محسن کمانداری

پدید آمدن شهرها در یک مکان به دلایل سیاسی، اقتصادی و توانمندی های محیطی بوده اما توسعه و گسترش آن ها در طول زمان صورت گرفته و در هر دوره متناسب با جهت گیری حکومت ها و سیاست های اقتصادی و اجتماعی، در جهات خاصی توسعه یافته اند و سیاست شهرسازی حکومت ها فراز و نشیب های فراوانی به شهرها داده است. شهر کرمان از زمان شکل گیری در دوره ساسانی روند رو به گسترشی از مرکز به پیرامون داشته است به طوری که در ابتدا بر روی ارتفاعات قلعه اردشیر و قلعه دختر احداث شد و پس از آن بر روی زمین های هموار مجاور تا دوره سلجوقیان در جهت غرب به گسترش خود ادامه داد در دوره غزها، قراختائیان – آل مظفر و تیموریان به سمت شمال و در دوره صفویه، زندیه و قاجار به سمت غرب گسترش یافته است به طوری که در دوره قاجار شهر با اهمیتی از نظر وسعت و جمعیت بوده است. هدف تحقیق تحلیل تحولات تاریخی شهر کرمان و عوامل مؤثر بر رشد و توسعه شهری در هر دوره می باشد. روش تحقیق توصیفی و اسنادی است با استفاده از منابع تاریخی و شواهد و مستندات موجود رشد شهری در هر دوره تاریخی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته و بر روی نقشه کرمان فعلی شهر کرمان نمایش داده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد کرمان تغییر و تحولات زیادی در بستر مکانی خود داشته است و در هر دوره بر وسعت و جمعیت این شهر افزوده شده است. به طوری که امروزه یکی از کلان شهرهای کشور می باشد. آثار ارزشمند و ارزنده ای از دوره های تاریخی رشد خود دارد که شایسته پاسداری است.

امروزه صنعت گردشگری به عنوان بخش مهم و اصلی در اقتصاد جهانی به شمار می رود.یکی از زمینه های مهم این صنعت، توریسم طبیعت گرا یا اکوتوریسم است. سهم اکوتوریسم از صنعت گردشگری بسیار بالا ودارای جایگاه مهمی می باشد.مناطقی که از شرایط مناسب طبیعی برخوردار هستند امکان توسعه اکوتوریسم در آنها فراهم است.استان کرمان به دلیل موقعیت ویژه جغرافیایی از پتانسیل های اکوتوریستی فراوانی برخوردار است.به طور مثال تنوع آب و هوایی (آب و هوای خشک، نیمه خشک، کوهستانی، گرم و نیمه مرطوب )، تنوع مرفولوژیکی (از مناطق پست و هموار تا کوهستانهای بلند و مرتفع)،تنوع زیستی (گیاهی و جانوری)، باعث شده که سرزمین تنوع ها نام بگیرد و این تنوع ها آن چیزی است که توریست به دنبال آن می باشد. مقاله حاضر بر آن است تا ضمن بررسی پتانسیل ها، محدودیت ها و چالشهای پیش رو طبیعت گردی در استان مورد بررسی قرار گیرد. با هدف بهره گیری از مطالعات راهبردی جاذبه های اکوتوریستی سعی دارد که با ایجاد بستری برای رونق دادن به قابلیت های اکوتوریستی و فرصتهای شگرف گردشگری در کاهش نرخ بیکاری ،افزایش سطح درآمد و تامین منابع انرژی در رونق بازار صنایع دستی،و ایجاد اشتغال و در نتیجه باعث توسعه مناطق طبیعت گردی در استان کرمان شد.نوع پژوهش کیفی و روش آن توصیفی- تحلیلی است.نتایج تحقیق نشان می دهد که استان کرمان علی رغم برخورداری از جاذبه های طبیعی فراوان، اکوتوریسم منطقه با مشکلاتی از قبیل مانند عدم اطلاع رسانی، عدم مشارکت افراد محلی در برنامه های توسعه طبیعت گردی، مسائل امنیتی محدودیت امکانات و زیر ساختهای پذیرایی و اقامتی وغیره در جذب طبیعت گرد مواجه است که مانع از گسترش این صنعت گردشگری در استان کرمان شده است.و در پایان به ارائه راهکارهای جهت توسعه این نوع گردشگری در این استان پرداخته شده است.

افزایش جمعیت و مهاجرت و تمرکز جمعیت در یک مکان زمینه را برای پیدایش شهرها فراهم آورد و شهرها به دلیل موقعیت ویژه ای که به دست آورده بودند محلی برای جذب جمعیت شدند و همین تمرکز، شهرها را روز به روز بزرگ تر و بیشتر کرد به طوریکه قرن بیستم قرن شهرها و قرن بیست و یکم قرن کلان شهرها نام گرفته است. سیاره روستایی جای خود را به سیاره شهری داده و شهر نشینی پدیده غالب زندگی انسان های روی زمین شده است. در مورد شهرهای استان کرمان با این سوالات مواجه هستیم. شهرهای استان چگونه در این فضای جغرافیایی قرار گرفته اند؟ توزیع فضایی مکانی آنها از چه عواملی تأثیر می پذیرد؟، آیا شهرها از سطح یکسانی برخوردارند، سطح بندی شهرها از چه عواملی تأثیر می پذیرد،یافته های تحقیق نشان می دهد توزیع فضایی شهرها ناهمگون،و شهرهای استان از سطوح و درجه مرکزیت متفاوتی برخوردارند،تعداد جمعیت ،سطوح عملکرد وحوزه نفوذ آنها متفاوت می باشد.که در این مقاله به آن پرداخته شده است.در پژوهش حاضر روش تحقیق اسنادی و میدانی است با استفاده از اطلاعات موجود و اطلاعات به دست آمده به روش میدانی داده های تحقیق جمع آوری گردیده و با استفاده از نرم افزار GIS مورد پردازش قرار گرفته و نقشه ها مورد نیاز تهیه و سپس نتیجه گیری و راهکار های لازم ارائه گردیده است.

تبیین موضوع: «الگوی شهر تاب آور» به عنوان راهکاری جدید به منظور کاهش هرچه بیشتر آسیب پذیری شهری در محافل علمی مطرح شده است. از این رو هدف پژوهش حاضر ارزیابی شاخص های تاب آوری اجتماعی در مناطق چهارگانه شهر کرمان است. روش: روش تحقیق این پژوهش توصیفی- تحلیلی و از نوع هدف در زمره تحقیقات کاربردی جای می گیرد. با توجه به موضوع تحقیق و منطقه مورد مطالعه روش گردآوری داده ها زمینه یابی (تحقیق پیمایشی) انتخاب شده، روش نمونه گیری تصادفی منظم و جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه انجام گرفته است. جامعه آماری شامل شهروندان شهر کرمان و حجم نمونه اقتباس شده از فرمول کوکران 428 است. تجزیه تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک ویکور و به کمک نرم افزار SPSS انجام شد. یافته ها: مناطق چهارگانه شهر کرمان از نظر شاخص های اجتماعی تاب آوری شهری در وضعیت متفاوتی قرار دارند به طوری که منطقه دو شهر با مقدار Q برابر با صفر در مجموع شاخص های مورد ارزیابی از وضعیت مطلوب تری نسبت به سایر مناطق قراردارد. سپس منطقه سه شهر با مقدار Q برابر با 0.370 در رتبه دوم و بعد از آن منطقه یک شهر با مقدار Q برابر با 0.852 در رتبه سوم قرار گرفته است. در آخر منطقه چهار شهر با توجه به شاخص های تاب آوری اجتماعی با مقدار Q برابر با 1 در رتبه چهارم و در وضعیت نامطلوبی نسبت به سایر مناطق شهر قرار دارد. یافته های حاصل از میانگین بیانگر این مهم است که در مجموع در شهر کرمان، شاخص آگاهی با میانگین 2.6 از وضعیت بهتری نسبت به سایر شاخص ها برخوردار است؛ سپس شاخص دانش، مهارت و سرمایه اجتماعی با مجموع میانگین (2.4)، (2.3)، (2.1) در رتبه های بعدی و در آخر شاخص نگرش با مجموع میانگین 1.8 در رتبه پنجم نسبت سایر شاخص ها قرار گرفته است. نتایج: شاخص های تاب آوری اجتماعی در مناطق شهر کرمان در حد مناسبی  نبوده و بیش از نیمی از مناطق شهر کرمان در برابر حوادث طبیعی مانند زلزله با توجه به شاخص های تاب آوری اجتماعی از تاب آوری لازم برخوردار نسیتند.

استان پهناور کرمان بیش از 11000 آبادی دارد که از این تعداد 5930 روستا دارای سکنه هستند. روستاهای دارای سکنه در سطوح مختلف جمعیتی و سطوح متفاوت خدماتی قرار دارند و از توزیع فضایی – مکانی یکنواختی برخوردار نیستند. به گونه ای که روستاهای سطح یک با 85 روستا که43/1 درصد روستاهای استان را تشکیل می-دهند، 42/16 درصد از جمعیت استان را شامل می شوند در حالیکه روستاهای سطح چهار با 4133 روستا، 69 درصد از روستاهای استان را در بر می گیرد که 3/19 درصد از جمعیت روستایی استان را تشکیل می دهد. به لحاظ خدماتی نیز توزیع نامناسبی در سطح روستاهای استان دیده می شود بطوریکه 204 روستا از 5930 روستای استان را می توان به عنوان روستای مرکزی انتخاب کرد که بالاترین امتیاز خدماتی را بر اساس سنجش نهادی گاتمن بدست آورده-اند.عدم توزیع فضایی و مکانی مناسب روستاها ناشی از سطح متفاوت برخورداری مناطق مختلف استان کرمان است. بطوریکه مناطق شمالی تا غربی و مرکزی استان از مناطق برخوردار محسوب شده و بیشترین روستاهای مرکزی و پرجمعیت را در خود جای داده است و مناطق جنوبی و شرقی استان از نقاط کم برخوردار محسوب می-شود و روستاهای آن از جمعیت کمتر و سطح پایین تر خدماتی بهره مندند. زمانی می توان توسعه پایدار ایجاد کرد که توزیع فضایی و مکانی روستا را بهینه نمائیم و زمانی می توانیم توزیع فضایی و مکانی را بهینه نمائیم که سطح برخورداری را در نقاط مختلف استان بهینه نمائیم.هدف این مقاله بیان نابرابری های فضایی،سطوح برخورداری و جمعیتی روستاهای استان کرمان است.روش تحقیق در این مقاله توصیفی – تحلیلی،جمع آوری اطلاعات با روش اسنادی و میدانی ،ابزار تحلیل اطلاعات استفاده از GISونتیاج تحقیق نشان می دهد توزیع فضایی روستاها نامتعادل ،سطوح جمعیتی و اقتصادی ،نابرابر و ایجاد توسعه پایدار در روستاها استان با مشکلات فراونی همراه است.

امروزه ایمنی در پارک ها به دلیل تأثیر زیادی که بر ابعاد مختلف کیفیت زندگی و پایداری اجتماعات شهری دارد، بسیار بااهمیت است. براین اساس، در این پژوهش به بررسی وضعیت شاخص های ایمنی در پارک های منطقه ای شهر کرمان پرداخته شده است. این پژوهش به لحاظ هدف، از نوع کاربردی است که با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانه ای شاخص های مؤثر بر ایمنی در پارک ها شناسایی شدند. سپس، با استفاده از 287 پرسش نامه و بهره گیری از محیط نرم افزاری SPSS و آزمون های آماری و روش تصمیم گیری چند معیاره وایکور، وضعیت پارک های منطقه ای شهر کرمان از نظر شاخص های ایمنی مورد بررسی و سنجش قرار گرفت. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که پارک شورا و پارک مادر به ترتیب با مقدار Q=0.947 و Q=0.936 در بهترین شرایط از نظر ایمنی و پارک نشاط با مقدار Q=0 در بدترین وضعیت از نظر شاخص های ایمنی قرار دارند. همچنین نتایج حاصل از آزمون آماری دبلیو کندال نشان داد که پارک های مورد مطالعه از نظر شاخص ایمنی بهداشتی با میانگین رتبة 56/5 در بهترین وضعیت و از نظر شاخص روشنایی با میانگین رتبة 37/1 در بدترین وضعیت قرار دارند.

 با افزایش روزافزون شهرنشینی و گسترش شهرها انجام طرح های توسعه شهری و اجرای مناسب پروژه های شهری که همه جوانب زندگی شهری و نیازهای شهروندان را برطرف نماید، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در پروژه های شهری، همچون سایر پروژه ها، موفقیت پروژه و رضایتمندی کلیه عوامل آن را می توان مهم ترین امر در مدیریت پروژه دانست. هدف این تحقیق ارزیابی از نقش مدیریت شهری خرم آباد در اجرای پروژه های عمرانی و ارائه راهکارهایی در جهت اجرای بهتر و مناسب تر پروژه های عمرانی می باشد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی از نوع کاربردی می باشد. داده ها و اطلاعات موردنیاز از طریق منابع کتابخانه ای و پرسشنامه ای جمع آوری شده است. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و مدل AHP مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است. نتایج حاصل از مدل AHP نشان می دهد که در بین 5 معیار حمایت مدیران با امتیاز 311/0 و معیار زمان بندی با امتیاز 045/0 به عنوان مؤثرترین و ضعیف ترین معیارها شناسایی شدند و همچنین در بین 15 زیر معیار زیر معیارهای مشارکت با امتیاز 153/0 و رهبری با امتیاز 139/0 به عنوان مؤثرترین معیارها در اجرای پروژه های عمرانی و زیر معیارهای تا خیرات با امتیاز 004/0 و زیر معیار تحصیلات مدیر با امتیاز 011/0 به عنوان ضعیف ترین زیر معیارهای در اجرای پروژه های عمرانی رتبه بندی شدند، سپس در گام بعدی نتایج به دست آمده از آزمون همبستگی حاکی از این است که بین تمام عوامل مدیریتی و اجرای پروژه های عمرانی رابطه معناداری وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از آزمون رگرسیون نشان داد که در بین عوامل مدیریتی به ترتیب شاخص مدیریت به عنوان مهم ترین عامل اثرگذار در اجرای پروژه های عمرانی و همکاری مردم و شهروندان به عنوان ضعیف ترین عامل در اجرای پروژه های عمرانی شناسایی شدند. درنهایت پیشنهادات و راهکارهایی در جهت اجرای بهتر و مناسب تر پروژه های عمرانی ارائه گردیده است.

امروزه شهرها همواره به عنوان یکی از مهم ترین مقاصدگردشگران می باشند. به تبع آن گردشگری شهری از مهم ترین گونه های گردشگری به شمار می رود از این روست که انتظام فضاهای گردشگری شهرها، ضرورت انکارناپذیر برنامه ریزی و مدیریت شهری است. برنامه ریزی گردشگری شهری نیازمند شناخت صحیح از فضاهای گردشگرپذیر در شهرمی باشد. این فضاها از سه الگوی خطی، نقطه ای و سطحی تشکیل شده است که با فرآیند حرکتی گردشگران معنی دار می شوند. شهرتاریخی کرمان به دلیل داشتن جاذبه های گردشگری و تفریحی و دارا بودن زیرساخت های مناسب، همه ساله گردشگران زیادی را به سمت خود می کشاند که با توجه به اهمیت موضوعهدف پژوهش حاضر تعیین مسیرهای ویژه گردشگری در شهر کرمان به منظور اولویت ساماندهی فضاهای گردشگری با نگاه سیستماتیک در فرآیند مدیریت و برنامه ریزی فضاهای گردشگری شهری می باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی –تحلیلی است که داده های مورد نظر از طریق مطالعه میدانی وکتابخانه ای جمع آوری شده ،در روش پیمایشی از ابزار پرسشنامه استفاده شده و حجم نمونه357نفر با استفاده از فرمول کوکران تعیین شده شیوه نمونه گیری سهمیه ای و پرسشنامه به صورت تصادفی بین گردشگران توزیع شده است. سپس داده های جمع آوری شده در نرم افزارGISمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، به طوری که پس از تلفیق الگوهای خطی، نقطه ای و فرآیند حرکتی گردشگران در دسترسی به جاذبه ها، مسیرهای ویژه گردشگری که عبارت اند از حد فاصل بین میدان ارگ تا سه راه شمال جنوبی و همچنین حد فاصل بین میدان مشتاقیه تا خیابان آتشکده در شهر کرمان تعیین شد با توجه به یافته های تحقیق مشخص شد که برای ارائه یک الگوی فضایی مناسب جهت تعیین مسیرهای ویژه گردشگری باید در مرحله اول یک نگرشی سیستماتیک نسبت به همه عناصر دخیل در موضوع وجود داشته باشد، میزان جذابیت مقاصد گردشگری را لحاظ نماید، اولویت بندی گردشگران در انتخاب سفرهای درون شهری را رعایت نماید، همزمان اصول و معیارهای شهرسازی در انتخاب مسیرهای بهینه را وارد سازد و در نهایت، حداکثر تراکم حرکتی گردشگران در حالت موجود و بهینه را شامل شود.

بافت های تاریخی نه تنها به لحاظ جاذبه های تاریخی، زیباشناختی، تداوم خاطرات جمعی و هویت بخشی به شهرهای ما ارزشمند بوده؛ بلکه محل زندگی و کار بخش قابل توجهی از جمعیت شهرها محسوب می شوند. زنده سازی این گونه بافت ها از طریق جذب گردشگر علاوه بر اینکه موجب درآمدزایی می شود در احیای حیات اجتماعی این بافت ها تأثیر بسزایی دارد. مسیرهای پیاده گردشگری، به عنوان راهکاری کارآمد در جذب گردشگران داخلی و خارجی ضمن حفظ آثار با ارزش، منجر به ارتقای هویت تاریخی آنها شده و در ارتقای کیفیت و احیای حیات اجتماعی شهرها نیز موثرند. بافت تاریخی شهر کرمان با جاذبه های تاریخی متعدد نمونه ای از این فضاهای شهری می-باشد. هدف پژوهش حاضر، شناسایی پهنه های مناسب جهت ایجاد مسیرهای گردشگری پیاده در بافت تاریخی کرمان می باشد؛ بر این اساس در چارچوب روش تحقیق توصیفی- تحلیلی پس از مشخص شدن معیارهای موثر، وزن دهی آن ها طبق نظر کارشناسان گردشگری صورت گرفته است. سپس با استفاده از مدل AHPو نرم افزار Arc Map۱۰ لایه های تولیدی هر معیار با توجه به وزن مشخص شده، با یکدیگر تلفیق شده که خروجی آن، نقشه پهنه بندی چهارگانه بافت تاریخی جهت ایجاد مسیر پیاده گردشگری می باشد. با توجه به نقشه نهایی مشخص شد که پهنه کاملاً مناسب بیشتر در قسمت مرکزی بافت و این پهنه جاذبه هایی از قبیل (بازار بزرگ، مجموعه گنجعلی خان، مجموعه ابراهیم خان، میدان ارگ، مسجد جامع، مسجد امام) را در خود جای داده است و نیز با فاصله گرفتن از مرکز بافت به سمت حواشی از مطلوبیت اراضی کاسته می شود؛ همچنین در بین ۱۲ معیار پژوهش معیار نزدیکی به شبکه ارتباطی با وزن (۲۱۷/۰) بیشترین ارزش و معیار فاصله از پارک با وزن (۰۲۶/۰) کمترین ضریب اهمیت را نسبت به سایر معیارها به خود اختصاص داده اند.

رشد شهرها و توسعه روزافزون و اغلب نامتناسب آنها تحت تأثیر عوامل مختلف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی صورت می گیرد. ارائه خدمات به شهروندان و دسترسی آنها به امکانات شهری از مهمترین اولویت های برنامه ریزان و مدیران شهری محسوب می شود. ارائه بهترین خدمات، معمولاً با مکان یابی مراکز خدماتی معنا و مفهوم واقعی خود را پیدا می کند. مسلماً مشخص کردن معیارهای لازم و مؤثر بر مکان یابی این مراکز و تعیین اولویت یا وزن هر معیار در فرآیند مکان یابی اهمیت به سزایی دارد. در این پژوهش به منظور مکان یابی مراکز درمانی شهر سیرجان از ۱۱ معیار از قبیل فاصله تا مراکز درمانی موجود، فاصله تا معابر، تراکم جمعیت، فاصله تا مراکز محله های شهری و ... استفاده شده است. ابتدا با استفاده از نرم افزار ArcGIS نسبت به تهیه لایه های رستری هر کدام از معیارها اقدام شده و سپس با وزن دهی به زیرمعیارهای هر معیار به روش تحلیل سلسله مراتبی AHP و روش اَد-هوک نسبت به همپوشانی لایه های رستری وزن دارشده اقدام گردیده و معیار تراکم جمعیّت و فاصله تا مراکز درمانی موجود بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده اند. نتایج حاصل که به صورت نقشه مناسبت عرصه و نقشه بهترین مناطق جهت احداث مراکز درمانی جدید به دست آمده، نشان می دهد که از مجموع مساحت ۴۸ کیلومتر مربعی شهر سیرجان، در حدود ۹/۶ کیلومتر مربع جهت احداث مراکز درمانی جدید مناسب است. همچنین با بهره گیری از تابع اشتراک در محیط ArcGIS مشخص شد که هیچ گونه ارتباط مؤثر و مناسبی بین تراکم جمعیت و مراکز درمانی فعلی شهر سیرجان وجود ندارد. در نهایت با استفاده از آزمون «فاصله تا مکان های مطلوب» مشخص شد که مراکز درمانی فعلی شهر سیرجان در مکان های مناسبی احداث نشده اند.

در عصر حاضر، رشد سریع شهرها و توسعه کالبدی آن بحران های مختلف در زندگی شهری از جمله کمبود مسکن را به وجود آورده است. در ایران نیز با توجه به مشکلاتی که در زمینه کمبود مسکن و به ویژه گرانی آن وجود داشته، طرح مسکن مهر به عنوان محوری ترین سیاست شناخته می-شود. از این رو هدف این پژوهش سنجش میزان رضایت مندی ساکنان مجتمع های مسکن مهر شهرک مهرگان با توجه به شاخص پژوهش می باشد. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و از نظر هدف در زمره تحقیقات کاربردی است. با توجه به موضوع تحقیق و منطقه مورد مطالعه، روش گردآوری داده ها، زمینه یابی (تحقیق پیمایشی) انتخاب شده، روش نمونه گیری تصادفی منظم و جمع-آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه انجام گرفته است. جامعه آماری، تعداد ساکنان شهرک مهرگان و حجم نمونه اقتباس شده از فرمول کوکران ۲۷۸ پرسشنامه می باشد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS۲۱ انجام شد. نتایج تحقیق در قالب آزمون همبستگی اسپیرمن نشان می دهد که رابطه متغیر سن با رضایت از مجتمع مسکونی معنا دار و مثبت و رابطه متغیرهای تحصیلات و متوسط درآمد ماهیانه معنا دار و منفی می باشد. عوامل مستخرج از آزمون تی تست بیانگر ۶ عامل تأثیرگذار بوده که عبارتند از: عامل امنیت اجتماعی، منظر و سیما، طراحی، دسترسی، زیست محیطی، امکانات و سپس از مدل رگرسیون خطی استفاده گردید. در نهایت مشخص شد که عامل طراحی با ضریب (۰/۴۱۹) بیشترین تأثیر را بر میزان رضایت از کیفیت محیط مسکونی در بین ساکنان شهرک مهرگان در آینده خواهد داشت.

در چند دهه ی اخیر با توجه رشد شتابان شهری و تجمع هرچه بیشتر منابع و امکانات در شهرها، شناخت، اندازه گیری و بهبود کیفیت زندگی به عنوان یک مسأله ی مهم از اهداف عمده ی افراد، محققان، برنامه ریزان و دولت ها بوده است. مسأله وقتی حل می شود که وضع موجود به وضع مطلوب تبدیل شده باشد. اگر ادراکات شهروندان منطقه ی 4 شهر کرمان را به عنوان وضع موجود در یک فضای جغرافیایی، و سطح انتظارات آنان را از کیفیت زندگی به عنوان یک وضع مطلوب در نظر گرفته شود، تنها میزان شکاف بین مسأله شناخته شده است؛ پس برای رسیدن به وضع مطلوب باید گام های اساسی تری برداشت؛ از این رو این تحقیق درصدد است تا به سنجش میزان رضایت از کیفیت زندگی در منطقه ی 4 شهر کرمان بپردازد. علت انتخاب این منطقه سطح برخورداری آن نسبت به سایر مناطق دیگر بوده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی مقطعی و از نظر هدف در زمره ی تحقیقات کاربردی جای می گیرد. با توجه به موضوع تحقیق و منطقه ی مورد مطالعه روش گردآوری داده ها زمینه یابی(تحقیق پیمایشی) انتخاب شده است و روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی و جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد سروکوال انجام گرفته است. جامعه ی آماری تعداد افرادی است که در منظقه ی چهار کرمان ساکن هستند و حجم نمونه ی اقتباس شده از فرمول کوکران 384 پرسشنامه است. نتایج تحقیق که در قالب آزمون های ناپارامتری، ویلکاکسون، کروسکال والیس، یومن ویتنی و همبستگی اسپیرمن انجام گرفت نشان می دهددر تمامی ابعاد پنج گانه کیفیت زندگی(حوزه مسکن، امنیت، روابط اجتماعی و حس تعلق، امکانات و تسهیلات شهری و حمل و نقل) شکاف منفی از کیفیت وجود دارد. بیشترین میانگین شکاف کیفیت در حوزه ی حمل و نقل و کمترین میانگین شکاف مربوط به بعد روابط اجتماعی و حس تعلق مکانی است. نتایج تحقیق در فرضیه ی دوم نشان داد که بین سن مراجعان و نمره ی شکاف کیفیت همبستگی مثبتی وجود داشت یعنی با افزایش سن پاسخگویان میزان رضایت آنان افزایش می یابد. آزمون کروسکال والیس نیز نشان داد که بیشترین میزان رضایت از کیفیت زندگی در بین افراد زیر دیپلم بوده است یعنی افراد با تحصیلات کمتر از رضایت بیشتری برخوردار بوده اند(0.008 وsig= 0.034 ).

افزایش سریع شهرنشینی بدون همراهی رشد و توسعه شاخص های اقتصادی و اجتماعی لازمه شهرنشینی پایدار، شهرها را با مشکلات و معضلات متعددی مواجه کرده است. یکی از این معضلات ظهور محله حاشیه نشین در اطراف شهرها بزرگ می باشد.این مجموعه ها به دلیل استقرار تعداد زیادی از شهروندان درون خود و به دلیل عدم برخورداری مناسب از خدمات شهری، وضعیت نامطلوب و کیفیت پایین زندگی، یکی از چالش های اساسی شهرنشینی پایدار به حساب می آیند. این مناطق شهری قابلیت بالایی برای انواع آسیب ها و مسائل اجتماعی دارند و در صورت بی توجهی می توانند هستی و حیات یک شهر را نیز تهدید کنند.هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر علل شکل گیری و گسترش محلات حاشیه نشین (شهرک سیدی و امام حسن)در شهر کرمان می باشد.روش تحقیق در این پژوهش توصیفی – تحلیلی است که داده های مورد نظر از طریق مطالعه میدانی وکتابخانه ای جمع آوری شده ،در روش پیمایشی از ابزار پرسشنامه استفاده شده و حجم نمونه371نفر با استفاده از فرمول کوکران تعیین شده شیوه نمونه گیری سهمیه ای و پرسشنامه به صورت تصادفی بین ساکنین محلات سیدی و امام حسن توزیع شده است. و به وسیله نرم افزار spss مورد تجزیه تحلیل قرار گرفته،نتایج تحقیق حاکی از آن است مهم ترین عامل ایجاد و گسترش این محلات در شهر کرمان مهاجرت از محیط های کوچک روستایی– شهری می باشد که خود ناشی از جاذبه های اقتصادی شهر کرمان مانند( دسترسی به شغل بهتر و افزایش درآمد )و دافعه های اقتصادی شهرها و روستاهای اطراف(درآمد کم، دسترسی به امکانات )و دافعه های اجتماعی – فرهنگی در محل سکونت قبلی(پایین بودن ارزش کار و فراهم نبودن زمینه برای پیشرفت)، بوده است. و درنهایت باعث حاکم شدن فرهنگ فقر در این محلات و به تبع آن موجب بروز انواع ناهنجاری ها ی شهری(اشتغال افراد حاشیه نشین در مشاغل کاذب، وجود ساخت و سازهای غیر مجاز، افزایش جرم و جنایت، اثرات نامطلوب فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، آلودگی محیط زیست شهری و غیره) شده است.

چالش های موجود دنیای به شدت شهری شده امروز لزوم بازنگری مدیریت شهری را ضروری ساخته و مدیریت شهری نوین به دنبال طرح هایی در انطباق با ویژگی های بومی و محلی می باشد.از مؤثرترین شیوه های برخورد با مسائل شهری، ظرفیت سازی نهادها، مدیریت کارآمدتر و انتخاب الگوی بهینه برای مدیریت این مسائل می باشد.یکی از الگوهای مطرح شده در مدیریت شهری، حکمروایی مطلوب شهری می باشد که به عنوان مدیریت شفاف و پاسخ گو با هدف نیل به توسعه اقتصادی،اجتماعی عادلانه و پایدار تعریف شده است. هدف این تحقیق بررسی و ارزیابی از جایگاه نظام حکمروایی مطلوب شهری در ساختار مدیریتی شهرخرم آباد می باشد. شیوه جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه بوده وتجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss ومدل swot صورت گرفته است. حجم نمونه تحقیق با استفاده از فرمول کوکران ۳۸۴ نفر از شهروندان و ۳۴ نفر از کارشناسان و متخصصان مدیریت شهری انتخاب شده است. نتایج بدست آمده از مدل سوات نشان می دهد که موقعیت شهر خرم آباد از میان چهار حالت تهاجمی، محافظه کارانه، تدافعی و رقابتی در بدترین وضعیت ممکن یعنی موقعیت تدافعی قرار دارد.نتایج بدست آمده از آزمون T نشان می دهد که نظر شهروندان در مورد شاخص های حکمروایی مطلوب مثبت نمی باشد و فاصله اطمینان تفاوت میانگین نیز منفی می باشد که نشان می دهد شاخص های اندازه گیری شده میانگینی پایین تر از مقدار آزمون که در اینجا عدد۳ می باشد، دارند. همچنین از دیدگاه کارشناسان غیر از دو شاخص پاسخگویی و قانون مداری بقیه شاخص ها نامطلوب ارزیابی شد.

پارک ها از جمله مکان های عمومی هستند که بیشترین استفاده از آنها صورت می گیرد. در کنار استفاده گسترده ای که ازآنها بعمل می آید ضرورت دارد که امکانات بیشتری در آنها استقرار یابد تا از این فضاها استفاده بهینه بعمل آید. معلولان در استفاده از فضاهای سبز وپارک ها الویت دارند زیرا مشکلاتی که از نظر جسمی و حرکتی و روحی دارند نیازمند استفاده بیشتر از فضاهای عمومی هستند. میزان و نوع امکانات ایجاد شده ، دسترسی ها ، فراهم سازی بستر مکانی برای حضورمعلولان وجانبازان خصوصأ معلولان جسمی- حرکتی ، زمان ومدت استفاده ، توزیع فضایی- مکانی پارک ها از مواردی است که ضرورت دارد در مطالعات و بررسی ها مدنظر قرارگیرد. شهر کرمان مسایل زیادی در ارتباط با فضای سبز دارد. زیرافضای سبز شهراز توزیع فضایی- مکانی مناسب برخوردار نیست و امکانات لازم برای استفاده معلولان در آنها فراهم نیست ، دسترسی به آنها به راحتی صورت نمی گیرد در این صورت ضرورت دارد حداقل شرایط در پارک ها فراهم گردد. در این مقاله پارک های مهم شهر کرمان ازنظر استانداردهای لازم برای استفاده معلولان و جانبازان مورد بررسی وارزیابی قرار گرفته ، اطلاعات به دست آمده نشان میدهد که حداقل شرایط در پارک ها فراهم نیست ،زیرا از 23پارک مورد مطالعه فقط یک پارک امکانات لازم در آن برای استفاده معلولان و جانبازان وجود دارد . روش تحقیق توصیفی- تحلیلی ، جمع آوری اطلاعات به روش میدانی ، تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده ازGIS صورت گرفته ، نتایج به دست آمده شرایط نامناسب و توزیع نامتعادل آنها رانشان میدهد.در پایان راهکارهایی جهت ارایه بهتر خدمات در پارک ها به جانبازان و معلولان ارائه شده است .