صادق رنجبر

روش های بسیاری با هدف ارتقای عملکرد ورزشی پدید آمده است که امروزه مورد استفاده ورزشکاران رشته های مختلف قرار می گیرد. در میان این تکنیک ها نوروفیدبک، به عنوان رویکرد مغزی غیرتهاجمی، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. مقاله حاضر با هدف گزارش نتایج پژوهش های انجام گرفته در زمینه مهارت های مجرد ورزشکاران به صورت نمونه گیری در دسترس، صورت پذیرفت. با هدف جمع آوری داده، ابتدا مقالات لاتین با استفاده از کلیدواژه های Neurofeedback، EEG Biofeedback، Sport performance، Athletic performance، Shooting performance، Archery، putting performance و Golf مورد جست وجو قرار گرفت. از پایگاه های PsycINFO، PubMed، Web of science، EBSCO  و Google Scholar استفاده شد. بازه زمانی جست وجو از سال 1990 تا 2018 تعیین شد. مقالات فارسی با کلیدواژه های «نوروفیدبک»، «عملکرد ورزشی»، «تیراندازی»، «پرتاب»، «نشانه گیری» یا «گلف» در پایگاه های جهاد دانشگاهی (SID)، مجلات تخصصی نور (Noormags)، بانک اطلاعات نشریات کشور (Magiran) و پایگاه اطلاعات علمی ایران (Irandoc) جست وجو شدند. بازه زمانی انتشار مقالات از 1380 تا 1398 تعیین شد. تعداد 16 مقاله با ملاک های استاندارد و تعیین شده همخوانی داشتند و انتخاب شدند. سپس با استفاده از یک چک لیست مشخص، اطلاعات مربوط به مقالات توسط هر پژوهشگر مستقل استخراج و در یافته ها گزارش شد. نتایج نشان داد که پروتکل های نورورفیدبکی به کارگرفته شده در هر پژوهش می تواند نتیجه مداخله را تحت تأثیر قرار دهد و لازم است تا در استفاده از این روش در ورزشکاران به آن توجه داشت. براساس یافته های پژوهش تمرینات نوروفیدبک در ورزشکاران اثربخشی مثبت در ارتقای عملکرد ورزشی دارد.

برحسب مطالعات متعدد صور تگرفته در حیطه روان شناسی ورزش می توان گفت که عملکرد مطلوب ورزشی به عواملروان شناختی بسیاری مرتبط است و ویژگی های شخصیتی و روان شناختی از عوامل تأثیرگذار بر پیشرفت ورزشی است.هدف این پژوهش مطالعه و مقایسه مایندفولنس، هوش هیجانی و سرسختی ذهنی در کارات هکاهای موفق و ناموفق سوپرلیگ کاراته مردان ایران بود. مطالعه حاضر از نوع علی مقایسه ای و جامعه آماری کاراته کاهای سوپر لیگ کاراته مردانایران در سال 1394 در بخش کومیته بودند. داده های اولیه به روش در دسترس از 70 نفر از ورزشکارانِ تمام تیم هایشرکت کننده_ به ویژه دو تیم بالا و سه تیم پایین جدول_ در سوپر لیگ کاراته جم عآوری شد. پس از ب هدست آوردناطلاعات مربوط به تعداد مبارزات و نتایج آن برای هر ورزشکار، عملکرد بهینه کاراته کاها محاسبه و دو گروه کاراته کایموفق و ناموفق تعیین شد (هر گروه 30 نفر). ابزار استفاده شده در این پژوهش شامل فرم رضایت نامه و دموگرافیک،پرسشنامه مایندفولنس ورزشی، پرسشنامه هوش هیجانی شاته و پرسشنامه 48 سؤالی سرسختی ذهنی بود. پس ازو شاپیرو ویلک، نتایج آزمون تی دو گروه مستقل K-S بررسی نرمال بودن توزیع داده ها در دو گروه با استفاده از آزموننشان داد که تفاوت مایندفولنس بین کاراته کاهای موفق و ناموفق از لحاظ آماری معنادار نبود، اما تفاوت هوش هیجانی وسرسختی ذهنی بین دو گروه معنادار بود. در مجموع می توان گفت که بخش چشمگیری از یافته ها بر نقش ویژگ یهایروان شناختی در عملکرد و موفقیت ورزشی بین دو گروه کاراته کای نخبه که در بالاترین سطح از کاراته جهان و آسیاقرار دارند، تأکید می کند.

امروزه مطالعات بسیاری نشان داده که عملکرد مطلوب ورزشی به عوامل روان شناختی بسیاری مرتبط است. هدف این پژوهش مقایسه انگیزش و کمال گرایی کاراته کاهای موفق و ناموفق سوپر لیگ کاراته مردان ایران بود. مطالعه حاضر از نوع علی- مقایسه ای است و جامعه آماری را کاراته کاهای سوپر لیگ کاراته مردان ایران در سال 1394 در بخش کومیته تشکیل دادند. داده های اولیه به روش در دسترس از 70 نفر از ورزشکارانِ تمام تیم های شرکت کننده_ به ویژه دو تیم بالا و سه تیم پایین جدول_ در سوپر لیگ کاراته جمع آوری شد. پس از به دست آوردن اطلاعات مربوط به تعداد مبارزات و نتایج آن برای هر ورزشکار، عملکرد بهینه کاراته کاها از طریق فرمول محاسبه و دو گروه کاراته کای موفق و ناموفق تعیین شد (هر گروه 30 نفر). ابزار استفاده شده شامل پرسشنامه دموگرافیک، پرسشنامه انگیزش ورزشی و پرسشنامه کمال گرایی ورزشی بود. پس از بررسی نرمال بودن توزیع داده ها در دو گروه با استفاده از آزمون K-S و شاپیرو ویلک، نتایج آمار پارامتریک تی دو گروه مستقل نشان داد که تفاوت کمال گرایی سازگار (مثبت) بین کاراته کاهای موفق و ناموفق از لحاظ آماری معنادار بود، اما تفاوت کمال گرایی ناسازگار (منفی) بین دو گروه معنادار نبود. همچنین نتایج آزمون ناپارامتریک یو مان- ویتنی نشان داد که تفاوت هیچ کدام از خرده مقیاس های انگیزش در دو گروه کاراته کای موفق و ناموفق معنادار نبود. در مجموع می توان گفت که بخشی از یافته ها بر نقش ویژگی های روان شناختی در عملکرد و موفقیت ورزشی بین دو گروه کاراته کای نخبه که در بالاترین سطح از کاراته جهان و آسیا قرار دارند، تأکید می کند.