سید محمد سجادیان

بنگاه های مدرن تولیدی برای مزیت رقابتی پایدار و سودآوری، هدف از تولید محصولات را ارائه خدمات به مشتریان به جای فروش محصولات و یا ارائه بسته ای از خدمات و محصول می دانند. یکی از ابعاد خدماتی شدن سیستم های خدمت-محصول است. لذا، با توجه به افزایش استفاده در صنعت و انتشار روزافزون مقالات، مانند طراحی، پیاده سازی و مدل های کسب وکار، سیستم های خدمت-محصول دیجیتال، هوشمند، پایدار و همچنین پژوهش های اندک در این حوزه در کشور، فرصت مناسبی برای آشنایی و مرور مطالعات، شناسایی شکاف های ادبیات موجود می باشد؛ بنابراین، هدف مقاله تمرکز بر این موضوع است. برای دستیابی به اهداف، یک تحلیل کامل کتاب سنجی و ساختار شبکه بر روی ادبیات موجود در اسکوپوس تا 18/7/ 2022 انجام شده است. مطالعه حاضر از نرم افزارهای “VOSviewer" و منبع باز R بسته "”bibliometrix استفاده می کند. همچنین، تحلیل های هم استنادی، همکاری (هم نویسندگی)، هم رخدادی (هم واژگانی)، استناد، تحلیل نقشه برداری موضوعی و خوشه بندی موردبحث قرار می گیرد. نتایج نشان داد که غالب ترین کلمات کلیدی «سیستم های خدمت-محصول»، «پایداری» و «سیستم های خدمت-محصول» هستند. کلیدواژه های اصلی درخوشه اصلی سیستم های خدمت-محصول و خدماتی شدن می باشند. اغلب مطالعات و استنادها به اقتصادهای توسعه یافته ی چین، انگلستان و ایتالیا محدود می شود. منابع را می توان به چهار خوشه طبقه بندی کرد. «مفهوم سازی و واژگان شناسی»، «طراحی و پیاده سازی سیستم های خدمت-محصول»، «ادغام سیستم های خدمت-محصول و پایداری و ارتباط با زنجیره تأمین» و «سیستم های خدمت-محصول دیجیتال و هوشمند». این مقاله به مدیران فرصتی برای آشنایی با این حوزه و طراحی و پیاده سازی آن ارائه می دهد.  

مدیریت زنجیره تأمین چرخه ای یک موضوع تحقیقاتی در حال ظهور در اقتصاد چرخه ای است که در چند سال اخیر اهمیت پیدا کرده و هنوز هم برجسته است. ترکیب و یکپارچه سازی اقتصاد چرخه ای با مدیریت زنجیره تأمین، با عنوان مدیریت زنجیره تأمین چرخه ای است. این موضوع براساس طراحی و بازطراحی زنجیره تأمین، با تفکر چرخه ای و شامل چشم انداز اقتصاد بدون زباله و چرخه های احیاکننده است؛ با این حال، مطالعات کمی به طور جامع پژوهش های منتشرشده این حوزه را بررسی کرده اند. تا جایی که دانسته شد این تحقیق یکی از اولین تلاش ها برای تحلیل ساختار شبکه های اجتماعی در این حوزه با روش های کتاب سنجی و علم سنجی است. هدف، نقشه برداری کتاب سنجی برای تحلیل ساختار شبکه اجتماعی، هم رخدادی، هم نویسندگی و هم استنادی در این حوزه با استفاده از شاخص های تحلیل شبکه اجتماعی است. این مطالعه یک تحلیل کتاب سنجی ارائه می کند تا تولیدات علمی را در این موضوع با استفاده از نرم افزارهای منبع باز آر بیبلیومتریکس و وسویور نشان دهد. برای خوشه بندی، شبکه های همکاری و هم رخدادی، با استفاده از وسویور برای تشکیل یک شبکه نمای کلی برای بررسی سیستماتیک پژوهش مربوطه ایجاد شدند. جامعه آماری شامل اسناد استخراج شده از اسکوپوس و پایگاه علوم از سال 2010 تا 2021 است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های علم سنجی و آمار توصیفی استفاده شده است. این مطالعه همچنین تحلیل هم رخدادی کلمات کلیدی، همکاری بین نویسندگان، کشورها، مؤسسات، استناد و تحلیل هم استنادی براساس داده های استخراج شده از اسکوپوس را ارائه می کند. در پایان پیشنهادهایی برای کاربرد و تحقیقات آینده ارائه می شود.

نقشه راه و به ویژه نقشه راه فناوری یک ابزار و تکنیک مدیریتی برای رسیدن به اهداف در آینده به منظور پیوند دادن کسب وکار به فناوری ها است؛ بنابراین با روند افزایش و لزوم استفاده از انواع نقشه های راه، ابزارهایی جدید برای تجزیه وتحلیل روابط پیچیده بین لایه ها و عناصر نقشه راه، بیش ازپیش موردنیاز است. هدف این مطالعه تمرکز بر ابزار جدید تحلیل روابط بین لایه های نقشه راه با یک روش ترکیبی با یک چارچوب پیشنهادی است. پژوهش های قبلی، تنها با ابزارهایی چون گسترش عملکرد کیفیت و ماتریس ارتباطی به روابط بین لایه ها پرداخته اند. هرچند DSM و TRM به طور مستقل تاکنون بسیار موردمطالعه قرارگرفته اند، اما این مطالعه یک چارچوب پیشنهادی یکپارچه شش مرحله ای از ترکیب ماتریس چند دامنه و ماتریس ساختار طراحی و نظریه مجموعه فازی در طراحی، ایجاد و توسعه نقشه راه فناوری برای سیستم ها به منظور پشتیبانی از تصمیم گیری و مطالعه موردی انجام شده را پیشنهاد می دهد. در این مطالعه از ماتریس چند دامنه MDM و استنتاج فازی و نظریه شبکه در طراحی نقشه راه فناوری هم زمان استفاده شد. مزیت استفاده از ماتریس چند دامنه تحلیل هم زمان هر حوزه به طور خاص در قالب DSM و نیز کل حوزه ها در قالب MDM است. نتایج پژوهش حاضر حاکی از ارائه دستورالعمل دقیق برای مدیران به منظور تهیه نقشه راه مناسب است.

هدف از این پژوهش، ارائه مدل بهینه سازی دو هدفه برنامه ریزی عدد صحیح مختلط غیرخطی جدید، برای انطباق و پیوند معماری محصول و شبکه تأمین کنندگان در قالب انتخاب تیمی از تأمین کنندگان کلیدی، در ابتدای مراحل و فرایند طراحی و توسعه محصول، برای واگذاری ماژول های محصولات، با کمترین هزینه تعاملات است که تعداد معینی مهارت (شایستگی، قابلیت و دانش) و بهترین سابقه همکاری را با یکدیگر دارند و ارتبا طات بین تأمین کنندگان و نیز ظرفیت و تخصیص سفارش را در نظر می گیرند. معمولاً در توسعه محصول، تصمیمات درباره معماری محصول و شبکه تأمین کنندگان به ترتیب توالی گرفته می شود. مدل ریاضی پیشنهادی، تعداد تأمین کنندگان تیم اصلی را پویا در نظر گرفت و برای هریک از تأمین کنندگان اصلی، حداقل یک و حداکثر دو پشتیبا ن ارائه داد و تیمی از تأمین کنندگان را به عنوان اصلی و پشتیبا ن در نظر گرفت. بنابراین برتری این پژوهش، در نظر گرفتن هم زمان معماری محصول و شبکه تأمین کنندگان، در قالب تیمی از تأمین کنندگان با دو هدف است: 1) بیشینه کردن وزن شبکه همکاری تأمین کنندگان؛ 2) کمینه کردن مجموع کل هزینه تعاملات داخلی و خارجی برای تحقق ماژول های محصول و برای تولیدکننده اصلی و هزینه پیشنهادی ماژول توسط تأمین کننده، با در نظر گرفتن مهارت ، ظرفیت، سفارش و تأمین کنندگان پشتیبا ن. همچنین ارتبا ط بین تأمین کنندگان و درون و بین ماژول ها را در نظر گرفت و در فازهای اولیه طراحی، تخمینی از هزینه تعاملات را با استفاده از خوشه بندی ماتریس ساختار طراحی به دست آورد. این مدل با یک مطالعه عددی در یک مجموعه داده مصنوعی و یک داده واقعی برای یک محصول صنعتی، دوربین الکترواپتیکی ارزیابی شد و با روش های مجموع وزنی، ال پی متریک و محدودیت اپسیلون تقویت شده حل و نتایج مقایسه شد و تحلیل حسابت نیز انجام شد. ترکیب بهینه تأمین کنندگان در اوایل فازهای طراحی، با توجه به مهارت ها، شبکه همکاری، ظرفیت، پشتیبا ن و تخصیص سفارش به شرکت های تولیدی در انجام پروژه ها یا عملیات خود کمک خواهد کرد.

حوضة زاینده رود جایگاه مهمی در تأمین آب ایران مرکزی دارد. هدف این پژوهش، شناخت اثر رودباد جنب حاره ای بر بارش های بیش از ده میلی متر حوضة زاینده رود است. در این پژوهش از داده های بارش روزانه در دورة زمانی 1987-2011 ایستگاه های حوضه و فایل رقومی نقشه های ارتفاع ژئوپتانسیل سطح 1000 و 500 و نقشة وزش باد مداری سطح 200 میلی باری استفاده شد. برای طبقه بندی الگوهای بارش از روش مؤلفه های اصلی و نیز روش خوشه بندی سلسله مراتبی استفاده شد. بر اساس تحلیل روش مؤلفه های اصلی، نقشه های 262 روز بارش در 12 عامل خلاصه شد که مجموع این عوامل 74/97 درصد تغییرات بارش را تبیین می کرد. بر اساس بارهای عاملی، 262 نقشه روز در 5 الگو طبقه بندی شد. نتایج این پژوهش نشان داد الگوی غالب در رخداد بارش بیش از ده میلی متر، قرارگیری چپ خروجی رودباد جنب حاره ای بر روی دامنة فرازش موج کوتاه باد غربی است. قرارگیری در امتداد همدیگر محور تراف شرق اروپا با محور تراف در شرق مدیترانه یا تراف دریای سرخ ممکن است به افزایش عمق موج باد غربی و تشدید ناپایداری بینجامد. زمانی وقوع بارش های بیش از ده میلی متر در حوضه اجتناب ناپذیر است که هستة رودباد جنب حاره ای بر روی ناوة بادهای غربی بر روی دریای سرخ گیرد.