پروین فغفوری آذر

رسانه های نوین ارتباطی در چند سال اخیر به یکی از ارکان جدایی ناپذیر زندگی انسان ها تبدیل شده اند. شبکه های اجتماعی نیز نسل جدیدی از فضای روابط اجتماعی را به وجود آورده اند که به رغم عمر کوتاه ، اما به دلیل ویژگی های تعاملی و فراهم کردن زمینه برای ایجاد روابط اجتماعی گسترده، در صدر اولویت-های کاربران اینترنت قرار گرفته اند. توسعه روزافزون اینترنت و زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات، باعث بروز و ظهور سبک نوینی از ارتباط در قالب «ایموجی» شده که با رویکردی زبان شناسانه، می توان آنها را نمادی از ارتباط غیرکلامی و نمود برقراری سهل و آسان ارتباطات در فضای مجازی قلمداد کرد. کارکرد ایموجی ها در ارتباطات دیجیتال مشابه نقش ژست، زبان بدن و آهنگ کلام در تعامل گفتاری است. باتوجه به تاثیرگذاری چشمگیر ایموجی ها در برقراری ارتباطات غیرکلامی از یک سو و توسعه روزافزون شبکه اجتماعی توئیتر به عنوان یک منبع اطلاعاتی و ارتباطی ایده آل ازسوی دیگر، این پژوهش نظری با روش مطالعه اسنادی به بررسی انواع کنش های گفتاری براساس نظریه سرل در توئیت های حاوی ایموجی و کارکردهای زبانی آنها در حوزه های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سلامت پرداخت. با استفاده از نرم افزار Maxqda از میان 5000 توئیت جمع آوری شده، 1200 توئیت به صورت تصادفی از میان کاربران زن و مرد و در بازه زمانی شش ماهه از اسفند 1398 تا شهریور 1399 انتخاب و کدگزاری شدند که سهم هر یک از حوزه ها 300 توئیت بود. براساس نتایج حاصل، کنش گفتاری اظهاری و کنش گفتاری اعلامی، به ترتیب بیشترین و کمترین بسامد تکرار را داشتند. همچنین کارکرد احساسی ایموجی، بیشترین و کارکرد ارجاعی ایموجی نیز کمترین بسامد تکرار را به خود اختصاص دادند.