دوره های سنایی پژوهی افغانستان و تأثیرات آن بر سنایی پژوهی ایران و عکس آن (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
سنایی نه فقط ادیب و شاعری بود که توسط شاعران مورد تمجید و تقلید قرار گرفته باشد، بلکه وی به باور سنایی پژوهان عرفان را نظام مند درون شعر فارسی برد و ابواب تصوف را که تا آن وقت به نثر بود در قالب نظم تبویب و جاویدانه کرد. در آثار سنایی تمام معارف اسلامی که تا آن وقت رگه های آن در آثار ادبا و شعرا متفرق بود جمع آمد. سنایی در تاریخ عرفان و ادب، به سبب تغییر هایی که در محتوای شعر فارسی ایجاد کرد، جایگاه ویژه دارد و ضمن احترام به این جایگاه، شناخت وی شناخت گوشه ای از دانش و معرفت و فرهنگ و اجتماع اواخر سده پنجم و اوایل قرن ششم است. سنایی توسط دانشمندان ولایت خودش مانند غلام جیلانی جلالی در مقدمه چهار اثر نایاب سنایی (1332)، غلام سرور همایون در کتاب حکیم سنایی و جهان بینی او و علی اصغر بشیر در رساله سیری ملک سنایی شصت سال قبل از امروز تمجید و معرفی شده است که در آن زمان این آثار نوشته شده در مورد احوال و آثار سنایی مورد توجه پژوهندگان دنیا به ویژه ایران قرار داشت. اما در اثر جنگ ها و تجاوز شوروی و کودتا در افغانستان دیگر آن تحقیقات پیگیری نشد و رابطه دانشمندان بیرونی با سنایی پژوهان افغانستان و آثارشان کم شد و به صفر رسید و در مقابل، سنایی پژوهان افغانستان تحت تأثیر سنایی پژوهان بیرونی به ویژه ایران قرار گرفتند. محور بحث این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از ابزار کتابخانه ای بررسی و تحلیل سه دوره تاریخی سنایی پژوهی در افغانستان و چگونگی تأثیرات سنایی پژوهان افغانستان بر تحقیقات سنایی شناسی ایران و عکس آن و عوامل این تأثیرات است.The Historical Periods of Afghanistan Sanai Studies and its Effects on Iran’s Sanai Studies and Vice Versa
Not only was Sanai a literary man and a poet who was praised and imitated by other poets, he was also - as researchers studying his works believe - the one who systematically blended mysticism into poetry and made the chapters of Sufism - up until then articulated in prose - eternal by exposing them in poetry. He gathered all Islamic teachings - which were scattered in other writers’ works until his time - in his works. Sanai has a special place in the history and chronology of literature and mysticism because of his contributions to changing the context and contents of Persian poetry; therefore, acknowledging his place and studying his works and life are a step in understanding the knowledge, wisdom, culture and society of his age i.e. the late 5 th century and early 6 th century. Sanai was praised and introduced by scholars of his homeland 60 years ago, a time in which the works concerning Sanai and his life were widely recognized by researchers from all over the world, particularly Iran. Later, due to wars, coup d’état, and Soviet invasion in Afghanistan, these studies came to a halt; as a result, the Afghan researchers were influenced by their non-Afghan (especially Iranian) peers. Analyzing the three historical periods of researching Sanai in Afghanistan and the influence of afghan researchers on Iranian ones and vice versa, and the reasons of these influences, by using descriptive analytical method and deploying library means, are the pivot and central concerns of this article.
تبلیغات
