پرویز کردوانی

نخستین اقدام در جریان برنامه ریزی بهتر، شناخت است. شناخت مستلزم تلاش ها، هزینه ها و البته کارهای علمی زیادی است که از دقت لازم و کافی برخوردار باشند. طرح های توسعه روستایی به عنوان مدل هایی پیشنهاد شده برای توسعه کالبدی، فرهنگی، اقتصادی و ... روستاها به شمار می روند که البته شکل گیری این طرح ها معمولا در ارائه خدمات رسانی به روستاها مطرح شدند که معمولا از برنامه مشخصی حداقل در دهه اول انقلاب برخوردار نبودند. واقعیت این است که ترمیم و بهبود روش های تهیه و اجرای طرح های توسعه روستایی برای بهتر شدن تصمیم سازی ها و برنامه ریزی ها ضروری به نظر می رسد و این در حالی است که عدم موفقیت در زمینه توسعه روستایی مشهود می باشد و انتخاب راهبرد مناسب برنامه ریزی از ضروریات غیرقابل انکار است. در این میان طرح های هادی بارزترین نوع طرح توسعه روستایی است که نیاز به کنکاش و ارزیابی دارد تا میزان موفقیت و اثرات آن در روستاها مشخص گردد. در این تحقیق سعی براین است که با استفاده از تکنیک توسعه یافتگی موریس و همبستگی کندال (Kendall,s ta, tb) روستاهای شهرستان بناب درجه بندی شده و تأثیر طرح های هادی در این درجه بندی مشخص شود. در این روند 28 روستا با 20 شاخص جزیی در قالب 5  شاخص کلی در مدل موریس قرار گرفتند که نتایج نشان داد 16 روستا شاخص نهایی(D.1) بالای 30 درصد را دارا می باشد که تقریباً 57.14 درصد روستاها را شامل     می شود و تعداد 4 روستا یعنی 14.28 درصد روستاها شاخص نهایی(D.1) بین 20 تا 30 را داشتند و بقیه روستاها یعنی 8 روستا با 28.57 درصد روستا هم وضعیت توسعه ای خوبی ندارند و شاخص نهایی 10 به پایین را دارند و می توان در یک تقسیم بندی گروه اول را جزء روستاهای برخوردار از امکانات و دسته دوم را جزء روستاهای نیمه برخوردار و گروه سوم را جزء روستاهای محروم و توسعه نیافته در نظر گرفت. البته با استفاده از روش همبستگی کندال ارتباط معنی داری بین وضعیت اجرای طرح های هادی روستایی و برخورداری از امکانات روستاهای بناب وجود دارد و عدد 0.74 همبستگی نشان دهند این ارتباط معنی دار و همبستگی مستقیم این دو متغیر می باشد.

مقدمه:  در حال حاضر به دلیل مشکلات متعدد؛ از جمله مسامحه و سازش در مبازه با فساد و یا سوء مدیریت ها، فرآیند توسعه پایدار و هویت روستاها به شدت تحت الشعاع قرار گرفته است و روستاهای ما دیگر فاقد هویت و اصالت گذشته خود می باشند. هدف:  هدف کلی تحقیق تبیین عوامل حفظ و توسعه پایدار هویت روستا است. و با طرح سوالات فرعی تحقیق در سه محور یعنی منابع انسانی (در ابعاد مدیریت و نیروی عملیاتی)، شیوه، روش و منابع اولیه و ثانویه (اِرَم) ارتباط معنا دار آنها را بر موضوع مقاله اثبات نماید. روش شناسی:  روش تحقیق توصیفی، تحلیلی، کمی است. ابزار گردآوری اطلاعات و داده ها پرسشنامه ای طیف پنج گزینه ای لیکرت می باشند. روش گردآوری اطلاعات؛ کتابخانه ای، مصاحبه و مشاهدات است. جامعه آماری تحقیق شامل مشاغل آزاد ساکن مورد تحقیق (دهستان قائم آباد، شهرستان شهریار، استان تهران) می باشد. حجم نمونه آماری معادل 150 نفر می باشد. تجزیه وتحلیل کیفی آماری از طریق بررسی روابط و آثار بین داده های عوامل؛ (متغیر های مستقل موثر(M 3)) بر متغیر وابسته هدف (حفظ و توسعه پایدار هویت روستا) صورت گرفته است. با استفاده از میانگین جامعه نمونه و  tدانشجو تجزیه و تحلیل کمی (توصیفی) و اطلاعات شخصی (سن، تحصیلات، جنسیت و تاهل) در تحقیق نتایج مطوبی حاصل شد. قلمرو جغرافیایی پژوهش: حوزه مکانی پژوهش، دهستان قائم آباد؛ شهرستان شهریار، استان تهران می باشد. یافته ها و بحث: یافته های تحقیق با توجه به ارتباط معنادار عوامل موثر (متغیر های مستقل) که در قالب سوالات فرعی و گویه های زیر مجموعه مطرح گردیدند؛ به تایید فرضیات سه گانه (اِرَم) انجامید که در خصوص جزئیات هر یک از عوامل سه گانه؛ مواردی که لازم می باشد؛ مورد تحقیق قرار گیرند. نتیجه گیری: نتایج ناشی از یافته های تحقیق توانست؛ ضمن تایید فرضیات؛ شناخت و معرفت لازم پیرامون عوامل حفظ و توسعه پایدار هویت روستا بدست آید تا علیرغم برسی مورد مطالعه تحقیق؛ پاسخ سوالات فرعی تحقیق جهت حل مسئله مهم روستا روشن گردد. در ضمن عوامل منابع انسانی؛ فراتر از روش و برنامه و روش و برنامه؛  فراتر منابع اولیه و ثانویه؛ به ترتیب از اهمیت و تاثیر بیشتری نسبت به یکدیگر در حل مسئله دارند.