بازنمایی مفاهیم ایثار و شهادت در سینمای دفاع مقدس (تحلیل مقایسه ای فیلم پرواز در شب و عقاب ها) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هنر دفاع مقدس در جایگاه یکی از تأثیرگذارترین هنرها در بافت اجتماعی، تاریخی و سیاسی ایران، سعی در بازنمایی ارزش ها و هنجارهای دفاع مقدس داشته است و در این میان سینما به عنوان «هنر مدرن و برتر» در مقایسه با سایر هنرها با زمینه اجتماعی خود ارتباط وثیقی دارد. در این مطالعه با توجه به اهمیت و نقش دفاع مقدس و سینمای منتسب به آن با کاربست تحلیل نشانه شناسی بر فیلم «پرواز در شب و عقاب ها» درصدد رمزگشایی نحوه ی بازنمایی مفاهیم ایثار، شهادت و ارزش ها و آرمان های دفاع مقدس و به طور تلویحی سیاست های فرهنگی حاکم بر کشور در تولیدات سینمایی دهه ی 60 هستیم. یافته ها نشان می دهد درحالی که فیلم های ژانر «سینمای جنگ» بیشتر بازنمای شهامت، اقتدار، میهن پرستی و بازنمایی تضاد و تقابل با نیروهای دشمن است، در فیلم های ژانر «سینمای دفاع مقدس» همجواری بازنمایی جنگ با نشانه های مذهبی معنوی باعث شکل گیری اسطوره ای مقدس از جنگ می شود که با عنوان دفاع مقدس شناخته می شود.