هادی قنبرزاده دربان

مخاطرات طبیعی با انواع گوناگون و گستره ی نفوذشان، همواره خطری جدی برای شهرها و مناطق پیرامون آن ها بوده اند. لذا مدیریت بحران، یکی از مهم ترین فاکتورهایی است که در کاهش میزان خسارت ها و تلفات انسانی در زمان بروز بلایای طبیعی تأثیر فراوانی دارد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر تحلیل راهکارهای کاهش مخاطرات طبیعی در سازمان های مرتبط با مدیریت بحران (موردمطالعه: مناطق پیراشهری قوچان) می باشد. روش تحقیق این پژوهش، تحلیلی است. جمع آوری داده ها نیز به دو روش اسنادی و میدانی (مصاحبه و پرسشنامه) صورت گرفته است. در این پژوهش، ۲۰ نفر از کارشناسان و متخصصان مرتبط با موضوع، در ۱۱ سازمان موردبررسی، به عنوان جامعه آماری مورد پرسش و مصاحبه قرار گرفتند. تجزیه وتحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار LISREL و مدل Fuzzy VIKOR انجام گرفته است. نتایج نرم افزار LISREL نشان داد، تمامی نشانگرهای انتخابی (عوامل اجتماعی، عوامل زیرساختی و نهادی، عوامل آموزشی و اطلاعاتی، عوامل دانش و آگاهی، عوامل حمایتی و مالی)، دارای مقدار t بیشتر از ۶۰/۲ هستند و در سطح ۹۹ درصد معنی دار می باشند. این نتایج نشان می دهد که نشانگرهای انتخابی محقق برای اندازه گیری این مفهوم، هر یک دارای اهمیت می باشد و بخش مهمی از این عامل را اندازه گیری می کنند. نتایج مدل ویکور فازی نشان داد، در بین سازمان های مرتبط با مدیریت بحران در استفاده از راهکارهای مؤثر در کاهش مخاطرات طبیعی، فرمانداری با Q به دست آمده (1) و راه و شهرسازی با Q به دست آمده ۰۵۶/۰، بالاترین و پایین ترین رتبه ها را به خود اختصاص داده اند

هدف مقاله پیش رو، شناسایی و سنجش شاخص های زیست پذیری منطقه ثامن به عنوان قلب مذهبی و اقتصادی شهر مشهد از دیدگاه گردشگران ساکن در این منطقه می باشد. لذا در این مطالعه به شناسایی و تحلیل شاخص های زیست پذیری این منطقه پرداخته شد. جامعه آماری شامل دو گروه می باشد: الف) خبرگان شهرداری منطقه ثامن مشهد اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان رضوی (25 N= ) جهت شناسایی شاخص های زیست پذیری و ب) گردشگران و زائران جهت بررسی عوامل مؤثر بر زیست پذیری منطقه که با استفاده از فرمول کوکران برای جامعه نامحدود، 291 بصورت تصادفی انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک دلفی و معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد شاخص های نهایی مؤثر بر زیست پذیری منطقه مشتمل بر 27 شاخص می باشد که در 4 گروه: اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی دسته بندی شد. همچنین، شاخص های اجتماعی و فرهنگی به ترتیب از بیشترین و کمترین تأثیر بر زیست پذیری منطقه برخوردار می باشند. علاوه براین، در میان زیرشاخص های اجتماعی، امنیت عمومی (89/0)، در میان زیرشاخص های فرهنگی، کیفیت خدمات زیارتی (84/0)، در میان زیرشاخص های اقتصادی، محل اقامت مناسب (87/0) و در میان زیرشاخص های زیست محیطی، وضعیت ترافیک (98/0) از بیشترین تأثیر بر زیست پذیری منطقه برخوردار می باشند. در نهایت راهکارهایی که در ادامه به ان اشاره خواهد شد و در جهت بهبود وضعیت زیست پذیری منطقه و افزایش تعداد روزهای اقامت زائر و گردشگر ارائه شده است.