نیلوفر عزیزی

زمینه و هدف : نوجوانی نشان دهنده یک دوره بحرانی از تغییرات سریع فیزیکی، اجتماعی، شناختی و عاطفی است که پیامدهای مهمی برای سلامت و بهزیستی در زندگی بعدی دارد اذا این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش مشغولیت تحصیلی و مداخله مبتنی بر تغییر ذهنیت دوئیک بر سبک زندگی سلامت محور تحصیلی در دانش آموزان دوم متوسطه انجام شد. روش پژوهش : این پژوهش از نوع مطالعات نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری و گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهر مهاباد در سال تحصیلی 1401-1400 بود. نمونه آماری شامل 45 نفر از دانش آموزان بود که به روش نمونه گیری خوشه ای مرحله انتخاب و در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل به تصادف جایگزین شدند. اطلاعات پژوهش از طریق پرسشنامه رفتارهای سبک زندگی ارتقادهنده و بازدارنده سلامت تحصیلی ( صالح زاده، شکری و فتح آبادی، 1396) جمع آوری گردید. برای گروه های آزمایش برنامه آموزش مشغولیت تحصیلی ( ریو و تسنینگ، 2011 ) طی 12 جلسه 75 دقیقه ای و برنامه تغییر ذهنیت دوئیک ( دوئیک، 2006 ) طی 8 جلسه 50 دقیقه ای اجرا شد و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر در برنامه SPSS نسخه 26 استفاده شد. یافته ها : تحلیل داده ها نشان داد که که هر دو مداخله آموزش مشغولیت تحصیلی و مداخله مبتنی بر تغییر ذهنیت دوئیک در مرحله پس آزمون بر بهبود رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت (587/0 = 2 , h 0001/0 , P= 16/29 F= ) و کاهش رفتارهای بازدارنده سلامت (532/0 = 2 , h 0001/0 , P= 26/23 F= ) موثر بوده اند، اما آموزش مشغولیت تحصیلی اثربخشی بیشتری داشته و تاثیر آن در مرحله پیگیری یک ماهه پایدار بود. نتیجه گیری : با توجه به یافته ها می توان مطرح نمود که آموزش مشغولیت تحصیلی و مداخله تغییر ذهنیت دوئیک مداخلات موثری برای بهبود سبک زندگی سلامت محور دانش آموزان می باشند.

شیوع مشکلات اضطراب و خواب تأثیر آن بر عملکرد همه جانبه کودکان، مطالعه رابطه بین اضطراب و عادات خواب در کودکان را حائز اهمیت می کند. این پژوهش که ازنظر هدف بنیادی و ازنظر نحوه اجرا توصیفی بود باهدف بررسی رابطه بین نشانه های اضطراب در نقاشی آدمک کودکان و عادات خواب کودکان مقطع دوم ابتدایی شهر مهاباد انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پایه دوم شهر مهاباد بود که در سال تحصیلی 97-96 مشغول به تحصیل بودند.340 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه عادات خواب CSHQ پاسخ دادند و اضطراب آن ها بر اساس آزمون آدمک گودیناف بررسی شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آزمون همبستگی اسپیرمن و رگرسیون در نسخه 21 نرم افزار SPSS انجام شد. در این پژوهش ضریب همبستگی اسپیرمن با مقدار 0.234- و رگرسیون 0.002 به دست و درنهایت فرضیه کلی پژوهش با سطح 0/05>P مورد تائید قرار گرفت. نتایج حاصله درمجموع جداول نشان داد که ضریب همبستگی بین نشانه های اضطراب و عادات خواب، 0.331 است که بیانگر این است که بین اضطراب و عادات خواب رابطه وجود دارد. با توجه به ارتباط تنگاتنگ بین نشانه های اضطراب و مشکلات خواب و نقش مهمی که شیوه های بیان غیرکلامی در تشخیص این نشانه ها دارد، می توان با مداخلات مؤثر در زمینه تشخیص و اصلاح این مشکلات در دوران کودکی گام برداشت و زمینه ساز پیشگیری از اختلالات روانی بعدی مرتبط شد.