محمدحسین دادخواه

در سال های اخیر، با افزایش قابل توجه آمار رخدادهای ناگوار گوناگون از قبیل بحران های مالی، بلایای طبیعی و غیرطبیعی و غیره، توانایی بقاء امری حیاتی برای پروژه ها خصوصا در صنایع زیربنایی مانند صنعت ساختمان بوده است. در واقع، پروژه ها همچون سیستم های موقتی نیاز دارند تا جهت پیشگیری و کاهش تاثیر خسارات پیش آمده ها، تا ب آور شوند. بنابراین، هدف اصلی پژوهش حاضر عبارت است از: بررسی عوامل موثر بر ارتقاء تاب آوری در پروژه های ساختمانی به منظور کاهش آسیب ها و شکست های ناشی از حوادث و اختلالات. در این راستا، در این پژوهش ترکیبی، ابتدا با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای عوامل موثر معرفی شدند. در ادامه، داده های جمع آوری شده، از طریق مطالعات میدانی و مصاحبه با ده نفر از خبرگان پژوهش، تحلیل (کیفی مضمونی) شدند. بر این اساس، عوامل اصلی و فرعی موثر، در سه دوره ی زمانی قبل، حین و پس از ساخت، شناسایی، اصلاح و نهایی گردیدند. پس از آن، عوامل اصلی با استفاده از پرسشنامه ی توزیع شده بین شصت و یک نفر، نرم افزار کمی SPSS و نیز آزمون فریدمن اولویت بندی شدند؛ که به ترتیب عبارتند از: در مرحله ی قبل از ساخت- قوانین و سیاست های کلان و امکان سنجی؛ در مرحله ی ساخت- ایمنی، تیم پروژه، نظارت و کنترل، تکنولوژی ساخت، مدیریت چابک، آموزش، مدیریت ذینفعان، مدیریت هزینه، مدیریت ارتباطات، مدیریت زمان بندی و درس آموخته ها و در مرحله ی پس از ساخت- مدیریت بحران، تعمیر و نگه داری و فرهنگ سازی. در آخر، یافته های پژوهش نشان می دهند که اتخاذ رویکرد مدیریتی مبتنی بر تاب آوری در پروژه ها خصوصا در حوزه ی ساختمان سازی می تواند آسیب ها و شکست های ناشی از حوادث و اختلالات را به حداقل برساند.