بهمن حاجی پور

نرخ بالای شکست کسب وکارها در ورود به بازار یا ورود به بازار اشباع شده، به عنوان یکی از ناهنجاری های حوزه مدیریت استراتژیک طی سال های اخیر مورد توجه محققان این حوزه قرار گرفته است. پژوهش های پیشین در این زمینه بر نقش خطاهای شناختی مدیران در ورود به بازار اشباع شده تأکید داشته اند. بر این اساس، پژوهش حاضر به دنبال آن است تا با مرور نظام مند ادبیات این حوزه، خطاهای شناختی دخیل در ورود به بازار اشباع شده را شناسایی و دسته بندی کند. بنابراین، این پژوهش از نظر هدف، توسعه ای- کاربردی، بر مبنای ماهیت و روش، توصیفی و بر اساس ماهیت داده ها، کیفی است. داده های این پژوهش از طریق مطالعه کتابخانه ای گردآوری و از طریق روش مرور نظام مند تحلیل شده است. به این منظور تعداد 22 مقاله در بازه زمانی 1999 تا 2020 با بررسی کلیدواژه ها، چکیده مقالات و در نهایت متن مقالات انتخاب شده است. مرور مقالات شش خطای شناختی مدیران در هنگام ورود به بازار را نشان می د هد. این خطاهای شناختی در سه عامل اساسی ورود به بازار رخ می دهد. نخست، خطاهای شناختی مدیران در مورد قابلیت های شرکت عبارت اند از: اعتماد به نفس بیش از حد (شامل تخمین بیش از حد و دقت بیش از حد)، مغالطه برنامه ریزی و توهم کنترل. دوم، خطاهای شناختی مدیران در مورد رقابت عبارت اند از: اعتماد به نفس بیش از حد (شامل خود برتر انگاری) و نادیده گرفتن رقبا (شامل نقاط کور رقابتی و اثر دیوار آجری). سوم، خطاهای شناختی مدیران در مورد تقاضای بازار عبارت اند از: خوش بینی و لنگر انداختن. در نهایت، چارچوب کلی خطاهای شناختی مدیران در تصمیمات ورود به بازار ارائه شده است. همچنین استراتژی های کاهشی متناسب با خطای شناختی مدیران در ورود به بازار اشباع شده ارائه شده است. پیشنهادهای نظری و کاربردی در این زمینه نیز ارائه شده است.

هدف: علی رغم انجام پژوهش های متعدد در حوزه ارزیابی عملکرد و ارائه مدل های مختلف برای آن، یک ساختار مفهومی مشخص و استاندارد برای مدل های ارزیابی عملکرد وجود ندارد. این موضوع سبب شده است که مدل های متنوع موجود، ابعاد مختلف عملکرد سازمان ها را به نحو جامعی پوشش نداده و طراحی مدل های جدید و یا انتخاب از میان مدل های موجود را به امری دشوار بدل نماید. از این رو، در حوزه حسابداری مدیریت، به یک چارچوب مفهومی برای ارزیابی عملکرد نیاز است تا ابعاد و ویژگی های یک مدل ارزیابی عملکرد مناسب را روشن سازد.   روش: این پژوهش با استفاده از روش کیفی نظریه پردازی زمینه بنیان از طریق مصاحبه با خبرگان حوزه حسابداری مدیریت، اقدام به ارائه چارچوب مفهومی ارزیابی عملکرد و الزامات مدل های ارزیابی عملکرد نموده است.   یافته ها : چارچوب مفهومی ارزیابی عملکرد در شرکت ها، در ابتدا محرک هایی را که منجر به ظهور پدیده ارزیابی عملکرد شده اند، شناسایی می کند. در گام بعدی، طرح کلان ارزیابی عملکرد در قالب سه مرحله هدف گذاری، شاخص گذاری و ارزیابی و گزارشگری ارائه شده است. در این چارچوب، نتایج و پیامدهای مطلوب و نامطلوب نظام ارزیابی عملکرد و همچنین عوامل تأثیرگذار بر آن ارائه شده اند. سپس بر اساس چارچوب مفهومی حاصل شده، چک لیست موارد قابل توجه در طراحی و ارزیابی مدل های ارزیابی عملکرد ارائه شده است.   نتیجه گیری: با عنایت به خلاء وجود چارچوب مفهومی ارزیابی عملکرد شرکت ها، از چارچوب مفهومی ارائه شده در این پژوهش و چک لیست مستخرج از آن می توان به عنوان راهنمای طراحی مدل های ارزیابی عملکرد و همچنین معیاری برای بررسی کامل بودن مدل های ارزیابی عملکرد موجود و پیاده سازی آن ها استفاده کرد.

هدف پژوهش طراحی استراتژی تبلیغاتی موثر برای بازآفرینی تصویر ذهنی گردشگران از مقاصد گردشگری بحران زده می باشد. پژوهش حاضر توصیفی- اکتشافی- تحلیلی است و مبتنی بر روش ترکیبی (کیفی- کمّی) است که در بخش کیفی از نظریه داده بنیاد و در بخش کمی از مدلسازی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی استفاده شده است. داده ها در بخش اول از طریق مصاحبه با کارشناسان صنعت گردشگری سوریه و ایران جمع آوری و در بخش دوم از پرسشنامه تکمیلی 425 شرکت کننده که بین 246 زن و 179 مرد تقسیم، گردآوری شده اند. روش نمونه گیری در هر دو بخش نمونه گیری هدفمند بود. برای تحلیل داده ها در بخش کیفی از نرم افزار Atlas Ti و در بخش کمی از مدلسازی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی استفاده شده است. به علاوه، آزمون کفایت نمونه از طریق شاخص های KMO و آزمون بارتلت مورد بررسی قرار گرفت و متغیرهای تحقیق توسط نرم افزار 80/8 LISREL  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به وضعیت سوریه، مخاطبان هدف باید کشورهای همسایه، کشورهای دوست و یا آژانس های فعال در کشورهای خارجی باشند. محتوای تبلیغات بهتر است بر جزئیات سفر دیگران، کویر، مکان های تاریخی و باستانی، مقاصدی که بحران زده بوده اند و استفاده از ترکیبی از انواع تبلیغات شامل ویدئو، عکس و پوستر متمرکز باشد. رسانه ها شامل فیس بوک، وب سایت ها، لینکدین، نمایش های تلویزیونی، تبلیغات توصیۀ، نمایشگاه های بین المللی گردشگری، افراد مشهور و استفاده از سفارتخانه ها، وزارتخانه های گردشگری و شرکت های گردشگری است. تعداد دفعات تکرار تبلیغ حداقل باید بیش از 4 بار در روز باشد و از تبلیغ برای (حداقل 6 ماه) استفاده شود. با توجه به وضعیت سوریه، مخاطبان هدف باید کشورهای همسایه، کشورهای دوست و یا آژانس های فعال در کشورهای خارجی باشند. محتوای تبلیغات بهتر است بر جزییات سفر دیگران، کویر، مکان های تاریخی و باستانی، مقاصدی بحران زده بوده اند و استفاده از ترکیبی از انواع تبلیغات شامل ویدئو، عکس و پوستر متمرکز باشد. رسانه ها شامل فیس بوک، وب سایت ها، لینکدین، نمایش های تلویزیونی، تبلیغات توصیۀ، نمایشگاه های بین المللی گردشگری، افراد مشهور و استفاده از سفارتخانه ها، وزارتخانه های گردشگری و شرکت های گردشگری است. تعداد دفعات تکرار تبلیغ حد اقل باید بیش از 4 بار در روز باشد و از تبلیغ برای (حداقل 6 ماه) استفاده شود.

اهمیت اقتصاد اشتراکی در تغییر رفتار مصرف کنندگان و مدل های کسب وکار و به ویژه ظهور کسب وکارهای سکوی دیجیتالی، سبب شده مفاهیم جدیدی همچون اقتصاد سکوی دیجیتالی، تمرکززدایی از سکوهای دیجیتال و ارتباط آن با ادراک و رفتار کاربران مورد توجه محققان قرار گیرد؛ از این رو هدف این پژوهش، بررسی تأثیر تمرکززدایی از توان های کنشی سکوی دیجیتال بر تمایل به استفاده از تاکسی اینترنتی و شناسایی الگوی رفتاری مسافران تاکسی های اینترنتی در شرایط غیرمتمرکز است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی، از نوع همبستگی و مبتنی بر مدل معادلات ساختاری است. جامعه هدف پژوهش کاربران تاکسی های اینترنتی و روش نمونه گیری غیرتصادفی، از نوع در دسترس بود. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه و برای تحلیل آن ها از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار اسمارت پی ال اس 0/2 و اس پی اس اس استفاده شد. مطابق نتایج پژوهش، مؤلفه های پژوهش یعنی نگرش نسبت به رفتار، هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری ادراک شده بر قصد استفاده از تاکسی اینترنتی غیرمتمرکز تأثیر مثبت دارد. هم چنین قصد استفاده از تاکسی اینترنتی غیرمتمرکز در بین مسافران بر اساس جنسیت، شغل، تعداد دفعات استفاده در ماه و طول مدت استفاده از تاکسی اینترنتی متفاوت است. به علاوه مشخص شد که وضعیت تأهل، سن، درآمد و میزان تحصیلات تأثیری بر قصد استفاده ندارند؛ بنابراین صاحبان کسب وکارهای سکوی دیجیتالی می توانند با سازمان دهی غیرمتمرکز ایجاد توان های کنشی، از بروز رفتارهای بعضاً مخرب کاربران نظیر مقاومت کردن در برابر سیستم یا انتخاب سکوهای دیجیتال جایگزین جلوگیری کرده، قصد استفاده از تاکسی های اینترنتی را در میان مسافران افزایش دهند.

هدف: پژوهش حاضر به دنبال بررسی تاثیر ارتباطات (داخلی و خارجی) سازمانی بر مشروعیت سازمانی با نقش میانجی گری مسئولیت اجتماعی در سازمان های دولتی ایران است. طرح پژوهش/ روش شناسی/ رویکرد: این پژوهش از نظر هدف کاربردی است و به صورت توصیفی-پیمایشی اجرا می شود. جامعه آماری شامل سازمان های دولتی است، که از میان آن ها 152 سازمان به عنوان نمونه انتخاب شده و 393 پرسشنامه نیز مورد تحلیل قرار گرفته است. برای انتخاب نمونه از نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است. یافته ها: تحلیل مسیر داده ها نشان می دهد که ارتباطات داخلی و خارجی سازمان بر مشروعیت سازمانی اثر مثبت و معناداری دارد. در ضمن، نتایج نشانگر آن است ارتباطات داخلی و خارجی سازمان بر مشروعیت سازمانی به طور غیرمستقیم از طریق مسئولیت اجتماعی تاثیر مثبت و معناداری دارد. ارزش/ اصالت پژوهش: مدل بومی به دست آمده در این پژوهش، از رابطه میان ارتباطات داخلی و خارجی سازمان با مشروعیت سازمانی و نقش میانجی گری مسئولیت اجتماعی در سازمان های دولتی ایران است که تاکنون در پژوهش های پیشین، بدین شکل مورد بررسی قرار نگرفته بود و فاقد سابقه نظری در ادبیات پیشین است. یافته های پژوهش حاضر باعث افزایش شناخت و آگاهی در این حوزه می شود و می تواند زمینه ساز اقدامات کاربردی و اثربخش باشد.

پیمان می تواند یک شیوه کاملاً مؤثر برای دستیابی به فرصت های استراتژیک جدید باشد اما علی رغم این موضوع، درصد بالایی از پیمان های استراتژیک با شکست مواجه شده و به نتیجه ختم نمی شوند. از این رو پژوهش حاضر به دنبال شناسایی عوامل مؤثر بر پایداری و ثبات پیمان های استراتژیک با استفاده از مرور نظام مند بوده است. موارد مورد بررسی در این پژوهش کلیه مقالات پذیرفته شده در پایگاه های معتبر بودند که بعد از انجام فیلترینگ در چند مرحله تعداد 44 مقاله برای ارزیابی و تحلیل نهایی مورد بررسی قرار گرفتند. در فرایند کدگذاری بر اساس مقالات گزینش شده و نهایی تعداد 30 مضمون فرعی در غالب سه مضمون اصلی تقسیم بندی شدند که عبارت اند از : تیم مدیریت ارشد، ساختار و کسب وکار. در بخش تیم مدیریت ارشد ، قابلیت استراتژیک رهبران، تعهد تیم مدیریت ارشد ، هماهنگی بین مدیران ارشد پیمان ها، داشتن تخصص های میان رشته ای، داشتن تجربه قبلی در فضای همکاری بین شرکتی شناسایی شدند. در بخش ساختار هم فرایند مدیریت پیمان ها، بازخورد عملکرد مداوم و کوتاه مدت، شفافیت خروجی داده، تعداد شریک پیمان ها، منابع مکمل، اهداف متمایز، داشتن چشم انداز بین المللی، خروجی های ناملموس، قابلیت های یادگیری متقارن،تقسیم کار روشن،شکل حکمرانی، نوع قرارداد، سیستم پاداش دهی،جهت گیری پیمان، نوع مبادله شناسایی شدند؛ برای بخش کسب وکار هم فاصله فرهنگی، رشد بازار، شهرت شریک،اندازه شرکا، تجربه شرکا، قلمرو پیمان، نوع فعالیت شرکا،جریان نقدینگی هر یک از شرکا منحصربه فرد بودن نوع مبادله، انتخاب درست شریک کلیدی گزینش شدند. نهایتاً هم بر اساس تناسب 5 گانه شناسایی شده (فرهنگی، استراتژیک، عملیاتی، سازمانی و افراد)در هر یک از سطوح پایداری می توان آن را به صورت قابل توجه ای افزایش داد.

هدف: کسب وکارهای کوچک و متوسط رونق هر اقتصاد و جریان خون اقتصادهای مدرن هستند. این نوع از کسب وکارها به سبب ماهیت و ویژگی های خاص خود و به دلیل اینکه سهم مهمی در تأمین نرخ بیکاری کشورها و افزایش رشد و توسعه اقتصادی جوامع دارند، برای دولت ها دارای اهمیت بسیار بالایی هستند. اما علی رغم اینکه شکست در تمامی کسب وکارها در اندازه های مختلف رخ می دهد، کسب وکارهای کوچک و متوسط در معرض تهدیدهای بزرگ تری هستند. هدف مقاله حاضر، نوع شناسی شکست کسب وکارهای کوچک و متوسط در مرحله رشد سازمان، از طریق بررسی تجربیات زیسته موردهای مطالعاتی است. طراحی/روش شناسی/رویکرد: در این پژوهش از تحلیل پدیدارشناسانه در مورد پژوهی چندگانه استفاده شده است. یافته های پژوهش: نتایج این نوع شناسی، نقش شکست سازمانی را نسبت به دو نوع دیگر شکست فردی و محیطی بارزتر می نماید و نشان می دهد که نوع غالب شکست، در کسب وکارهای کوچک و متوسط واقع در مرحله رشد، از نوع شکست سازمانی است. محدودیت ها و پیامدها: این الگو می تواند هم هشدار و هم راهنمایی برای کسب وکارهای کوچک و متوسط بوده و راه را برای پیشگیری از بحران و ارتقای قابلیت های درون سازمانی جهت پیشگیری از شکست سازمان در مرحله رشد هموار نماید. پیامدهای عملی: نوع شناسی شکست در مرحله رشد سازمان می تواند مسیر سیاست گذاری های نهادهای حمایتی چون شهرک های صنعتی و پارک های علم و فناوری را جهت حمایت و هدایت صحیح این نوع کسب وکارها تحت تأثیر قرار دهد. ابتکار یا ارزش مقاله: مقاله به پژوهش های مدیریتی با ارزیابی هم زمان انواع شکست و مرحله چرخه عمر سازمان می افزاید.

مقدمه و هدف پژوهش: هدف از پژوهش حاضر، بررسی میزان تأثیر هوش هیجانی 1 بر قابلیتهای مدیریت در سطح دانشگاههای پیام نور استانهای خوزستان، لرستان و ایلام می باشد. جامعه آماری در این پژوهش کلیه رؤسای دانشگاههای پیام نور استانهای فوق الذکر می باشد. روش پژوهش: در این پژوهش کلیه جامعه آماری را به عنوان مبنا قرار داده ایم، و از نمونه گیری صرف نظر شده است. لازم به یادآوری است که تعداد رؤسای دانشگاههای استانهای یاد شده مورد پژوهش 18 نفر، برابر با تعداد 18 مرکز دانشگاهی می باشند. پرسشنامه های استفاده شده در این پژوهش عبارتند از: 8( پرسشنامه هوش هیجانی 2( پرسشنامه وظایف مدیریت، اثر هاینزوی ریچ 3 و هارولد کونتز 4. برای بررسی چهار فرض جزئی از بار-آن 2 آزمون همبستگی پیرسون و برای فرض اصلی )کلی( از آزمون رگرسیون گام به گام استفاده شده است. یافته ها و نتیجه گیری: بین هوش هیجانی و قابلیت های مدیریت )برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت، کنترل(، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد که هر یک از این چهار فرض با آزمون همبستگی پیرسون محاسبه گردید. و نتیجه فرض اصلی (کلی) در خصوص تأثیر میزان هوش هیجانی بر قابلیت های مدیریت، حاصل تحلیل رگرسیون به روش گام به گام، دارای ضریب همبستگی چند متغیری برای ترکیب خطی خرده مقیاس های قابلیت های مدیریت تأیید می گردد. 28 درصد واریانس هوش هیجانی توسط متغیرهای پیش بین قابل تبیین است. همچنین از میان متغیرها در مرحله یک تنها متغیر قابلیت برنامه ریزی متغیر پیش بین خوبی در پیش بینی کنندگی برای هوش هیجانی است، و سایر متغیرها )قابلیت سازماندهی، قابلیت هدایت، قابلیت کنترل( نیز در پیش بینی کنندگی برای هوش هیجانی مدیران نقش کمتری ایفا می کنند.

پیمان می تواند یک شیوه کاملاً مؤثر برای دستیابی به فرصت های استراتژیک جدید باشد اما علی رغم این موضوع، درصد بالایی از پیمان های راهبردی با شکست مواجه شده و به نتیجه ختم نمی شوند. یکی از حوزه هایی که شرکای حاضر در آن دارای تضادها و چالش ها زیادی بوده و عمدتا ساختار حاکم دارای ثبات چندانی نیست پیمان های حاصل از صنعت و دانشگاه است که در پژوهش حاضر به دنبال شناسایی و سطح بندی عوامل مؤثر بر پایداری و ثبات پیمان های راهبردی در این حوزه بوده است . جامعه آماری پژوهش به دو بخش تقسیم شده است که بخش اول کلیه مقالات پذیرفته شده در پایگاه های معتبر بودند و در بخش دوم هم 18 عضو هیات علمی دانشگاه از دانشگاه های دولتی کشور که سابقه اجرای طرح های پژوهشی را داشته اند مبنای مصاحبه قرار گرفتتند. مبنای روش شناسی پژوهش هم در بخش اول مبتنی بر نظریه داده بنیاد چندگانه بوده و در بخش دوم هم از مدل سازی ساختاری تفسیری استفاده شده است. در بخش نظری سه مضمون اصلی شناسایی شد که عبارت اند از : مدیریت منابع انسانی، ساختار و مالکیت و صنعت. در بخش دوم این عوامل در فضای متناسب با صنعت و دانشگاه در ایران بومی سازی شدند که نهایتاً تعداد 15 مضمون به عنوان مضامین اصلی در پایداری پیمان انتخاب شدند . در بخش نهایی پژوهش این عوامل مورد سطح بندی قرار گرفته شدند که  سیستم حاکمیتی به عنوان مبانی اصلی پایداری پیمان انتخاب شد و در سطح اخر هم به ترتیب خروجی های ناملموس و اهداف متمایز و ناهمسو قرار دارند.