احمدرضا عرشی

هدف: رژه 90 درجه یکی از انواع رژه های نظامی است که می تواند به عنوان شکلی خاص از راه رفتن مورد تحلیل قرار گیرد. هدف از اجرای این تحقیق، بررسی کینماتیکی حرکت اندام تحتانی در رژه 90 درجه براساس مدل یک تکه پا بود. روش شناسی: 13 نفر از دانشجویان دانشگاه امام حسین(علیه السلام) در مقابل یک دوربین سرعت بالا به اجرای رژه 90 درجه با سرعت دلخواه پرداختند و حرکت آنها در صفحه سجیتال با فرکانس 300 هرتز ضبط شد. مفاصل ران و مچ پای راست آزمودنی ها نشان گذاری و فاصله مستقیم بین این دو مفصل به عنوان پا تعریف شد و کینماتیک حرکت پا و مفاصل ران و مچ پا در یک چرخه کامل اجرای رژه به کمک نرم افزار آنالیز حرکت تعیین گشت. یافته ها: نموارهای تغییرمکان، سرعت و شتاب برای حرکت زاویه ای پا و حرکت انتقالی مچ پا ارائه شدند و مورد تحلیل قرار گرفتند. میانگین سرعت پیشروی m/s 6/0 به دست آمد. منحنی شتاب زاویه ای پا دارای سه پیک بود و شتاب های عمودی، افقی و برآیند مچ پا به ترتیب سه، پنج و یک پیک مهم داشتند که ویژگی های حرکت اندام تحتانی را توصیف می کنند. نتیجه گیری: رژه 90 درجه با سرعت ترجیحی، شامل دو مرحله استقرار و نوسان شامل می شود. در مرحله استقرار، پا مانند یک پاندول معکوس حول مفصل مچ پا دوران می کند. در مرحله نوسان به دنبال یک شتاب گیری اولیه، پا با حرکتی پاندولی حول مفصل ران، 90 درجه بالا می رود و پایین می آید. لحظه برخورد پا با زمین، لحظه بحرانی حرکت است که شتاب زیادی به پا وارد می کند.

سفتی پا پارامتر اصلی در مدل جرم-فنر برای حرکت انسان است و ارتباط آن با موفقیت در برخی از عملکردهای ورزشی نشان داده شده است. پژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط میان سفتی پا و کارایی چرخة کشش-انقباض در اجرای پرش های عمودی انجام شد. 12 اسکواش باز زن نخبه (سن 9/5 ±8/22 سال، وزن 37/3 ±62/60 کیلوگرم، قد 06/0 ±65/1 متر) داوطلب شرکت در این پژوهش شدند و آزمون هاپینگ با فرکانس 2/2 هرتز و دو پرش عمودی اسکات جامپ و کانترموومنت جامپ را انجام دادند. سفتی پا از داده های آزمون هاپینگ به دست آمد و با وزن آزمودنی ها نرمال شد و اختلاف ارتفاع دو پرش به عنوان شاخص کارایی چرخة کشش-انقباض در نظر گرفته شد. سفتی پای نرمال با اختلاف ارتفاع پرش ها رابطة معنادار مثبت نشان داد. بر اساس این یافته، افزایش سفتی پا می تواند به بهبود کارایی چرخه کشش-انقباض در پرش عمودی و حرکات مشابه منجر شود.

مرحله ی تیک آف مهم ترین بخش یک اجرای پرش طول است و هدف اصلی آن تبدیل مناسب سرعت افقی به سرعت عمودی است. هدف از انجام این تحقیق، مقایسه ی ورزشکاران پرش طول سطح بالای آسیایی با نخبگان جهانی این رشته در اجرای تیک آف بود. نمونه های این تحقیق، هشت ورزشکار مرد رشته ی پرش طول با میانگین رکورد 28/0± 68/7 متر بودند که در چهارمین دوره ی مسابقات دوومیدانی داخل سالن بزرگ سالان قهرمانی آسیا در تهران شرکت داشتند. از 37 اجرای ورزشکارها حین برگزاری مسابقه با فرکانس 300 هرتز فیلم برداری شد و متغیرهای مورد نظر با استفاده از نرم افزار آنالیز حرکت به دست آمد. متغیرهای تحقیق، با استفاده از آزمون تی، یک نمونه ی مستقل با مقادیر مرجع مربوط به نخبگان جهان، مقایسه و تفاوت های معنادار در سطح 05/0 گزارش شد. نتایج به دست آمده، وجود تفاوت را، هم در الگوی سرعت و هم در نحوه ی اجرای مرحله ی تیک آف نشان داد. سرعت عمودی (001/0p<)، سرعت افقی (001/0p<)، کمترین زاویه ی زانو در مرحله ی تیک آف (046/0p=) و طول گام آخر (001/0p<)، کمتر از مقادیر مرجع بود. زمان تماس (003/0p=)، زاویه ی انحراف (001/0p<) و زاویه ی زانو در لحظه ی تماس (001/0p=)، بیشتر از مقادیر مرجع به دست آمد و افت شدید سرعت در فاز اول تیک آف مشاهده شد. به نظر می رسد که شرکت کننده های این مسابقه، علی رغم آگاهی از نکات تکنیکی، در اجرای صحیح آن ضعف داشتند. نظارت مداوم بر تمرین ها با استفاده از ابزارهای تحلیل حرکت برای تصحیح اشتباهات تکنیکی در کنار برنامه ریزی برای افزایش قدرت اکسنتریک اکستنسورهای زانو و افزایش سرعت بیشینه، ارتقای رکورد را در پی خواهد داشت.