اقتصاد مقداری

اقتصاد مقداری

اقتصاد مقداری 1386 شماره 4

مقالات

۱.

اندازه گیری بهره وری سرمایه در صنایع بزرگ استان خوزستان

کلید واژه ها: بهره وری استان خوزستان صنایع بزرگ موجودی سرمایه سرمایه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 152 تعداد دانلود : 811
اندازه گیری صحیح میزان بهره وری سرمایه یکی از لوازم بهبود بهره وری سرمایه است. در این تحقیق برای محاسبه ی میزان بهره وری صنایع بزرگ استان خوزستان طی دوره ی 83- 1350، ابتدا تابع تولید به صورت توابع کاب- داگلاس، دبرتین، متعالی و ترانسلاگ با متغیرهای مستقلی مانند موجودی سرمایه و نیروی کار تخمین زده شده است. با توجه به عدم وجود داده های موجودی سرمایه و نیروی کار همگن، این داده ها تولید شد. برای تخمین موجودی سرمایه ی صنایع استان خوزستان از روش روندنمایی سرمایه گذاری و برای همگن سازی تعداد نیروی کار از جدول پایه ی حقوقی کارمندان دولت استفاده شده است. تابع تولید ترانسلوگ به عنوان مناسب ترین تابع انتخاب شد و سپس بهره وری نهایی سرمایه محاسبه گردید. نتایج برآورد نشان داد که میزان بهره وری سرمایه به دلیل وقوع جنگ با افت روبه رو شده است، اما پس از افت محسوس سال 1360، علی رغم وجود شرایط جنگی و خسارات بسیاری که به موجودی سرمایه استان وارد شد، با پشت سر گذاشتن شوک اولیه ناشی از وقوع جنگ، بهره وری سرمایه از رشد نسبتاً بالایی برخوردار بوده است. بهره وری سرمایه از سال 1370 روندی نزولی را پیش گرفت. این روند نزولی تا سال 1374 ادامه پیدا کرد. از سال 1374 تا پایان دوره ی مورد بررسی، رشد بهره وری سرمایه تقریباً ثابت بوده است.
۲.

نقش هزینه های تحقیق و توسعه در ارزش افزوده ی صنایع با فناوری بالا

کلید واژه ها: مخارج تحقیق و توسعه روش داده های تابلویی، صنایع با فناوری بالا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 724 تعداد دانلود : 819
امروزه فعالیت های تحقیق و توسعه پایگاه اصلی نوآوری است و به طور مداوم زمینه را برای تقاضاهای جدید فراهم می کند. این نوع تقاضاها که به نوبه ی خود محرک سرمایه گذاری و در نهایت تضمین کننده ی رشد و شکوفایی اقتصاد است، در دنیای صنعتی دارای اهمیت زیادی است. کشورهای در حال توسعه نیز با استفاده از ابزار تحقیق و توسعه، قابلیت های فنی و علمی خود را برای کاهش فاصله ی تکنولوژیکی خود با کشورهای صنعتی، ارتقاء می دهند. در این تحقیق با استفاده از آمار هزینه های تحقیقاتی در ایران و به روش اقتصاد سنجی داده های تابلویی، نقش هزینه های تحقیق و توسعه در ارزش افزوده ی صنایع با فناوری بالا طی دوره ی 1385- 1367 بررسی شده است. بر اساس نتایج تحقیق، این نوع هزینه ها نقش بسیار مهمی در افزایش ارزش افزوده ی این صنایع داشته است. به عبارتی دیگر، لازمه ی ورود به بازارهای جهانی و توسعه ی صنایع پیشرفته در هر کشور، محور قرار دادن تحقیقات علمی است.
۳.

بررسی و تجزیه و تحلیل روش های تامین مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

کلید واژه ها: بورس اوراق بهادار تهران تامین مالی بازار سرمایه بازارهای مالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 205 تعداد دانلود : 246
در این تحقیق، روش های مختلف تامین مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، و نوع ارتباط بین نحوه ی تامین مالی شرکت ها و ویژگی های اندازه ی شرکت، دارایی های ثابت و سودآوری، بررسی شده است. نمونه ی آماری این پژوهش از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به شیوه ی مرحله ای و تصادفی ساده و از میان شش صنعت انتخاب گردیده است. برای چهار سوال اساسی این پژوهش، یازده فرضیه در نظر گرفته شده است. برای پردازش اطلاعات و داده ها از آزمون t و ضریب همبستگی و نرم افزار SPSS استفاده شده است. بر اساس یافته های این تحقیق، با وجود عدم تفاوت معنی دار بین استفاده از روش های مختلف تامین مالی (سود انباشته، سهام و بدهی) بین شرکت های مورد مطالعه، بین نحوه ی تامین مالی شرکت ها و اندازه ی آنها یک ارتباط معنی دار وجود دارد. با گسترش اندازه ی شرکت ها استفاده از سود انباشته و سهام برای تامین مالی افزایش می یابد. همچنین، با وجود ارتباط بین نحوه ی تامین مالی شرکت ها و میزان دارایی های ثابت آنها، بین نحوه ی تامین مالی شرکت ها و ظرفیت سودآوری آنها ارتباط معنی داری مشاهده نشده است.
۴.

آزمون کارایی و وجود حباب قیمت در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از قاعده ی فیلتر و الگوی CAPM

کلید واژه ها: CAPM ارزش ذاتی حباب قیمت قاعده ی فیلتر کارایی بورس اوراق بهادار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 346 تعداد دانلود : 112
بازار بورس اوراق بهادار مهمترین بخش بازار سرمایه ی کشور است. نقش اصلی بورس اوراق بهادار، جذب و هدایت پس انداز ها و نقدینگی سرگردان و پراکنده ی جامعه به مسیر های بهینه است، به طوری که بخش عمده ای از سرمایه ها، جذب سود آورترین فعالیت ها و پروژه ها شود. برای رسیدن به این هدف بورس اوراق بهادار باید کارا باشد. با توجه به اهمیت اطلاعات در بورس، کارایی در این بازار با استفاده از سه مجموعه اطلاعات مورد بررسی قرار می گیرد. این اطلاعات عبارتند از: (1) اطلاعات مربوط به گذشته؛ (2) کلیه ی اطلاعات عمومی انتشار یافته؛ و (3) اطلاعات عمومی و اطلاعات خصوصی و محرمانه. با توجه به این سه نوع اطلاعات، کارایی بازار به ترتیب در سه سطح ضعیف، نیمه قوی و قوی قابل بررسی است. در این تحقیق با استفاده از قاعده ی فیلتر (یکی از روش های موثر در بررسی کارایی در سطح ضعیف)، میزان کارایی اندازه گیری شده است. همچنین، با استفاده از روش CAPM وجود یا عدم وجود حباب قیمتی، پس از دوران رکود در بازار بورس بررسی شده است. بر اساس نتایج این تحقیق، بازار بورس اوراق بهادار در دوره ی مورد بررسی (1386:3-1383:1) فاقد کارایی در سطح ضعیف است و حتی میزان کارایی، در دو سال 1385 و 1386 کمتر از سال های 1383 و 1384 بوده است. با این وجود، بر اساس برآورد الگوی CAPM حباب قیمت در این بازار از میان رفته است و قیمت ها به ارزش ذاتی خود نزدیک شده اند.
۵.

تحلیل تجربی رابطه بین مخارج بهداشتی و تولید ناخالص داخلی در ایران

کلید واژه ها: آزمون برون زایی ضعیف آزمون باند الگوی ARDL همگرایی یوهانسن مخارج بهداشتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 936 تعداد دانلود : 425
در این مطالعه رابطه ی بلند مدت بین مخارج بهداشتی دولت و تولید ناخالص ایران طی دوره ی 83-1338 و کشش درآمدی مخارج بهداشتی بررسی شده است. نتایج آزمون باند و همگرایی یوهانسن (1991) نشان داد که تنها یک رابطه ی بلند مدت بین مخارج بهداشتی دولت و تولید ناخالص داخلی وجود داشته است که تحت آن تولید ناخالص داخلی تاثیر مثبت و معنی دار بر مخارج بهداشتی دولت داشته است. همچنین، مقدار کشش درآمدی مخارج بهداشتی نزدیک به یک بوده و این مخارج از نوع مخارج ضروری بوده است.
۶.

سیکل های تجاری سیاسی (مطالعه ی موردی کشور ایران)

کلید واژه ها: بیکاری انتخابات تورم اقتصاد ایران اصل ماکزیمم کنترل بهینه سیکل های تجاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 794 تعداد دانلود : 854
سیکل های تجاری سیاسی (PBC)، بر اساس رفتار متقابل رای دهندگان و دولت، نوسانات اقتصادی را توضیح می دهند. بر اساس این نظریه، در تحلیل الگوی رفتاری رای دهندگان عوامل اقتصادی نقش بسزایی دارند و دولت ها تلاش می کنند که با اتخاذ سیاست های اقتصادی متفاوت، رضایت رای دهندگان و احتمال انتخاب مجدد خود را افزایش دهند. نتایج مطالعات صورت گرفته نشان می دهد که ارزیابی رای دهندگان از متغییر های اقتصادی (تورم، بیکاری، رشد اقتصادی و ...) تاثیر بسزایی در انتخاب یا عدم انتخاب مجدد کاندیداها به همراه داشته است. مقاله نوردهاوس از جمله مطالعات موثری است که در این زمینه انجام شده و توسط فری و رمزر و لیچر بسط داده شده است. این محققان در الگوی خود، نحوه ی کنترل تورم و بیکاری به وسیله ی دولت ها را، در راستای حداکثر کردن آراء کسب شده، توضیح داده اند. در مقاله ی حاضر فرضیات نورد هاوس و لیچر در مورد اقتصاد ایران، با تمرکز بر کنترل نرخ تورم و بیکاری، بر اساس داده های سالیانه ی دوره ی 84-1368 مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج به دست آمده در اقتصاد ایران، فرضیه ی لیچر را تایید کرده است؛ یعنی دولت ها (که هر چهار سال یک بار انتخاب می شوند) در راستای کنترل نرخ بیکاری، در دو سال اول سیاست های انبساطی اتخاذ می کنند. که در نتیجه این سیاست، نرخ تورم افزایش می یابد. اما برای انتخاب مجدد در دوره ی بعد، در دو ساله ی دوم تلاش می کنند تا نرخ تورم را کاهش دهند.