درخت حوزه‌های تخصصی

این مقاله به مطالعه تاثیراستفاده ازسایتهای شبکه اجتماعی برهویت قومی دانشجویان دانشگاههای تهران می پردازند. شبکه های اجتماعی مجازی در سال های اخیر نقش گسترده ای در تحولات اجتماعی و سیاسی ایفا کرده اند و همین مسئله مطالعه آنها را ضروری ساخته است. چهارچوب نظری این مقاله را هویت قومی تشکیل می دهد. در چهارچوب نظری استفاده شده در این مقاله هویت ملی شامل چهار بعد هویت یابی قومی، تعلق به فرهنگ قومی، تعهد به اجتماع قومی و بعد سیاسی هویت قومی است. روش نمونه گیری نیز تلفیقی از روشهای هدفمند و گلوله برفی بود. روش پیمایش بعنوان روش تحقیق انتخاب شد و برای گردآوری داده ها از پرسشنامه برخط استفاده شد. سایت فیسبوک نیز بعنوان زمینه تحقیق انتخاب شد چرا که پرکاربرترین و محبوبترین شبکه اجتماعی مجازی است. نتایج تحقیق نشان داد که استفاده از سایت فیسبوک با هویت قومی دانشجویان همبستگی مثبت دارد. این متغیر با هر سه بعد هویت قومی رابطه مثبت دارد اما مقدار این همبستگی پایین و ضعیف می باشد.

ایموجی ها و استیکرها به عنوان بخشی از ارتباطات بصری در شبکه های پیام رسان فوری در میان کاربران این شبکه ها محبوبیت و کاربرد فراوانی پیداکرده است. به نظر می رسد ابراز احساسات از طریق ایموجی ها و تصاویر برای کاربران راحت تر از نوشتن کلمه یا متن است. تاکنون پژوهش چندانی در مورد رواج این پدیده و پیامدهای احتمالی آن در فارسی صورت نگرفته است. نویسندگان این مقاله برای فهم چیستی معانی استیکرهای شبکهپیام رسان فوری نمونه هایی از استیکرهای شبکه پیام رسان وایبر رادر سال 1393 شمسی، پیش از محدود شدن وایبر در کشور نشانه شناسی [1]کردند تا معانی پنهان در این اشکال ارتباطی جدید را شناسایی کنند. نتایج این تحقیق نشان داد که استیکرها سبک زندگی مصرفی را ترویج و جامعه ای نمایشی را بازتولید می کنند. این پژوهش که با نشانه شناسی ده مجموعه استیکر از شبکه پیام رسان وایبر انجام شد، نشان داد که اقلیتی کوچک و عمدتاً سفیدپوست، جوان و خوشگذران در موقعیت هایی مانند خرید و مسافرت در حال گذران وقت هستند. محوری ترین پیام استیکرها «خوش باشی» ارزیابی شد و این که در این تصاویر توجهی به حوادث جدی دنیای واقعی نشده است. [1]- لازم به ذکر است هر نمونه، خود شامل حدود سی تصویر است. پس ده نمونه در حقیقت شامل 300 تصویر متفاوت است.

گسـترش شـبکه ­های اجتماعـی مجـازی همچـون اینسـتاگرام در ایـران، بـه سـبب ایجـاد محیـط و فضـای رسـانه ای غیررســمی و افزایــش قــدرت کاربــران در به اشــتراک گذاری عکــس، ویدئــو، ایده هــا، عواطــف و احساســات، فرصـت بی­ نظیـری را بـرای رشـد فرهنـگ سـلبریتی و هـواداری از آنهـا ایجـاد کـرده اسـت. بنابرایـن، هـدف ایـن پژوهــش، مطالعــۀ دلیــل و زمینه هــای فرهنــگ هــواداری از ســلبریتی ­ها در اینســتاگرام اســت. روش تحقیــق بـه کار رفتـه در ایـن پژوهـش، کیفـی بـوده و از رهیافـت نظریـۀ زمینـه­ ای بـه عنـوان روش عملیاتـی پژوهـش اســتفاده شــده اســت. مشــارکت کنندگان پژوهــش، 22 نفــر از فالوورهــا یــا تعقیب کننــدگان ســلبریتی­ ها (بــا تعــداد فالــوور بیشــتر) در شــبکۀ اجتماعــی اینســتاگرام هســتند کــه بــه روش نمونه گیــری هدفمنــد انتخــاب شـده­اند. بـرای گـردآوری داده­هـا از مصاحبه هـای عمیـق نیمه سـاختاریافته بهـره گرفتـه شـده اسـت. داده هـای گـردآوری شـده بـا بهره گیـری از روش مقایسـه ای مـداوم و مطابـق بـا رویه هـای نظام منـد اشـتراوس و کوربیـن در ســه مرحلــه (بــاز، محــوری و انتخابــی) مــورد تحلیــل قــرار گرفتنــد. قابلیــت اعتبــار، اعتمــاد و انتقال پذیــری داده هـا نیـز مـورد تأییـد قـرار گرفتـه اسـت. یافته هـای پژوهـش بیانگـر آن اسـت کـه مهمتریـن دلیـل تمایـل هــواداران بــه ســلبریتی ها عبارت انــد از: دیجیتالی شــدن زندگــی جوانــان، مصرفی شــدن جامعــه، ســلبریتیزه شــدن جامعــه، نقش آفرینــی رســانه های عصــر اول و فرســایش اعتمــاد نهــادی در جامعــه. همچنیــن تغییــر الگوهــای اوقــات فراغــت، اســتحالۀ شــهرت، وجــود نابرابــری در جامعــه و رواج مدرنی­ زاســیون یــا نوســازی بــه عنــوان عوامــل زمینــه­ ای یــا تســهیل­ گر نیــز در هــواداری از ســلبریتی­ ها نقــش داشــته­ اند.

مقاله حاضر می کوشد تا ضمن برشمردن ویژگی ها و مشخصات جامعه اطلاعاتی این مسئله را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهد که آیا جامعه اطلاعاتی به رغم دیدگاه های مثبت یا منفی که در مورد آن وجود دارد هنوز در بین کشورهای جهان سوم و کشورهای پیشرفته به گونه ای یکسان مطرح است. به عبارت دیگر وضعیت امروزکشورهای شمال و جنوب از نظر زیرساخت های لازم برای رسیدن به جامعه اطلاعاتی و استفاده از دست آوردهای آن چگونه است؟ روش تحقیق- در این مطالعه،کتابخانه ای اسنادی است. محقق سعی کرده با استفاده از دیدگاه های دانشمندان و تئوریسین علوم ارتباطات و منابع موجود به جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنها بپردازد. در مطالعه حاضر ضمن استفاده از نظریه جامعه اطلاعاتی فرانک وبستر، ابعاد مختلف تکنولوژیکی، اقتصادی، شغلی، جامعه را مورد نقد قرار دهد.

با وجود رسانه های اجتماعی مجازی چون تلگرام پدیده شایعه رواج بسیاری پیدا کرده است. از طرفی دیگر وقت ی مخاط ب از اطلاع رسانی شبکه های رسمی، مانند تلویزیون قانع نشود و حس کن د در جریان کل پدیده یا رخداد قرار نگرفته اس ت، ضمن کم ش دن اعتماد به جریان اطلاع رس انی رس می، س عی در کسب اط لاع از ط رق دیگر مانند پیام رسان های موبایلی می کند. به مرور زمان و در نتیجه منطقی این اتفاق، اخبار منتش ر ش ده در پیام رسان های موبایلی ک ه همواره ممکن است آمیخته با شایعات باشد به عنوان منبع مورد مراجعه مخاطبان قرار می گیرد. در این پژوهش با هدف بررسی میزان باورپذیری پدیده «شایعه» در پیام رسان های موبایلی بین مردم شهرستان اهواز با تأکید بر نقش «رسانه ملی» به انجام رسیده است. روش پژوهش، پیمایشی و ابزار اندازه گیری، مصاحبه و پرسشنامه است. جامعه آماری کلیه افراد 15 تا 60 سال ساکن شهر اهواز هستند که بر اساس آمارنامه کلان شهر اهواز در سال 1390، 728955 نفر بوده اند. روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای است. نتایج نشان داد 8/48 درصد پاسخ افراد اعتماد خود را به مطالب ارائه شده از رسانه ملی را زیاد و خیلی زیاد دانسته و 2/51 درصد افراد اعتماد زیادی به مطالب ارائه شده از رسانه ملی ندارند. همچنین 62 درصد افراد اظهار داشته اند که در صورت مواجهه با اخبار متناقض رسانه ملی را جهت آگاهی از اخبار واقعی انتخاب می کنند. همچنین در حدود 80 درصد افراد رسانه ملی را قابل اطمینان تر از پیام رسان های موبایلی می دانند.

هدف این مقاله، بررسی تأثیر شبکه های اجتماعی مجازی - به طور اخص فیسبوک - بر بالا بردن سرمایه اجتماعی در جامعه است.مسأله مورد بررسی، مطالعه کنش های کاربران ایرانی در سایت فیس بوک و شناسایی شاخص های نشان دهنده سرمایه اجتماعی در این سایت است. سؤال اصلی تحقیق عبارت است از: آیا افراد با سرمایه اجتماعی بالاتر در شبکه اجتماعی مجازی فیسبوک، از سرمایه اجتماعی بالاتری در جامعه نیز برخوردارند؟ فرضیه اصلی این پژوهش عبارت است از: بین سرمایه اجتماعی افراد در شبکه اجتماعی مجازی فیس بوک و سرمایه اجتماعی آن ها در جامعه رابطه وجود دارد. چارچوب نظری مورد استفاده شامل نظریه سرمایه اجتماعی پاتنام که شبکه ها و هنجارها را، مؤلفه های اصلی تشکیل دهنده سرمایه اجتماعی می داند و نظریه پیر بوردیو و نظریه فرانسیس فوکویاما و جامعه شبکه ای کاستلز است. روش این تحقیق پیمایش و ابزار مورد استفاده در آن دو پرسشنامه است. نمونه مورد مطالعه شامل 80 نفر است که به روش تصادفی هدفمند و تصادفی گلوله برفی از میان دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته ارتباطات دانشگاه سراسری علامه طباطبائی و دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات که در شبکه اجتماعی فیسبوک عضویت دارند، انتخاب شده است. داده های جمع آوری شده از طریق پرسشنامه ها، با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و براساس نتایج نهایی به دست آمده، فرضیه اصلی تحقیق پذیرفته شد.

ابرپیوند در فضای وب پیوندی است از یک پایگاه به پایگاه دیگر که پایگاه های مختلف را در فضای مجازی به یکدیگر متصل می کند. با اتصال پایگاه ها از طریق ابرپیوندها شبکه ای تودرتو از منابع اطلاعاتی شکل می گیرد که وسعت آن به طور پیش فرض کل فضای وب را دربرمی گیرد. در این پژوهش تلاش کردم شبکة ابرپیوندی را مطالعه کنم که میان پایگاه های معرفی شده در صفحة مشهور به فیلترینگ به نشانی اینترنتی Peyvandha.ir شکل می گیرد. هدف های اصلی، مطالعة ساختار پیوند در این شبکه و نیز شناسایی گره ها یا همان پایگاه های کلیدی است. برای این منظور پس از مرور مبانی نظری دو رویکرد اصلی تحلیل پیوند در وب سنجی و تحلیل شبکة پیوند در حوزة تحلیل شبکه های اجتماعی، فهرست 2370 پایگاه بخش فرهنگی و مذهبی معرفی شده در صفحة فیلترینگ را در 5 بخش استخراج و به عنوان فهرست ورودی خزندة وب سوسیوبوت در نظر گرفتم. نتایج پژوهش نشان می دهد که در سطح کلان تنها 3 شبکة ابرپیوند با تراکم بسیار کم و دو پایگاه کلیدی در سطح خرد وجود دارد.

The Internet and social media have played a significant role in contemporary political sphere of Indonesia. In particular, they have been widely used for political activism and discussion; but whether the discussions are constructive is another issue. Constructive political discussion requires several preconditions; one of the most important requirements is rational reasoning. Citizens must be equipped with some degree of political knowledge and competency to provide reasonable arguments and justifications in discussions. The primary objective of this paper is to examine the level of political knowledge of Indonesian Facebookers regarding corruption which is currently a serious issue in Indonesia. An online survey was conducted among the most active users of an anti-corruption Facebook group of Indonesians. The results of the study generally suggested that the participants were well informed about the current affairs of their society and showed a high level of political knowledge in terms of the Corruption Eradication Commission and also the incumbent politicians; however, the results indicated a low level of knowledge regarding laws and regulations surrounding corruption as well as the issues related to the former politicians.

در جوامع امروزی با پیشرفت علم و تکنولوژی، اطلاعات تبدیل به یک فرا وسیله شده است. در این بین افراد فعال در این دهکده جهانی ضمن رضایت از امکانات ارتباطی جدید، در تلاش اند که در حفظ حریم خصوصی خود کوشا بوده تا حقوق ایشان توسط افراد سوء استفاده گر مورد تجاوز قرار نگیرد. در این مقاله، ابتدا مفهوم حریم خصوصی را بررسی نموده، سپس مبنا و ماهیت این حق در خدمات ارزش افزوده تلفن همراه به عنوان بخشی از خدمات مبتنی بر فضای مجازی مورد بررسی قرار می گیرد. در این راستا با مطالعه تطبیقی قوانین کشور هند که شباهت نسبی ای با قواعد حریم خصوصی در ایران دارند سعی خواهد شد تا به درک بهتر خواننده در اعمال این قوانین در کشور کمک شود.

تأثیر رسانه های مجازی بر افکار و هویت مخاطبان در سطح قومی و ملی از مباحث بحث برانگیزی است که موضوع تحقیقات متعددی در دهه 80 و آغازین سال های دهه 90 شمسی در محافل علمی و دانشگاهی بوده است. در پژوهش حاضر، از میان تحقیقات موجود در زمینه تأثیر فضای مجازی بر هویت ملی و قومی، دوازده مقاله منتشر شده در نشریات علمی، انتخاب شدند و به شیوه فرا تحلیل مورد بررسی قرار گرفتند. نکته مشترک این تحقیقات، سنجش تأثیرات فضای مجازی بر هویت ملی و قومی مخاطبان بوده است. در این فرا تحلیل، داده های جمع آوری شده از مقالات مورد بررسی قرار گرفتند تا به این پرسش پاسخ دهند که رسانه های جدید با توجه به رشد سریع در میان جامعه قومی ایران به ویژه نسل جوان، در تعامل با هویت قومی و ملی چه آثار و پیامدهایی داشته اند. دستاورد اکثر پژوهش های مورد بررسی، تأیید تأثیر مثبت فضای مجازی بر هویت قومی بود؛ اگرچه از دید بعضی از محققان، اثرات منفی فضای مجازی نیز نادیده گرفته نشده بود. تقویت مرزبندی ها و رشد انشعابات کوچک قومی ازجمله اثرات منفی قلمداد شده بود. همچنین، به زعم پژوهش ها، نشانه هایی از جریان هویت زدای قومی نیز قابل کتمان نیست.