جویا جهانبخش

جویا جهانبخش

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۱۵۳ مورد.
۱.

نکته، حاشیه، یادداشت: بیت سعدی سر جایش است/ نسخه منامیه کلیات شیخ: دو بیتی که سعدی خود گفته بر دیوانش بیفزایند!/ صلح است میان کفر و اسلام: ایضاح اشارتی و بیانی از شیخ سعدی/هجوی که سعدی طلبکار خویش را نگفته است! و چند نکته دیگر: شیخ شیراز در مجلس آرای فخر هروی/ ملا رجبعلی تبریزی و مسلمة بن أحمد مجریطی

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۴ خرداد و تیر ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۰۰) 335 - 359
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴ تعداد دانلود : ۶۰
۲.

| نکته| حاشیه| یادداشت

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۴ فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۹۹) 303 - 324
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۸۹
آیا سعدی در حکایت از قرآن کریم خطا کرده است؟ «زر بصره» در شعر اثیرالدین اخسیکتی «بنی آدم اعضای یکدیگرند» یا «بنی آدم اعضای یک پیکرند»؟ مرد باید خودش «جنم» داشته باشد (1) مرد باید خودش «جنم» داشته باشد (2)  
۴.

نکته، حاشیه، یادداشت: «امید» به مثابت نام زن/ «شاه مردان» و خطای لغت نامه/ امیر قافله را هم تغافلی شرط است ....؛ بیتی که گویا نه از سعدی است و نه از حافظ/ رهی معیری و سرقت ادبی؟!: پیشکش به استاد مهدی نوریان/ «ملک تعالی و تقدس تو را» دربارۀ خوانش مصراعی از نظامی

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۴ مرداد و شهریور ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۲۰۱) 325 - 335
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹ تعداد دانلود : ۵۶
نکته، حاشیه، یادداشت: «امید» به مثابت نام زن/ جویا جهانبخش «شاه مردان» و خطای لغت نامه/ جویا جهانبخش امیر قافله را هم تغافلی شرط است ....؛ بیتی که گویا نه از سعدی است و نه از حافظ/ جویا جهانبخش رهی معیری و سرقت ادبی؟!: پیشکش به استاد مهدی نوریان/ عاطفه طیه، چ.ط نژند «ملک تعالی و تقدس تو را»: درباره خوانش مصراعی از نظامی/ منوچهر فروزنده فرد
۷.

چرا دَربارِ غَزْنه به شاهنامه رویِ خوش نِشان نَداد؟: درنگی درباره چون و چند مناسبات فردوسی و محمود و سایه روابط سیاسی طوس و غزنه بر سر شاهنامه

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۳ مهر و آبان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۹۶) 27 - 79

کلید واژه ها: سلطان محمود غزنوی فردوسی شاهنامه غزنویان روابط سیاسی سیاست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳ تعداد دانلود : ۵۵
نویسنده در نوشتار حاضر، به دنبال پاسخ به علل بی اقبالی دربار غزنویان به شاهنامه فردوسی است. وی در راستای تحقق این هدف، علل و احتمالات مطرح شده در متون پیرامون این مسئله را عنوان داشته و در بوته نقد و بررسی قرار می دهد. به زعم نویسنده، این امر ریشه در مسئله ای سیاسی داشته است. به این ترتیب، اختلاف محمود غزنوی و فردوسی را اختلافی سیاسی اظهار می دارد.
۹.

نَه «برپای بست» و نَه «بر نای بست» گرهگشایی از خوانش و گزارش نیم بیتی از داستان بهرام چوبینه در شاهنامه

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۲ مرداد و شهریور ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۸۹) 163 - 179

کلید واژه ها: داستان بهرام چوبینه شاهنامه فردوسی داستان های حماسی داستان های تاریخی خوانش متن خوانش صحیح

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۹ تعداد دانلود : ۱۸۶
داستان بهرام چوبینه در شاهنامه فردوسی ازجمله داستان های حماسی و تاریخی در فرهنگ ایرانی به شمار می رود. این داستان، هم از چشم انداز ظرافت های روایی و پرداخت هنری، و هم از چشم انداز دلالت های تاریخی، داستان بسیار مهمی است. در روایت شاهنامه از این داستان، موارد قابل تأمل حتی در ظاهر الفاظ و صور واژگان، بسیار است. یکی از این موارد، پیامی است که بهرام چوبینه به پرموده (پژموده) می فرستد. نویسنده در نوشتار پیش رو، نیم بیت از داستان را «به گیتی نخورد آن که بر پای بست»، مورد مداقه قرار داده و اینگونه بیان می دارد که خوانش صحیح آن، «به گیتی نخورد آن که زد نای، پست» است.      
۱۰.

«صوفی نَپَسَنْدَنْد که خَمّار نَباشَد» (واژه «خَمّار» دَر نیمْ بیْتی از سَعْدیِ شیرازی)

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۲ مهر و آبان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۱۹۰) 167 - 175

کلید واژه ها: غزل غزلیات سعدی معنای شعر خمار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳
نویسنده در نوشتار حاضر می کوشد معنای واژه « خَمّار » را در مصرع « صوفی نَپَسَنْدَنْد که خَمّار نَباشَد » بررسی کند. وی در راستای این هدف، دیدگاه برخی از شارحان اشعار سعدی را پیرامون واژه «خمار» و معنای مصرع، بیان می دارد و در ادامه، به بیان دیدگاه خود می پردازد
۱۱.

نکته حاشیه یادداشت

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۲ فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۸۷) 337 - 373
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۹ تعداد دانلود : ۵۲۱
«مُکّاء» و «شَبانْ فِریب» «نَفْسِ زکیّه»یِ مَدفون در بعداد کیست؟ اگر شبها همه قدر بودی .. به زیورها بیارایَند وقتی خوبرویان را  مُراد از نزولِ قرآن ... نامه ای از یکی سلاطین ایوبی به ابن طاوس حلی وقف قرآنی سی پاره بر قاریان مشهد در سال 401 هجری، به دست یکی از مشایخ گمنام شیخ صدوق: درباره ابوالحسن محمد بن علی بن الشاه المروزی چند تصحیف در سفرنامه خسرو  صراحی می کشم، اما نه بر دفتر  نکاتی از آثار استاد علامه جلال الدین همایی(5)
۱۲.

نامه شیخ سعدی به شمس الدین صاحب دیوان

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۲ بهمن و اسفند ۱۴۰۰ شماره ۶ (پیاپی ۱۹۲) 63 - 72

کلید واژه ها: سعدی شمس الدین صاحب دیوان جوینی جنگ لالا اسماعیل مجموعه لالا اسماعیل نامه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۴ تعداد دانلود : ۱۲۸
جنگ خطی محفوظ در کتابخانه لالا اسماعیل استانبول به نام «جنگ لالا اسماعیل» یا «مجموعه لالا اسماعیل»، مجموعه ای نفیس از فوائد تاریخی و ادبی و یادداشت های عمده منظوم و رونوشت پاره ای از مراسلات ناموران است که علی الخصوص از برای وقوف بر جوانبی از فرهنگ و ادب ایران در روزگار ایلخانیان اهمیت فراوان دارد. بسیاری از فوائد این جنگ، راجع به فضای فرهنگی، علمی و سیاسی آذربایجان و خاندان جوینی و پیرامونیان این خاندان است. در این جنگ، رونوشت نامه ای از سعدی به شمس الدین صاحب دیوان جوینی است که از چشم انداز تاریخی و ادبی حائز اهمیت است. نویسنده در نوشتار حاضر، این نامه را ارائه و نکاتی پیرامون نامه مذکور و انتساب آن به سعدی، بیان می نماید.
۱۵.

گوش اسپ کیخسرو: گمانه زنی در خوانش و گزارش واژه ای از تاریخ سیستان و بحث در تعابیری از شاهنامه

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۱ مرداد و شهریور ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۸۳) 5 - 23

کلید واژه ها: کتاب تاریخ سیستان خوانش واژه گوش اسپ کیخسرو بوش اسپ کیخسرو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۲ تعداد دانلود : ۶۱۱
موضوع نگارش پیش رو، بحث پیرامون واژه ای از کتاب تاریخ سیستان است و نگارنده عبارت «گوش اسپ کیخسرو» را مورد مداقه و بررسی قرار داده است. به زعم وی دور نیست که «گوش» اسپ کیخسرو که در تاریخ سیستان آمده، همانا «بوش» اسپ کیخسرو بوده باشد و «بوش»، خوانش/ نویسشی از «بُش» به معنای کاکل اسپ است.
۱۶.

فردوسی در رسائل العشاق

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۱ مرداد و شهریور ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۸۳) 253 - 265

کلید واژه ها: رسائل العشاق و وسائل المشتاق علی بن احمد سیفی نیشابوری خوارزمشاهیان عشق عاشق معشوق نگارش نامه های عاشقانه فردوسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸ تعداد دانلود : ۴۱۶
کتاب رسائل العشاق و وسائل المشتاق علی بن احمد سیفی نیشابوری، کهن ترین و نخستین آیین نامه مبسوط نگارش نامه های عاشقانه در زبان فارسی بوده و مجموعه نمونه هایی از نامه های مناسب احوال مختلف عاشق و معشوق را در برمی گیرد. به دیگر سخن، دستورالعمل و سرمشقی برای نگارش نامه های عاشقانه است که نویسنده در آن یکصد نامه عشقی زیبا با نثر فارسی مزین به اشعار ممتاز شعرای بزرگ آورده است. هر یک از نامه ها به موضوعی اختصاص دارد. نویسنده در نوشتار حاضر، کتاب مذکور را در بوته بررسی قرار داده است. در کتاب سیفی به ذکر سروده هایی از فردوسی بازمی خوریم. ازاین رو، نویسنده در بخشی از مقاله، یادکردهای سیفی از فردوسی را بیان داشته و در مقابل، برخی از ابیاتی را که در شاهنامه نیافته و یا متفاوت است را متذکر می شود.
۱۸.

زبان شاهنامه و «برسری خوانی»

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۱ فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۸۱) 55 - 80

کلید واژه ها: شاهنامه فردوسی متون کهن خوانش متون زبان شاهنامه متن خوانی متون حماسی معنی واژگان معنی عبارات ادبیات حماسی معنی ابیات پهلوان خادم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۳ تعداد دانلود : ۵۳۳
برخی واژگان در کتاب شاهنامه فردوسی، در معانی و کاربردهایی رخ می نمایند که با تصور ابتدایی یک فارسی زبان امروزین، تفاوت های معنی دار و بااهمیت دارد و بدون توجه به آنها، مفاد پاره ای از بیت ها و عبارت های شاهنامه، روشن نمی شود. نویسنده در نوشتار پیش رو می کوشد تا معانی دو واژه «پهلوان» و «خادم» را که از واژگان پرکاربرد و کلیدی در شاهنامه فردوسی هستند، مورد مداقه قرار دهد. از این رو، به ذکر شاهدمثال هایی از متن شاهنامه می پردازد. سپس معنای مصرع «ورا پیش من رفتن آیین بود» و مقصود فردوسی از «وی» در «ورا» را بررسی می کند. نویسنده در راستای این هدف، پس از بیان دیدگاه برخی از شاهنامه پژوهان، دیدگاه خود را عرضه داشته و  بیان می دارد که «ورا پیش من رفتن آیین بود» یعنی: نزد من و به باور من که سیاووشم، روان شدن فرمان شاه، آیین و عین صواب است. / صواب آن است که حکم شاه نفاذ یابد و من سیاووش، فرمان شاه را امتثال کنم. به این ترتیب، وی در ورا به فرمان شاه برمی گردد. در نهایت، با بررسی معنای واژه بهتری در بیت گذشتم ازین سد اسکندری / همه بهتری باد و نیک اختری، نوشتار را به پایان می رساند.
۱۹.

هر باب ازین کتاب نگارین که برکُنی (بازخوانی بیتی از غزلهای سعدی)

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۱ خرداد و تیر ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۸۲) 5 - 18

کلید واژه ها: غزل سعدی شیرازی غزلیات سعدی معنای شعر اشعار سعدی واژه برکُنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰ تعداد دانلود : ۲۷۸
نویسنده در نوشتار حاضر می کوشد معنای واژه «برکُنی» و مصرع «هر باب ازین کتاب نگارین که برکُنی» را مورد کاوش و بازخوانی قرار دهد. وی در راستای این هدف، دیدگاه برخی از شارحان اشعار سعدی را پیرامون واژه «برکُنی» و معنای مصرع، بیان می دارد و در ادامه، به بیان دیدگاه خود می پردازد. به زعم نویسنده، واژه «برکُنی» به معنای از برکردن، حفظ کردن و به خاطر سرپردن نیست بلکه به معنای بازکردن، گشودن و برگشودن است که هم در شعر سعدی بتکرار آمده و هم فرهنگ نویسان در جای خود، ثبت کرده و معروف سخن شناسان است. به این ترتیب، نویسنده، معنای بیت مذکور را این گونه بیان می دارد که: «خواننده هر فصل این دفتر را که بگشاید از باب دیگر خوشتر و دلاویزتر است».    
۲۰.

به سوری که دستانش چوبین بود... بررسی گمانه زنی ها درباره بیتی از شاهنامه و گمانه زنی برسری

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۱ خرداد و تیر ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۸۲) 49 - 74

کلید واژه ها: شاهنامه معنای شعر اشعار فردوسی فردوسی ابیات شاهنامه بخش تاریخی شاهنامه ساسانیان داستان بهرام چوبینه داستان های شاهنامه داستان های تاریخی قصه های تاریخی حکومت ساسانی شاهنامه پژوهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۹ تعداد دانلود : ۲۲۹
  در بخشی از شاهنامه فردوسی که در اصطلاح شاهنامه پژوهان، «بخش تاریخی» خوانده می شود، در میان داستان های حکایتگر از روزگار شاهنشاهی ساسانیان، «داستان بهرام چوبیه» یکی از خواندنی ترین داستان ها به شمار می رود. محور نوشته حاضر، یکی از بیت های کلیدی و دشوار این داستان است که در یکی از بزنگاه های داستان نیز واقع شده و تاکنون نگاه بسیاری از خوانندگان شاهنامه را به خود کشیده و درباره صورت و معنای آن گماه زنی های گوناگونی صورت گرفته است. از این رو، نویسنده در نوشتار پیش رو، معنای بیت «به سوری که دستانش چوبین بود / چنان دان که خوانش نوآیین بود» از شاهنامه و اختلافی که بر سر فهم آن است را مورد توجه و مداقه قرار داده است. وی در راستای هدف مذکور، از برخی بازنوشتهای منثور شاهنامه سخن به میان آورده و دیدگاه برخی شارحان را درخصوص معنای این بیت بیان می دارد. وی در انتها، خوانش پیشنهادی خود را از این بیت ذکر می کند. به زعم وی، دستان به معنای دیگ یا دیگها یا ظروف غذاپزی و چیزی از قبیل است و گویا مضمون بیت فردوسی این باشد که: هرگاه در میهمانی دیگ های چوبین به کار رود، بدان که خودِ خوان بدیع و متفاوت با آنچه تاکنون دیده ای خواهد بود و میهمانی دیگرسان فراروی خواهی داشت و با خوراکی نامتنظر از تو پذیرایی خواهند کرد. نویسنده در نهایت، با بیان کنایه به کار رفته در این بیت، نوشتار را به پایان می رساند.    

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان