امجد کاظمی

هدف این پژوهش، آزمون تجربی مؤلفه های مؤثر شیوه های جذب و ماندگاری نیروی انسانی در مناطق کمتربرخوردار آموزش و پرورش جهت دستیابی عادلانه همه مناطق به امکانات و نیروهای آموزشی و بررسی تفاوت این مؤلفه ها برحسب متغیرهای جمعیت شناختی است. رویکرد پژوهش کمی از نوع توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری، معلمان استان کردستان است که از طریق نمونه گیری طبقه ای و پس از آن با گرفتن نمونه های تصادفی ساده به طور مستقل از داخل هر طبقه، 616 نفر از این معلمان انتخاب شده اند. اطلاعات، از طریق پرسشنامه محقق ساخته 40 گویه ای جمع آوری شده است. شش مؤلفه اصلی استخراج شده از بخش کیفی برای بررسی وضعیت جذب و ماندگاری مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج انجام دادن تحلیل ها با استفاده از آزمون های آماری نشان داد که در مؤلفه های جمعیت شناختی، در رشته تحصیلی و جنسیت تفاوت معنا داری برای مؤلفه های جذب و ماندگاری وجود ندارد و برای مدرک تحصیلی و سابقه کاری تفاوت معناداری وجود دارد. آزمون فریدمن برای اولویت بندی مؤلفه ها از دیدگاه مشارکت کنندگان، نشان داد مؤلفه نوع دوستی دارای بالاترین اولویت و عدم سلامت اداری دارای پایین ترین اولویت است؛ همچنین تحلیل عاملی مرتبه دوم نشان داد مدل دارای برازش مطلوب است. بر اساس یافته ها می توان استدلال کرد که اگر مؤلفه های نوع دوستی و هویت اجتماعی - شغلی را ملاک جذب و ماندگاری قرار دهیم و در ادامه کار از بروز مؤلفه های عدم سلامت اداری و نابرابری و تبعیض، جلوگیری کنیم و همچنین برای ماندگاری معلمان در مناطق کمتربرخوردار ساختارهای حمایتی مطلوب و الزامات و مقتضیات شغلی را اولویت قرار دهیم، به وضعیت پایدارتری در آموزش و پرورش مناطق کمتربرخوردار از لحاظ منابع انسانی دست خواهیم یافت.

مقاله تجارب فرایند جذب و شیوه های ماندگاری معلمان مدارس را در یک استان کم برخوردار  بازنمایی کرده است. همچنین بر کشف شیوه های شکل گیری و تقویت فرهنگ و تعهد خدمت معلمان در مناطق کم برخوردار با وجود مشکلات فراوان تمرکز نموده است. با توجه به اهداف و سؤالات پژوهشی، روش پژوهش قوم نگاری انتخاب شد. میدان تحقیق این پژوهش معلمان استان کردستان بودند که از طریق نمونه گیری هدفمند 20 نفر از آنان در نواحی مختلف آموزشی استان انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده های یک پروتکل مصاحبه با 13 سؤال بود. تحلیل های کیفی نشان داد که شش مقوله اصلی و مهم شامل نوع دوستی، هویت اجتماعی- شغلی، نابرابری و تبعیض، فساد اداری، ایجاد ساختارهای حمایتی مطلوب و الزامات و مقتضیات شغلی، عوامل اصلی هستند که در شرایط زمانی و مکانی متفاوت، در قالب نقش های گوناگون می توانند بر جذب و ماندگاری معلمان در مناطق کم برخوردار مؤثر باشند. بر اساس نتایج می توان استدلال کرد که برای بهبود جذب و ماندگاری معلمان در مناطق کم برخوردار ساختارهای حمایتی مطلوب را اولویت قرار دهیم به عبارتی به ارزش های فرهنگی منطقه توجه بیشتری شود و وضعیت رفاهی و معیشتی معلمان این مناطق بهبود داده شود و از لحاظ پیشرفت شغلی و تفویض اختیار بیشتر به آنها میدان داده شود تا احساس تعلق بیشتری کنند تا به وضعیت پایدارتری در آموزش و پرورش مناطق کم برخوردار ازلحاظ منابع انسانی دست پیدا کنیم.