آرمان جبراییلی

توجه به پتانسیل اکولوژیکی یکی از اصول اساسی توسعه اکوتوریسم است. هدف تحقیق حاضر امکان سنجی اکولوژیکی - انسانی توسعه اکوتوریسم ورزشی در مناطق کویری استان قم بود. مرحله اول تحقیق تحلیلی و مرحله دوم توصیفی - پیمایشی بود. ابتدا با استفاده از داده های اکولوژیکی شامل دما، تعداد روزهای آفتابی، نقشه توپوگرافی، بافت خاک، زمین شناسی، مناطق حفاظت شده، خط آهن، پوشش کاربری اراضی، نقشه راه های ارتباطی، حریم شهرها و حریم رودخانه ها و مسیل ها و در نرم افزار Arc GIS پهنه های مناسب توسعه اکوتوریسم ورزشی شناسایی شد. در گام بعد با پرسشنامه محقق ساخته که روایی آن توسط خبرگان و پایایی آن با آلفای کرونباخ تائید شده بود، توان انسانی جامعه مورد ارزیابی قرار گرفت. مطابق یافته ها تنها 5/26 درصد از مساحت استان قم جهت توسعه اکوتوریسم مناسب ورزشی است و 14پهنه مناسب برای توسعه اکوتوریسم نوع متمرکز و گسترده شناسایی شد. تعداد 95 پرسشنامه توسط متخصصان استانی در زمینه اکوتوریسم و گردشگری ورزشی تکمیل شد و یافته ها نشان داد توان انسانی جامعه محلی متشکل از پنج بعد آمادگی اقتصادی، آمادگی کلان، پتانسیل عملیاتی، توان هماهنگی میان بخشی و سواد اکوتوریسم است. آزمون تی تک نمونه ای نشان داد؛ وضعیت مؤلفه های آمادگی اقتصادی، آمادگی کلان، پتانسیل عملیاتی، و توان هماهنگی میان بخشی بالاتر از میانگین است. درحالی که وضعیت مؤلفه سواد اکوتوریسم پایین تر از میانگین بود، توان کل نیز با میانگین 11/3 بالاتر از میانگین نظری بود (p <0.05). اما با مقایسه آن با حداکثر توان می توان گفت برای رسیدن به شرایط مطلوب آمادگی برای توسعه اکوتوریسم ورزشی فاصله زیادی وجود دارد.