حمید لطف اللهیان

برنامه ریزی شهری علاوه بر توجه به اهداف کالبدی باید به نیازهای کیفی مردم شهر پاسخ گوید. در این راستا هدف اصلی پژوهش حاضر سنجش وضعیت کنونی سطح کیفیت زندگی در مناطق شهر اردبیل و ارائه راهبردهای کلیدی مؤثر در ارتقای کیفیت زندگی شهری با رویکرد آینده نگری است. روش پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی – پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش کلیه ساکنان و شهروندان شهر اردبیل می باشد که با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده و فرمول کوکران حجم نمونه 384 نفر محاسبه شده است. شاخص های موردنظر جهت تحلیل کیفیت زندگی شهری شامل شاخص های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی، ایمنی و امنیت، سلامت و بهداشت، آموزشی، حمل ونقل و کیفیت زیست محیطی است. در این پژوهش جهت ارزیابی وضعیت موجود شاخص های کیفیت زندگی در مناطق شهری اردبیل میانگین داده های حاصل از پرسشنامه ها برای هر شاخص، وارد مدل تاپسیس شد. نتایج حاصل از مدل تاپسیس نشان داد که منطقه 5 شهر اردبیل به لحاظ شاخص های کیفیت زندگی از وضعیت بسیار مطلوبی، منطقه 1 از وضعیت مطلوب، منطقه 4 از وضعیت متوسط و دو منطقه 3 و 2 شهر اردبیل از وضعیت بسیار نامطلوبی برخوردار می باشند. برای تعیین راهبردهای مؤثر در ارتقای کیفیت زندگی شهری با رویکرد آینده نگری، داده ها وارد نرم افزار MICMAC شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که پانزده شاخص کلیدی در برنامه ریزی های آتی با رویکرد آینده نگری در راستای ارتقای کیفیت زندگی مناطق شهری اردبیل نقش حیاتی دارند. با توجه اهمیت بحث ایجاد شهر پایدار که یکی از مؤلفه های مهم آن ارتقای کیفیت زندگی در مناطق شهری است، به متولیان و مسئولین اجرایی شهر اردبیل پیشنهاد می گردد در اجرای برنامه های آتی با رویکرد آینده نگری جهت ارتقای شاخص های کیفیت زندگی در مناطق شهری اردبیل به ویژه در مناطق شهری 2 و 3 شهر اردبیل که از وضعیت بسیار نامطلوبی برخوردارند، اهتمام بیشتری به 15 راهبرد کلیدی داشته باشند.