سید مجتبی نجاتی

امروزه بازار زمین و مسکن همواره از بازارهای درآمدزا بوده است و این مسئله در طی دهه های اخیر در کشورهای درحال توسعه به خصوص ایران، از رونق بالا و اهمیت زیادی برخوردار بوده است. در این رابطه همواره گسترش زمین شهری و یا الحاق نقاط روستایی به آن توانسته به عنوان یک رانت دولتی مورداستفاده قرار گیرد و نقش مهمی در گسترش شهر و همچنین ایجاد سکونتگاه های غیررسمی ایفا نماید. اکنون آنچه کلان شهرهای ایران به خصوص تهران با آن مواجه می باشد، سکونتگاه های غیررسمی است که یکی از عوامل اصلی تشکیل دهنده آن رانت های اقتصادی است. لذا هدف پژوهش حاضر تحلیل نقش اقتصاد رانتی بر سکونتگاه های غیررسمی پیراشهری (موردمطالعه: روستاهای حاشیه منطقه 19 شهر تهران) می باشد. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش تحقیق، پیمایشی است. داده های موردنیاز تحقیق به روش اسنادی - میدانی (پرسشنامه) گردآوری شده است. جامعه آماری تحقیق شامل خبرگان و صاحب نظران حوزه های برنامه ریزی روستایی، برنامه ریزی شهری و... است که حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 50 نفر تعیین شد. جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات نیز از نرم افزار SPSS بهره گرفته شد. نتایج نشان داد اقتصاد رانتی بر تمامی شاخص های سکونتگاه های غیررسمی پیراشهری تأثیرگذار است، که شدت این رابطه در جنبه های مدیریتی و اجتماعی در سطح منطقه 19 تهران بیشتر می باشد.