سید مهدی طباطبایی فر

زمینه و هدف: امروزه رویکردهای یکپارچه نگر در روان درمانی و مشاوره توجه روانشناسان را به خود جلب کرده اند. در این راستا پژوهش گران تحقیقات روزافزونی صورت داده و شواهد پژوهشی نیز مبنی بر اثربخشی خوب رویکردهای یکپارچه نگر است. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر بررسی رویکردهای یکپارچه نگری و ارائه راهبردهایی برای رویکرد یکپارچه نگر در روان درمانی و مشاوره است. روش پژوهش: پژوهش حاضر یک پژوهش مروری و تحلیلی است که در آن از روش کتابخانه ای جهت گردآوری داده ها استفاده شده است. بدین ترتیب با جستجوی کلیدواژه رویکرد یکپارچه نگر در پایگاه های علمی و پژوهشی معتبر، مقالات و کتب مربوطه به دست آمد. یافته ها: مرور منابع راهبردهای مختلف جهت تدوین رویکرد یکپارچه نگر را نشان داد که از این میان می توان به راهبردهای شش گانه مطرح شده توسط ماهرر (1989)، راهبرد رویه ای و راهبرد چهارچوبی اشاره نمود. نتیجه گیری: با تحلیل یافته های پژوهش می توان گفت که استفاده از راهبردی پویا و فرآیندی در یکپارچه سازی و با درنظر گرفتن رویکردهایی که یکپارچه نگران کم تر به آن توجه داشتند می تواند مفید واقع شود.

زمینه و هدف: تعارض در زندگی زناشویی زمانی اتفاق می افتد که ع دم توافق، ناسازگاری و یا اختلافی بین زوجین وجود داش ته باش د؛ از این رو، هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی کارت های ذهنیت طرحواره ای و اثربخشی درمان پردازش شناختی بر مهارت حل مسئله در زوج های متعارض بود . ر وش پژوهش: طرح پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و شیوه انجام آن نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل و دوره پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره منطقه 10 تهران در سال 1400 بود که به شیوه نمونه گیری در دسترس تعداد 30 زوج انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل گمارده شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه تعارض زناشویی ، مقیاس حل مسئله هپنر (1982)، بسته آموزشی درمان پردازش شناختی رسیک و همکاران (2007) و بسته آموزشی کارت های ذهنیت طرحواره ای طباطبایی فر و همکاران (1401) بود که به مدت دوازده جلسه 90 دقیقه ای برای گروه های آزمایش اجرا شد. داده های به دست آمده با استفاده از واریانس اندازه مکرر تحلیل شدند . یافته ها: یا فته ها حاکی از آن است که آموزش کارت های ذهنیت طرحواره ای بر تمامی مؤلفه های حل مسئله شامل اعتماد به حل مسئله (ضریب اتا = 61/0)، سبک اجتناب-گرایش (ضریب اتا = 51/0) و مشکل شخصی (ضریب اتا = 35/0) مؤثر است. همچنین درمان پردازش شناختی نیز بر مؤلفه های فوق به ترتیب با ضریب اتای 75/0، 56/0 و 40/0 اثربخش است. اثربخشی هر دو رویکرد در مرحله پیگیری طبق آزمون تعقیبی بنفرونی پایدار بود. یافته ها نشان داد اثربخشی آموزش کارت های ذهنیت طرحواره ای نسبت به مداخله پردازش شناختی در مؤلفه های حل مسئله تاثیر پذیری بیشتری داشت(05/0> P ) . نتیجه گیری: بر اساس یافته های موجود می توان نتیجه گیری کرد که برای افزایش حل مسئله در زوج های متعارض می توان از هر دو شیوه آموزش کارت های ذهنیت طرحواره ای و درمان پردازش شناختی استفاده کرد و با توجه به بافت فرهنگی و بومی سازی کارتهای ذهنیت طرحواره ای می توان از آن در حل مسئله زوج های متعارض استفاده بیشتری نمود .

هدف: هدف پژوهش حاضر تدوین بسته آموزشی بومی کارت های ذهنیت طرحواره ای و تعیین اثربخشی آن بر تعارض زناشویی بود. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری دو ماهه بود؛ و جامعه آماری پژوهش حاضر 32 زوج مراجعه کننده به مراکز مشاوره بهراز، آرام، زندگی عاقلانه در شش ماهه اول سال 1399 بود که پس از غربالگری با پرسشنامه راهبردهای حل تعارض اشتراوس (1979) 18 زوجی که شرایط شرکت در پژوهش را داشتند به شیوه در دسترس انتخاب و در گروه آزمایش (8 زوج) و گروه گواه (8 زوج) به صورت تصادفی جایگزین شدند. گروه آزمایش به مدت دوازده جلسه 90 دقیقه ای به صورت زوجی تحت مداخله بسته تدوین شده کارت های ذهنیت طرحواره ای قرار گرفتند و گروه گواه هیچ مداخله ای را دریافت نکردند. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس مختلط اندازه های مکرر تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج حاکی از تأثیر مداخله بسته آموزشی بومی کارت های ذهینت طرحواره ای بر نمره کل تعارض زناشویی (52/14 =F، 001/0 =P)، بعدکلامی (31/26 =F، 001/0 =P)، بعد غفلت (73/41 =F، 001/0 =P)، بعد صداقت (08/47 =F، 001/0 =P)، بعد خاتمه دادن (85/40 =F، 001/0 =P) و بعد بدرفتاری (74/12 =F، 001/0 =P) و پایداری این تأثیر در مرحله پیگیری بود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش شواهدی را پیشنهاد می کند که بسته آموزشی تدوین شده فلش کارت های ذهنیت طرحواره ای علاوه بر داشتن روایی، بر کاهش تعارضات زناشویی در همسران دچار تعارض زناشویی روش مناسبی است.

زمینه و هدف: امروزه ازدواج جوانان به یکی از چالش های اصلی جامعه ایرانی مبدّل شده است؛ جوانان به دلایل مختلفی از مبادرت به ازدواج دوری می کنند و پدیده تأخیر در سن ازدواج به عنوان یک مسئله نمود پیدا کرده است؛ لذا هدف این پژوهش تعیین اثربخشی طرحواره درمانی بر ترس از ازدواج در پسران مجرد بود . روش پژوهش: مطالعه حاضر نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود؛ انتخاب نمونه به صورت هدفمند از بین پسران مجرد بالای 35 سال شهر تهران بود که با فراخوان عمومی جهت شرکت در پژوهش، 28 پسر مجرد به پرسشنامه ترس از ازدواج سمیعی، یوسفی و نشاط دوست (1392) پاسخ دادند که از بین آن ها 24 پسر انتخاب و در دو گروه آزمایشی طرحواره درمانی (12 پسر) و گروه گواه (12 پسر) به صورت تصادفی جایگزین شدند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای تحت مداخله طرحواره درمانی یانگ، کلوسکو و ویشار (2003) قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ مداخله ای را دریافت نکردند. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس بررسی شد. یافته ها: نتایج حاکی از تأثیر مداخله طرحواره درمانی بر ترس از ازدواج (10/11 = F ، 003/0 = P ) بود . نتیجه گیری: نتایج پژوهش شواهدی را پیشنهاد می کند که آموزش طرحواره درمانی برای کاهش ترس از ازدواج نگرش روش مناسبی است.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین نقش جهت گیری مذهبی، ظرفیت خودمهارگری و بخشودگی در پیش بینی رضایت زناشویی بود. روش: بدین منظور از میان کلیه کارکنان شرکت مهندسی و توسعه نفت تهران تعداد 150 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و پرسشنامه های جهت گیری مذهبی بهرامی احسان (1380)، خودمهارگری تانجنی و رای (2004)، بخشودگی احتشام زاده و همکاران(1389) و رضایت زناشویی انریچ (1989) را تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته ها: نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین رضایت زناشویی با روی آوری مذهبی، ظرفیت خودمهارگری و بخشودگی رابطه مثبت و بین رضایت زناشویی با روی گردانی مذهبی رابطه منفی معنادار وجود دار (000/0 P< ). نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد جهت گیری مذهبی، خودمهارگری و بخشودگی هر یک به صورت مجزا توان پیش بینی معنی دار متغیر رضایت زناشویی را دارند. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نقش مهم برخی متغیرهای بین شخصی مانند جهت گیری های مذهبی، ظرفیت خودمهارگری و بخشودگی در افراد را نشان می دهد که می توانند با رضایت زناشویی رابطه داشته باشند.

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش غنی سازی زندگی زناشویی طرح تایم بر دلزدگی زناشویی بود. روش: پژوهش حاضر نیمه تجربی با گروه آزمایش و گواه و طرح پیش آزمون، پس آزمون بود. جامعه آماری در این پژوهش زوجین متقاضی مشاوره از مرکز مشاوره مهرآور تهران در سال 1397 بود که از این بین زوجینی که نمره بیشتری در مقیاس دلزدگی زناشویی پاینز (2003) به دست آورده بودند نمونه ای به حجم 20 زوج به صورت تصادفی انتخاب در دو گروه آزمایش (10 زوج) و گواه (10 زوج) کاربندی شدند. زوج های گروه آزمایش، مداخله های 8 جلسه ای را به صورت گروهی دریافت و زوج های گروه گواه در لیست انتظار قرار گرفتند. هر دو گروه قبل و بعد از آزمایش، مقیاس دلزدگی زناشویی را پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش غنی سازی زندگی زناشویی (طرح تایم) میزان دلزدگی زناشویی (40/17= F ، 001/0= p ) را به طور معناداری کاهش داده است. نتیجه گیری: بر اساس یافته ها می توان نتیجه گیری کرد که آموزش غنی سازی زندگی زناشویی (طرح تایم) میزان دلزدگی زناشویی را در زوجین کاهش می دهد.