مهناز سادات مصطفوی

قوانین مربوط به حفظ از محیط زیست یکی از موضوعات مهم در زمینه محیط زیست است. در این زمینه قوانین کیفری می توانند نقش بسیار مهم در حفظ، نگهداری، پایداری و توسعه محیط زیست ایفاء نمایند. آنچه که در زمینه قوانین کیفری محیط زیست دارای اهمیت است میزان کارایی آنها و شناخت قوت و ضعف های موجود است. بنابراین در این پژوهش هدف شناخت و تحلیل کارایی قوانین کیفری محیط زیست در ایران بوده است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر داده های پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق را کارشناسان مرتبط و آگاه به موضوع تشکیل داده است که در مجموع 75 نفر به صورت هدفمند پرسشگری شدند. روایی پرسش نامه با استفاده از نخبگان و پایایی نیز با ضریب کرونباخ برابر با 755/0 تایید شد. نتیجه نشان داد که کارایی قوانین محیط زیست در ایران در سطح کمتر از 05/0 متفاوت است که در این زمینه قوانین جلوگیری از آلودگی آب با مقدار 95/7 ، بیشترین تفاوت و کارایی را دارد. قوانین جلوگیری از آلودگی هوا با میانگین 51/6 و سپس قوانین صید و شکار با میانگین 05/6 در رتبه های دوم و سوم شناخته شده اند. آزمون دو جمله ای نشان می دهد که از مجموع 33 قانون مجازات، بیش از 28 مجازات در سطح کمتر از 05/0 معنادار بوده اند. قوانینی شامل مجازات عدم انجام معاینات فنی خودرو با میانگین 34/4؛ مجازات برداشت بی رویه آب(ایجاد چاه) با میانگین 33/4؛ و مجازات ساخت و ساز اراضی پیرامون رودخانه و... با میانگین 29/4 بیشترین کارایی را دارد.