اثربخشی درمان شناختی- رفتاری بر ملال تحصیلی و اضطراب امتحان دانش آموزان دختر دبیرستانی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی روش درمان شناختی- رفتاری بر ملال تحصیلی و اضطراب امتحان دانش آموزان دختر دبیرستانی انجام شد. بدین منظور 383 نفر از دانش آموزان دختر ۱۵ تا ۱۸ مدارس دولتی شهر تهران در سال تحصیلی ۹۷-۱۳۹۶، به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و با مقیاس ملال تحصیلی و پرسشنامه ی اضطراب امتحان (TAI) مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس تعداد 30 نفر از دانش آموزانی که مجموع نمرات اضطراب امتحان و ملال تحصیلی بیشتری داشتند به عنوان آزمودنی انتخاب و به طور تصادفی و مساوی در دو گروه کنترل و آزمایش، قرار داده شدند و نمرات کسب شده آنان در جریان نمونه گیری به عنوان نمرات پیش آزمون در نظر گرفته شد. سپس گروه آزمایش در 8 جلسه 2 ساعته، تحت مداخله ی "درمان شناختی- رفتاری" قرار گرفت؛ این در حالی بود که افراد گروه کنترل، هیچ مداخله ای دریافت نکردند. پس از پایان مداخله از هر دو گروه پس آزمون و 3 ماه پس از آن پیگیری به عمل آمد. در نهایت داده های به دست آمده با استفاده از تحلیل کوواریانس یک طرفه، مورد ارزیابی آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که آموزش گروه درمانی شناختی-رفتاری بر کاهش ملال تحصیلی و اضطراب امتحان دانش آموزان اثربخش بوده است. بر طبق یافته ها با توجه به سودمندی درمان شناختی- رفتاری بر بهبود ملال تحصیلی و اضطراب امتحان و نظر به کوتاه مدت بودن این مداخله، به نظر می رسد می توان این روش را بر روی طیف وسیعی از مشکلات رفتاری و شناختی به کار بست که البته نیاز به تحقیقات تکمیلی دارد.