سیده محبوبه سیدعلیان

پژوهش حاضر، با هدف بازنمایی تجارب زیسته کارکنان مدارس در مورد عوامل گرایش برخی مدیران به بهره کشی از زیردستان انجام شده است. بدین منظور از رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی از نوع توصیفی استفاده شد. مشارکت کنندگان به شیوه هدفمند از نوع ملاکی و از بین معلمان و معاونان مدارس دولتی شهرستان مهدی شهر استان سمنان انتخاب شدند. داده ها با استفاده از فن مصاحبه نیمه ساختارمند با 10 نفر از معلمان و معاونان گردآوری شد و مبتنی بر راهبرد کُلایزی، تحلیل گردید. به منظور افزایش اعتبارپذیری، انتقال پذیری، اتکاپذیری و تاییدپذیری، از شیوه های«بهره گیری از نظرات همکاران پژوهشی و تأیید آن ها»، تحلیل موارد منفی، سه سو سازی، کنترل از سوی اعضا، «تبیین جزئیات دقیق فرایند گردآوری و تحلیل داده ها»،«درگیری طولانی مدت»، «بازرسی و بازبینی در زمان کُدگذاری»، و استفاده شد. تحلیل عمیق داده ها به شناسایی و طبقه بندی 24ملاک و 4عامل اصلی شامل "نحوه انتصاب مدیران"، "خصوصیات اخلاقی و شخصیتی مدیران"، "خصوصیات حرفه ای مدیران" و "خصوصیات اخلاقی زیردستان" منتج گردید که می تواند تصویری روشن از عوامل گرایش برخی از مدیران به بهره کشی از زیردستان، ارائه نماید. به نظر می رسد، اجرایی سازی نظام ارزشیابی پویا و با ضمانت اجرایی برای تشخیص کیفیت انتصاب و عملکرد مدیران مدرسه که با مشارکت عوامل انسانی درون مدرسه، انجام شود، می تواند در بهبود فضای تعاملی در مدرسه و جلوگیری از رفتارهای استثمارگرایانه احتمالی، اثربخش باشد.