علیرضا سویدی

امروزه نیروی انسانی به عنوان مهم ترین و با ارزش ترین منبع در موفقیت سازمان ها شناخته می شود. از همین رو، سازمان ها تلاش های گسترده ای برای بهبود شرایط کارکنان، بهبود عملکرد و افزایش انگیزه آنان انجام می دهند. در این مسیر موانعی وجود دارد که مانع از دستیابی به بهره وری مطلوب می شود. طفره روی اجتماعی یکی از مواردی است که به طور مستقیم منجر به کاهش عملکرد و بهره وری کارکنان به ویژه در یک محیط گروهی می شود. طفره روی اجتماعی پیامدهای منفی بسیاری برای سازمان ها به همراه دارد و به طور مستقیم بر عملکرد سازمان تأثیر منفی برجای می گذارد. با توجه به شیوع پدیده طفره روی در سازمان ها از یک سو و کمبود مطالعات جامع در خصوص پیشینه پدیده مذکور، پژوهش حاضر بر آن شد تا این موضوع را با روش فراترکیب بررسی کند. در این راستا از 93 مقاله با محتوای مرتبط، 31 مقاله از نظر روش تحقیق کیفی بودند که مبنای تحلیل قرار گرفتند. برای ارزیابی پایایی یافته ها از ضریب کاپا و برای ارزیابی پایایی، انتقال پذیری، تایید پذیری و پایایی از ضرایب آلفای هلشتاین، پی اسکات و کرپیندرف استفاده شد. ضرایب بدست آمده برای این معیارها به ترتیب 711/0، 834/0، 770/0 و 860/0 بود که به معنای تایید معیارهای فوق می باشند. در نتیجه این تحلیل، 38 کد، 14 موضوع و 6 دسته عامل شناسایی شد که به ترتیب اهمیت شامل عوامل مدیریتی، شغلی، محیطی، فردی، ساختاری و تکنولوژیک بودند. محیطی، شخصی، ساختاری و فناوری.