فرحناز افشین

مقدمه:   در طی سال های اخیر در مجامع علمی جهان علاقه و توجه وافری به تحلیل رابطه مکان و بزهکاری و مطالعه تاثیر متقابل انسان و محیط و شرایط و زمینه ها در شکل گیری الگوهای مکانی بزهکاری به وجود آمده است. این نگرش نو سبب شده است تا اقدامات پلیسی و اعمال قانون برای مقابله با بزهکاری بر این پایه استوار شود. هدف:  هدف این پژوهش آگاهی از نقاط جرم زای کانونی و نحوه اشاعه فضایی کانون های جرم زا و نیز پی بردن به علل اصلی و تاثیر گذار در کمیت نوع جرائم در محلات با توجه به شکل منطقه مورد بررسی بوده است. روش شناسی :  این تحقیق از نظر ماهیت و نوع، کاربردی است و با روش توصیفی- تحلیلی به انجام رسیده است.  برای جمع آوری اطلاعات از مطالعات اسنادی و میدانی در قالب اصلاح نقشه پایه استفاده شده است. در این نوع تحقیقات، مدل تحقیق براساس تعریف متغیرهای تحقیق و نوع ارتباط بین آنها طراحی می شود و سپس با جانمایی داده های واقعی در آن، نتایج لازم به دست می آید. مدل ریاضی مورد استفاده در این تحقیق مدل نزدیک ترین همسایه در نرم افزار Spss بوده و برای ترسیم پراکندگی وقوع جرم از GIS  استفاده شده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش:  پژوهش منطقه4 شهر رشت را به صورت نمونه انتخاب کرده و به بررسی ویژگی های کالبدی و جغرافیایی آن که می تواند زمینه ساز وقوع جرم باشد پرداخته است. یافته ها و بحث:   یافته های مطالعه نشان می دهد که برخلاف فرضیه تحقیق، کانون های جرم زا از مرکز منطقه به پیرامون اشاعه نیافته است و در حاشیه های منطقه به طور مستقل کانون هایی مستعد برای بزهکاری شکل می گیرد که با منطق نزدیکترین همسایه در تحلیل مکانی، تاثیرات آن چنان بر مرکز منطقه ندارد. نتیجه گیری:  تحلیل ها نشان داد که برخی مکان های حاشیه ای منطقه به دلیل ساختار کالبدی خاص و همچنین ویژگی های اجتماعی و اقتصادی ساکنان آن، امکان و فرصت بیشتری برای وقوع جرم دارند. در نقطه مقابل برخی مکان ها مانع و بازدارنده فرصت های مجرمانه هستند. همین امر موجب می شود تا بزهکاران در انتخاب محل بزهکاری خود به دنبال کم خطرترین و مناسب ترین فرصت ها و شرایط مکانی برای ارتکاب عمل مجرمانه باشند.