هرچند مظاهر آن تا به امروز حتی در بی خبری از ریشه ها نزد عوام بر جای مانده است. یک راه پیدا کردن ریشه های تصویری مهر در قالی ایرانی، پیدا کردن تبار قومیت هاست که به شناخت باورهای آنان می انجامد. چون نقش می تواند باورها را در خود جمع آورد. باید در نظر داشت که نقش به آسانی قابلیت جابجایی و انتقال دارد. مطالعات کتابخانه ای و تجارب میدانی برای توصیف این ارتباط به کار گرفته شدند تا نقوش مرتبط شناخته و معرفی شوند
۲.

اسطوره دوزخی در قالی ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: اسطوره دوزخی درخت زندگی درخت سخنگو درخت واق فرش های دستبافت ایرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 193 تعداد دانلود : 807
درخت یکی از عناصر اصلی و قدیمی در نقش پردازی فرش در سراسر جهان است. در مناطق متفاوت ایران نیز درخت با اسامی و اشکال گوناگونی، در طراحی فرش مورد استفاده قرار می گیرد. درخت حیات یا درخت جاودانگی و بی مرگی، به جوهر وجود انسانی در عالم یا به دنیای پس از مرگ اشاره می کند و چنین تعریفی، رایج ترین توصیف استفاده از نقش درخت در طراحی فرش است؛ اما کاربرد درخت سخنگو یا درخت واق با مفهوم درخت دوزخی در فرش، حیرت انگیز است. در اثبات ریشه شناسی مفهومی درخت دوزخی مدارک صریحی در دست نیست. علاوه بر آن، اینکه چرا تنها مناطق محدودی از ایران، فرش هایی با این طرح تولید می کردند، مسئله ای درخور پیگیری است. در ابتدا تبریز و هریس در آذربایجان، سپس چهار محال و بختیاری، کردستان (سنه یا سنندج)، کاشان یا کرمان، مناطقی در ایران هستند که فرش هایی با این طرح از آنجا جمع آوری شده است. درخت واقی و عناصر نقش پردازی آن علاوه بر متن یا قسمت های مرکزی قالی، در حاشیه ها نیز مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین قابل ذکر است که برخی محققین بر ریشه های غیر ایرانی این طرح اشاره دارند. این طرح خاص در فرش های ترکیه، هند، چین و برخی از دیگر کشورهای آسیایی نیز دیده می شود. نویسنده در مقاله حاضر می کوشد تا موضوعات فوق و شیوه تصویرپردازی درخت سخنگو را بر فرش، مورد بررسی قرار دهد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان