بررسی سیر تحول خط پهلوی اشکانی بر سکه های درهم سیمین ضرابخانه یاکباتان (51-228م.) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

اشکانیان دودمانی از شاهان ایرانی بودند که 475 سال بر ایران فرمان راندند. به سبب کمبود منابع نوشتاری آن، سکه ها منابع بسیار سودمندی در شناخت شرایط اقتصادی، فرهنگی و هنری این دوران به شمار می آیند. با مطالعه بر روی سکه های این دوران که دارای نوشته هستند می توان چگونگی سیر و تحول خط آن را ارزیابی نمود. در این میان عمده سکه های با نوشته ی پهلوی اشکانی، درهم های سیمین اشکانی ضرب اکباتان، طی سال های 51 تا 228 میلادی می باشند، که اهمیت مطالعه این درهم ها را دو چندان می نماید. در این پژوهش سعی بر این است تا ضمن مطالعه خط پهلوی اشکانی شماری از درهم های این ضرابخانه را که ضرب سال های 51 تا 228 میلادی هستند، چگونگی سیر تحول این خط را بررسی کرده و به تحلیل آن پرداخته شود. این امر با استخراج مستقیم نوشته پهلوی اشکانی از روی درهم ها و سپس استخراج تک تک نویسه های خطی مربوط به هر سکه و تدوین جدول تغییرات زمانی نویسه ها امکان پذیر می گردد. با نگاه اجمالی به عمده سکه ها درهم این ضرابخانه طی این سالیان، به نظر نمی رسد دست خط قلم زن دستخوش تغییر و تحولات شده باشد که این موضوع با بررسی و مقایسه ی تعدادی از دیگر نمونه های سکه های مورد مطالعه در این پژوهش تایید شد.