علیرضا صابرفرد

ظرفیت جذب به «توانایی قرار دادن ایده های نو و ترکیب آنها در فرآیندهای داخلی» اشاره دارد و یکی از عوامل اصلی عملکرد فعالیت های سازمان ها است. یکی از مهم ترین مباحثی که در رقابت های سازمانی به عنوان مزیت به آن اشاره می شود بهره گیری حداکثری از فرصت های فناورانه برون سازمانی است که این مسئله در چارچوب «ظرفیت جذب» محقق می شود. برای مقابله با تهدیدات و تغییرات سریع محیط کسب وکار نیازمند قابلیت های متنوعی هستیم که عموماً ظرفیت درون سازمانی کافی نبوده و به همین جهت باید رویکرد نوآوری باز را مبنا قرار داد. بر همین مبنا و بر اساس وظایف محوله به صنایع دفاعی آنها می بایست قابلیلت های متنوعی را برای مقابله با تهدیدات مختلف دارا بوده که عموماً نیز ظرفیت های درون سازمانی قادر به تأمین آن نمی باشند. به همین دلیل بر خلاف رفتار سنتی، رویکرد نوآوری باز را مبنا قرار داده اند. سؤال مقاله حاضر، بررسی جایگاه رویکرد نوآوری باز در ارتقاء ظرفیت جذب دانش و فناوری در صنایع دفاعی ایران است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه اجرا و جمع آوری داده ها، کیفی است. جامعه آماری این پژوهش شامل محققین، پژوهشگران، کارشناسان خبره و ارشد و همچنین مدیرانی بوده اند که حدود یک دهه تجربه فعالیت مستقیم در حوزه پروژه های فضایی داشته اند. اطلاعات لازم در این پژوهش از مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه های عمیق و تحلیل تم، گردآوری و جهت تجزیه و تحلیل داده های مصاحبه ها از تحلیل محتوا و تحلیل تاریخی و برای احصاء مدل پیشنهادی نیز از مصاحبه و پنل خبرگان بهره گرفته شده است. با بررسی به عمل آمده در نتایج تحقیق، روایی و پایایی یافته ها بر اساس نظرات نخبگان و اساتید تأیید شده است. در انتهای نیز نشان داده شده که رویکرد نوآوری باز بر ارتقاء ظرفیت جذب دانش و فناوری در صنایع دفاعی کشور تأثیر مستقیم داشته و نحوه این اثرگذاری نیز مورد تحلیل قرار گرفته است.