دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران 1379 شماره 156

مقالات

۱.

نگاهی به زندگی ویلیام وردزورث و بررسی چامه (( دروگر تنها ))

نویسنده:

کلید واژه ها: آموزش طبیعت قدرت الهی دروگر تنها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 315 تعداد دانلود : 755
ویلیام وردزورث(1850-1770)یکی از پربارترین شعرای رمانتیک انگلستان است که شعر رمانتیک توسط او و دوست شاعرش کالریج به اوج شکوفایی وکمال رسیده است . وردزورث در دوران کودکی و جوانی با زادگاهش‘دریاچه ها‘کوه ها‘تپه هایش انس و الفتی یافت و براین باور شد که طبیعت مونس و یار بزرگ آدمی است ‘ آن گونه که می توان حضور شکوهمندانه خدا را درآن جلوه گر دید. دوروتی ‘ خواهر وردزورث ‘ همدم زندگانی او بود و در تدوین سروده هایش او را یاری داد. او از 1830 به بعد آنچنان شهره شده بود که همگان او را گرامی می داشتند. دانشگاه های درام و آکسفورد با اعطای درجه افتخاری او را ستودند. وردزورث در 7 ساله پایان عمر خود ملک الشعرای دنیای ادب انگلستان بود. یکی از اشعار مشهور او دروگر تنها است که در این نوشتار مورد بررسی قرار می گیرد.
۲.

بند وابسته قیدی یا موصولی حرف ربط مرکب یا مجموعه ای مرکب از گروه اسمی و حرف ربط

کلید واژه ها: بند پایه بند وابسته قیدی بند وابسته جمله مختلط جمله مرکب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 51 تعداد دانلود : 598
هدف از تحریر مقاله حاضر، باور نگارنده نسبت به گویای واقعیت زیر است. به نظر می رسد ،آنچه را تاکنون در منابع دستور زبان فارسی تحت عناوین اصطلاحاتی چون(( بند وابسته قیدی )) و یا (( حرف ربط مرکب )) مورد بررسی قرار گرفته است ‘ براساس تحلیل زبان شناختی استوار نیست . در سطور نوشته حاضر‘ سعی می شود تا از یک طرف آن دسته از بندهای وابسته قیدی که دارای عنصر ((که )) هستند به صورت بند وابسته موصولی تحلیل شود‘ و از طرف دیگر هر حرف ربط مرکب ‘ به صورت مجموعه ای متشکل از گروه اسمی و حرف ربط استدلال گردد. بدین منظور در وهله اول تجزیه جملات مرکب مورد بحث قرار میگیرد و سپس نشان داده می شود که تا چه حد رویارویی تحلیل سنتی از این پدیده با ملاک های ارائه شده در مقاله حاضر تعارض دارد .
۳.

رابطه عشق و دردمندی با دعا در عرفان و ادب فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 274 تعداد دانلود : 815
برای دعا آداب و شرایطی است از جمله اینکه داعی باید عظمت خداوند را در نظر بگیرد ‘و راه خیر و شر را تشخیص دهد ‘ تا حاجت مشروع ‘ در زمان و مکان خاص ‘ از خداوند طلب نماید. طلب در دعا برای رفع گرفتاری تضادی با صبر ندارد ‘ زیرا ایوب (ع) با اینکه طلب دفع بلا از خدا کرد ‘ باز هم خداوند او را اوّب (بازگردنده به سوی حق ) خواند. عرفا نفس دعا را دلیل مقبولیت آن میدانند‘ زیرا حال دعا را عنایتی الهی میدانند که از جانب خداوند به داعی افاضه می شود و اگر حاجت را تأخیر می اندازد ‘ برای این است که تضرع و زاری بنده را دوست دارد و می خواهد با این تأخیر ‘ بنده بر آن تضرع و زاری بیفزاید تا دریای رحمتش به جوش آید . انس به مناجات و تنهایی جویی از نشانه دوستان خدا است . زیرا رابطه عاشقی و معشوقی که بین خدا و داعی برقرار می گردد‘ داعی را به عاشقی بدل می کند که فقط سخن معشوق ورد زبان اوست ‘ و دارای دلی شکسته می گردد‘واشک خونین می ریزد‘ تا در سایه آن اشک و سوز و گداز به انوار غیبی دست یابد
۴.

تجلیات قدسی؛ تمهیدات عددی اسطوره؛ سمبل ونماد

نویسنده:

کلید واژه ها: تجلیات قدسی سمبل ها تمهیدات عددی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 992 تعداد دانلود : 42
در این مقاله ‘ تجلیات قدسی اعداد به عنوان سمبل هایی در عرفان و اسطوره در سه شاهکار بزرگ ادبیات فارسی : شاهنامه فردوسی(در قرن پنجم ) ‘ خمسه نظامی ( در قرن ششم ) ومنطق الطیر عطار( در قرن ششم ) مورد نظر قرار گرفته است و نیز در همین حال گونه های مختلف اعداد عرفانی و اساطیری با اساطیر ایران ‘چین‘هند‘مصر ویونان ونیز برخی ادیان پیش از اسلام مطابقت داده شده است . موارد مورد توجه در این مقاله عبارتند از: بررسی اعداد به عنوان سمبل هایی در اساطیر ایران‘ چین ‘هند ‘ مصرو یونان ‘ تجلیات قدسی اعدادی چون : سه‘شش‘هفت‘سی‘چهل‘و... تمهیدات عددی اسطوره و... همه این موارد با داستانهای چون گیل گمش‘یوسف‘یعقوب‘موسی‘نوح‘وایلیای نبی هماهنگ شده و سرانجام همه موارد فوق با شواهدی از سه متن مذکور نیز مطابقت داده شده اند.
۵.

سبک شناسی حمله حیدری ملابمانعلی راجی کرمانی

نویسنده:

کلید واژه ها: بررسی سبکی کتاب حمله ملّا بمانعلی راجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 677 تعداد دانلود : 530
یکی از شیوه های بررسی آثار ادبی از دیدگاه سبکی‘ توجه به جنبه های درونی و بیرونی و نیز بررسی وجوه سه گانه صوت‘معنا و تصویر است . بررسی منظومه حمله حیدری از نظر زبان و مضمون می نمایاند که راجی به حماسه نزدیک شده است و از شاهنامه فردوسی اثر پذیرفته است. مقایسه حوزه واژگانی((حمله)) و((شاهنامه))((همگونیها))و ((ناهمگونیهای)) این دو کتاب را باز مینمایاند. ویژگی دیگر((حمله راجی))زبان روائی آنست . اگر چه از نظر مضمون حمله حیدری را باید آمیزه ای از شعر حماسی و غنایی دانست . تصویرپردازیهای راجی نیز از پیوند دو جنبه حسی و عقلی ‘ بوجود آمده است . افزون بر این ‘ بزرگنمایی حوادث و مبالغه یا غلوّ را میتوان از انواع صور خیال آن شاعر حماسه پرداز دانست ‘ که گاهی اثرپذیری از شاهنامه درآن ‘ به خوبی نمایان است .
۶.

نظام واجگونه های زبان فارسی درچارچوب نظریه واج شناسی تولیدی

نویسنده:

کلید واژه ها: همپوشی همزمانی واجگونه واج شناسی تولیدی بستار تولیدی الکتروپالاتوگراف شاخص بستاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 137 تعداد دانلود : 802
در این مقاله نظام واجگونه های زبان فارسی در چارچوب نظریه واج شناسی تولیدی تجزیه و تحلیل می شود. برای این منظور‘((بستارهای تولیدی)) به عنوان واحدهای کمینه تجزیه و تحلیل واجی تعریف می شوند. بستارهای تولیدی ‘ الگوهای گرفتگی در جهاز صوتی هستند که چون برخلاف مشخصه های تمایز دهنده ذاتأ زمان بند هستند‘ با ترکیب غیر خطی خود در فضای زمانی-مکانی‘واج ها و واجگونه های زبان در بافت CC انتخاب شدند. نگارنده با استفاده از دستگاه الکتروپالاتوگراف و نصب کام مصنوعی در دهان خود‘ کلمات را تولید کرد و علامت صوتی کلمات و قالب های حرکت زبان در دهان را بدست آورد. سرانجام قواعد همپوشی بستارهای زبان فارسی در چارچوب واج شناسی تولیدی برای واجگونه ها بدست آمدند.
۷.

کوششهای فرهنگی دانشگاه پکن در سمینار زبان و ادب فارسی و فرهنگ ایرانی

نویسنده:

کلید واژه ها: دانشگاه شین جیانگ دانشگاه پکن دانشگاه ارومچی انجمن زبان و ادب فارسی جاده ابریشم ایرانشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 95 تعداد دانلود : 370
مقاله حاضر با شناسایی موقعیت کنونی دانشگاه پکن و بیان کوششهای فرهنگی این دانشگاه در زمینه توسعه زبان و ادب فارسی و فرهنگ ایرانی، بر اهمیت و ضرورت آگاهی بیشتر دو ملت ایران و چین برای برقراری مرابطات علمی و گسترش مناسبات و همبستگیهای فرهنگی و اقتصادی تأکید دارد و راههای تفاهم و رهنمودهای ارزنده ارائه می دهد.
۸.

رمان مقاومت،منابع،مضامین و بایدها

کلید واژه ها: مقاومت رمان مضامین بایدها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 682
نقش ادبیات و هنر در انتقال فرهنگ ملل مختلف به نسل های بعد بر کسی پوشیده نیست . تاریخ اکثر ملل جهان مشحون از مقاومت در برابر نیروهای متجاوز است . ادبیات مقاومت آینه انعکاس فرهنگ ملت هایی است که در مقابل دشمن به مقاومت برخاسته اند و دراین میان نقش رمان و مشخصأ ((رمان مقاومت)) وخاصیت ترجمه پذیری آن به زبانهای مهم دنیا غیر قابل انکار است . حتی کشورهای متجاوز برای انتقال فرهنگ ضد بشری خویش و ثبت وقایع ایام جنگ خود‘دست به نگارش رمان های جنگ زده اند . در این میان رمان های جنگ آمریکایی از کمیت بیشتری برخوردارند. برای تألیف رمان مقاومت میتوان به ((منابع))زیر مراجعه کرد:رزمندگان ایام جنگ خصوصأمجروحان و اسرای بازگشته ازاردوگاه دشمن‘صحنه های فیزیکی باقیمانده از جنگ‘اتاق های عملیات‘خاطرات مکتوب و سایر کتب حاوی اطلاعات از جنگ.
۹.

روش تأویل شعرهای نمادین

کلید واژه ها: معنا تأویل هرمنوتیک واژه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 473 تعداد دانلود : 547
در این مقاله پس از بررسی و نقد دو دسته رویکرد عمده هرمنوتیکی برای تأویل متن‘روشی برای تأویل اشعار نمادین نیما یوشیج ارائه شده است. این دو دسته رویکرد عمده عبارتند از: الف: رویکردهایی که توجه خاصشان به فردیت و ذهنیت مؤلف است و به معنای نهایی‘اصلی و قطعی و نیز کشف ((معنای نهایی)) متن معتقدند ‘ ضمنأ دانسته ها و شرایط خواننده در حال حاضر را برای تأویل ‘ زیان آور میدانند. ب: رویکردهایی که اصالت را به متن و یا خواننده (تأویل کننده) میدهند و معتقد به معنای نهایی و اصلی و قطعی متن و یگانه تأویل صحیح نیستند و دانسته ها و شرایط تأویل کننده در حال حاضر را از شرایط تأویل می دانند. روش ارائه شده برای تأویل اشعار نمادین نیما در واقع ‘ تلفیقی است با اندکی تعدیل ‘ از دودسته رویکرد بالا. در پایان مقاله اش ((هست شب)) نیما در چارچوب روش یاد شده تأویل شده است .
۱۰.

گزارش شرکت در کنگره منطقه ای استادان زبان و ادب فارسی هند در آبان1379

نویسنده:

کلید واژه ها: حمایت بستر مرگ روابط فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 184 تعداد دانلود : 812
نگارنده این سطور همراه جناب آقای سید امیرمحمود انوار استاد دانشمند دانشگاه تهران در روز جمعه6/8/79 با جمعی از استادان ارجمند دانشگاههای مختلف کشور به منظور شرکت در کنگره بین المللی استادان زبان فارسی در سراسر هند راهی آن کشور شد که شرح آن در این مقاله پیش روی خوانندگان گرامی است.
۱۱.

سیری در مفاهیم وابعاد مختلف توسعه

کلید واژه ها: فرهنگی توسعه توسعه سیاسی شاخص‎های توسعه ابعاد توسعه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران مباحث توسعه و مسایل مربوط به آن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران مباحث توسعه و مسایل مربوط به آن دیدگاه های نظری توسعه در ایران
تعداد بازدید : 631 تعداد دانلود : 795
توسعه وابعاد مختلف آن از جمله مفاهیم کلیدی است که در چند دهه اخیر در مطالعات سیاسی ‘اجتماعی‘اقتصادی و فرهنگی کاربرد داشته و در فرهنگ جغرافیای اقتصادی و سیاسی بعنوان یک عامل تفکیک کننده جوامع و کشورها مطرح می گردد. در این مقاله تلاش شده است تا ضمن ارائه تعاریفی از توسعه ‘ شاخصهای توسعه یافتگی و عدم توسعه و شیوه های دستیابی به توسعه را مورد بررسی قرار دهد.
۱۲.

علم و ثروت در شعر شوقی

کلید واژه ها: هویت ملی شوقی فقر و غنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 705 تعداد دانلود : 840
پس از گذشت دوران انحطاط ادب معاصر با تنازع و سازگاری عوامل درونی و بیرونی جامعه عربی جنبشی جدید به خود گرفت. نویسندگان و شعرای این دوره دوباره نهال امیدهای خفته جامعه عربی را درعرصه اندیشه و احساس بارور کردند. در میان شعرا نام احمد شوقی با عنوان امیرالشعرا بر تارک این دوره می درخشد . شاعری که شخصیت مزدوج او نقادان را به اظهار نظرهای بسیار مختلف واداشته است. از آنجا که بهترین راه شناخت شخصیت ها آثار بجای مانده آنهاست ‘ به همین جهت آنچه در این مقاله می آید نگاهی است موضوعی – فارغ از اغراض ادبی- به شعرشوقی؛ که طی آن دیدگاههای شاعر در زمانی بحرانی نسبت به علم‘فقر و غنی‘بررسی میگردد. پیشرفت جدی کشورهای اروپایی شاعر را چنان به درد واداشته است که او پیوسته جوانان را به فراگیری علم فرامیخواند و به پیامبر(ص) شکوه می برد که چرا امت او در فقر و جهل بسر می برند. شعر شوقی می تواند وضعیت علمی و اقتصادی جامعه مصر را ترسیم نماید. مسلمأ درک شرایط پیچیده زمان شوقی اهمیت موضوع های فوق را روشن خواهد ساخت.
۱۳.

بررسی قراءات قرآنی از دیدگاه شیعه

کلید واژه ها: قرآن کریم علم قراءات علماء امامیه تواتر قراءات حدیث سبعه احرف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 348 تعداد دانلود : 483
با توجه به ویژگیهای خط عربی و وجود لهجه های مختلف در میان اقوام عرب درباره قراءت قرآن واداء کلامات نورانی آن ‘ اختلافاتی درباره قرائت قرآن در میان مسلمانان از همان آغازین روزهای گسترش اسلام پدیدار گشت. ناتوانی عده ای در فراگیری و قرائت قرآن کما انزل و شوق قرائت و تعلیم آن موجبات نشر اختلافاتی در قرائت گردید واین همه بعد از تلاش خلفا بویژه عثمان برای محو اختلافات صورت می گرفت با گذشت نزدیک به یک قرن از نزول قرآن عده ای آشنا به فن قرائت با نام امامان قرائت در میان مردم شهرت و اعتباری یافتند و به تعلم قرآن پرداختند و گروهی دیگر که به راویان قراءات مشهور گردیدند به ثبت و نقل آنچه از امامان قرائت می یافتند ‘ مبادرت نمودند. با گذشت زمان و تدوین علم قراءات و تعیین عدد قراء توسط محققین علوم قرآنی مانند ابن مجاهد بحث تواتر قراءات و رد و اثبات آن در میان مسلمین و اهل نظر بالا گرفت .(این مقاله بررسی مختصر تاریخچه قراءات و بیان دیدگاه علماء شیعه درباره تواتر و یا عدم تواتر آن می باشد.)
۱۴.

نقش جهانگردی در اشتغال شهرستان کرمان

کلید واژه ها: بارتکفل جهانگردی ساختار جمعیت شهرستان کرمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 138 تعداد دانلود : 265
رشد جمعیت کشور طی چند دهه اخیر و افزایش جمعیت جوان آن لزوم توجه به راهکارهای جدیدبرای ایجاد اشتغال درکشور را نمایان می سازد. وجود توانهای مختلف جهانگردی در سطح کشور و استفاده از این توانها در جهت ایجاد درآمد واشتغال می تواند یکی از این راهکارها باشد. شهرستان کرمان دارای رشد جمعیت بالایی نسبت به استان است. برای ایجاد اشتغال مخصوصأ برای جمعیت جوان آن می توان از جهانگردی به عنوان راهی در این جهت سودجست. برهمین اساس در این تحقیق با در نظر گرفتن ساختار جمعیتی و میزان ورود جهانگردان به شهرستان کرمان به بررسی گروههای عمده شغلی ومیزان اشتغالی که جهانگردی می تواند فراهم آورد پرداخته شده و در پایان ضمن نتیجه گیری راهکارهایی نیز در ان زمینه پیشنهاد گردیده است . روش اصلی پژوهش تجزیه وتحلیل آمار و اطلاعات موجود در ارتباط با هدف مورد مطالعه بوده است.
۱۵.

نظری اجمالی به مبحث وجود ذهنی

نویسنده:

کلید واژه ها: معرفت شناسی وجودذهنی واقع نمایی علم قضایای حقیقه تطابق ماهوی قول به اضافه قول به اشباح

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 701 تعداد دانلود : 767
معرفت شناسی,وجودذهنی,واقع نمایی علم,قضایای حقیقه,تطابق ماهوی,قول به اضافه,قول به اشباح
۱۶.

گفتاری کوتاه درباره شرح شنتمری براشعار شعرای جاهلی

کلید واژه ها: روایت شعر شنتمری اشبیلیه اشعار جاهلی دیوان شعرای جاهلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 899 تعداد دانلود : 412
پژوهشگران مسلمان از همان آغاز کتابت در سده دوم هجری به جمع آوری و تدوین ادب کهن عربی دست یازیدند، برآن شرح و تعلیق فراوان نگاشتند و درآثار خود سخت به آن تمثیل جستند. تدوین و گردآوری اشعار کهن در مجموعه های نفیس وارزنده سبب شد تا شعر از گزند تحریف و دستبرد مجدد مصون ماند. در میان منتخبات و جنگهای شعری ‘ شرح اعلم شنتمری بردواوین شعرای جاهلی که از روایات و گزیده های مفصل شعری آکنده است ‘ بیش از دیگر شرحها شهرت یافت ‘ چنانکه نویسندگان متأخر به نوشته ها و روایتهای آن سخت استناد جسته اند. شرح احمد بن امین شنقیطی برمعلقات و دهها کتاب ادبی دیگر شاهد صادقی بر این مدعاست . نگارنده در این مقاله بر آن است تا به بررسی جنبه های گوناگون شرح اشعار شعراء السنه الجاهلیین بپردازد.
۱۷.

شهدالبلاغه من نهج البلاغه

نویسنده:
تعداد بازدید : 490 تعداد دانلود : 18
مقاله‘ به مقایسه دقیق و واژه به واژه هفت نسخه از ترجمه های نهج البلاغه اختصاص دارد. علاوه برآن با این مقایسه به سبک و سیاق وعبارت پردازیهای هر مترجم پی می بریم . دقت و وسواس مترجمین را در حسن انتخاب نزدیکترین واژه معادل از زبان فارسی نیز باز می یابیم. شاخصترین ویژگی نسخه اصل (نسخه ترجمه دکتر شهیدی )‘رعایت جانب اختصار و سجع پردازی در عبارتهای برگردان است . برای اثبات این نظر‘تعداد واژه های بکار رفته در ترجمه یک عبارت ‘در هفت نسخه شمارش شد تا روشن شود تعداد کلمه های برخی از نسخه ها حتی بیش از دو برابر دیگر نسخه هاست . با این مقایسه دریافتیم که در متن عربی به لحاظ اعراب یا پس و پیش آوردن کلمه ها نیز تفاوتهایی به چشم می خورد ‘ ناگفته نماند که مترجمین از دو طیف روحانی و دانشگاهی انتخاب شده است ‘نوع واژه ها و سبک و سیاق عبارت پردازی هر قشر و طیف رابطه مستقیمی با زمینه های علمی و پیشینه تحصیلی آنان دارد.
۱۸.

جامعه شناسی زبان وتوانش های زبانی فراگیرندگان زبان انگلیسی به عنوان یک زبان خارجی

نویسنده:

کلید واژه ها: زبان دوم توانش زبانی زبان خارجی توانش ارتباطی جامعه شناسی زبان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها زبان شناسی اجتماعی/جامعه شناسی زبان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط آموزش زبان دوم
تعداد بازدید : 951 تعداد دانلود : 616
فراگیری یک زبان در محیط خارجی که امکان بکارگیری زبان را بسیار کاهش میدهد با مشکلات زیادی مواجه است . به عنوان مدرس زبان های خارجی ملاحظه می نمائیم که دانشجویان این رشته بیشتر وقت خود را صرف حفظ کردن لغات و متون نوشتاری می کنند وکمتر مجالی برای به کارگیری این عناصر زبانی(آموخته های خود)در موقعیت های واقعی پیدا میکنند و این امر باعث می شود که دانشجویان اصل توانش ارتباطی را فراموش کنند و در این زمینه موفق نباشند‘بعبارتی دیگر در کلاس های درس قواعد و هنجارهای فرهنگی اجتماعی حاکم بر زبان کنار گذاشته می شود و صرفأ قواعد گرامری و واژگان و احیانأ تلفظی خاص تدریس می گردد. در این تحقیق سعی بر آن است که برآوردی از موفقیت و توانایی دانشجویان ایرانی را در حوزه توانش ارتباطی بعمل آوریم.
۱۹.

ولایت در دیدگاه سید حیدرآملی

نویسنده:

کلید واژه ها: عرفان ولایت خاتم الاولیاء سید حیدر آملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 818 تعداد دانلود : 481
ولایت نقطه عطفی است که مشترک میان شریعت و طریقت و حقیقت می باشد. عارف بزرگ ‘ جناب هجویری در کتاب ((کشف المحجوب)) درباره اهمیت ولایت در عرفان فرموده است : (( بدان که قاعده و اساس طریقت تصوف و معرفت جمله بر ولایت و اثبات آن است که جمله مشایخ اندر حکم اثبات آن موافق اند ‘ اما هر کسی به عبارتی دگرگون بیان این ظاهر کرده اند.)) ما در این مقاله برآنیم که براساس دیدگاههای عارف بزرگ شیعی سید حیدر آملی ‘ مروری اجمالی بر مبحث ولایت در ساخت عرفان داشته باشیم ‘ در این سیر پس از تعریف ولایت و بیان اقسام و مراتب آن ‘ نظر سید حیدر در باب ختم ولایت و خاتم الاولیاء آورده شده است ‘ باشد که نقش عرفان شیعی در تعمیق و تعالی بخشی از ارکان و تعالیم شریعت ‘ هرچه بیشتر نمایان گردد.
۲۰.

تعریف اول افلاطون از episteme (معرفت) در رساله تئاتتوس

نویسنده:

کلید واژه ها: معرفت مصداق های ادراک تتائوس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 925 تعداد دانلود : 502
افلاطون در رساله تئاتتوس به موضوع اصلی معرفت و شناخت آن می پردازد و سعی می کند تعریفی برای آن بیابد. سه تعریف افلاطون در پاسخ به سؤال ((معرفت چیست =ti ))((estin episteme )) سه قسمت اصلی رساله را تشکیل میدهند. هر سه تعریف افلاطون از شناخت که در واقع آرای مختلف موجود درباره معرفت ‘ از جمله سوفیست ها و حس گرایان می باشد‘ بی نتیجه می ماند. موضوع این مقاله ‘ تعریف اول افلاطون از معرفت می باشد. سؤال ((معرفت چیست ؟)) در مکالمه اصلی (9 س 143- 3د 151 ) طرح می گردد. نخستین پاسخ تئاتتوس به سؤال درباره ماهیت معرفت ((معرفت =aesthesis ))با استناد به جمله پروتاگوراس ونظریه هراکلیت نقد و بررسی می شود(4د151-8س183).
۲۱.

سید یحیی فدائی یزدی عالم قرن سیزدهم ایران و منظومه نحویه او

کلید واژه ها: زبان عربی نحو عربی فدائی یزدی منظومه فدائی الفیه ابن مالک

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب نحو
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب کلیات ادباء
تعداد بازدید : 808 تعداد دانلود : 952
سید یحیی فدائی یزدی از جمله شخصیتهای علمی و ادبی قرن سیزدهم می باشد. او در شهر یزد زندگیش در اشتغال به تعلیم و تعلم سپری نموده است . ودر سال 1280 یا 1282 هجری قمری رو در نقاب خاک کشید ، و مجموعه ای از آثار علمی و ادبی از خود بجای گذاشت . از جمله آثار قلمی او کتاب ((منظومه فی علم النحو)) به زبان عربی است که مشتمل بر بیشترین مطالب نحوی می باشد و تاکنون بصورت نسخه خطی باقی مانده. مؤلف آراء و نظریه های مختلف را از مکتب بصریان و کوفیان و دیگر علمای نحوی فراهم آورده و با زبردستی پیوستگی و انسجام بخشیده و به شیوه شیرین به نظم درآورده . در این منظومه بعضی از مطالب نحوی با تفصیلات بیشتر از الفیه ابن مالک بیان شده.
۲۲.

تأثیرپذیری عراقی و جامی و شبستری از ابن عربی

نویسنده:

کلید واژه ها: تشبیه و تنزیه وحدت وجود اعیان ثابته تجدد اکوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 622 تعداد دانلود : 602
بنیانگذار عرفان نظری شیخ اکبر محیی الدین ابن عربی است . وی در عرفان از اصول ابن حزم پیروی نموده و از بزرگانی چون محمد غزالی ‘ احمد غزالی و عین القضاة همدانی متأثر بوده است . اساس نظریه ابن عربی بر اصل وحدت وجود مبتنی است و اهم مباحث عرفانی وی عبارتند از : فیض‘اعیان ثابته‘تشبیه و تنزیه‘جبرو اختیار‘خلق و فعل‘تجدد اکوان‘ انسان کامل ‘ ولایت‘ رسالت‘ نبوت و حضرات خمس. عراقی ‘ شبستری و جامی از پیروان مکتب ابن عربی بوده اند. وی وحدت وجود را چنین بیان می کند: وجودحقیقتی است واحد وازلی که آن هم خداست و عالم مظاهر گوناگون این حقیقت واحد است . ابن عربی به جبر ذاتی معتقد بوده‘ او و پیروانش جمع بین تشبیه و تنزیه را پذیرفته اند . به نظر آنها فعل و خلق سلسله ای از تجلیات حق در مظاهر اشیا بوده و انسان کامل مظهر اسم اعظم در دار هستی است. وی و تابعانش مراتب کلی ظهور حق را پنج مرتبه دانسته اند که حضرات خمس نامیده میشود.
۲۳.

تأملی در ادبیات حماسی عرب در عصر حاضر

نویسنده:

کلید واژه ها: شعر تعلیمی ادبیات حماسی عرب عصر حاضر ادبیات هومری حماسه های اسلامی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات حماسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب
تعداد بازدید : 560 تعداد دانلود : 358
شرح شاعرانه از پهلوانیهای قهرمانان اساطیری در راه حفظ کیان ملت و در قالب داستانهای جذاب و اوزانی دلنشین ومتنوع‘شعر حماسی نامیده می شود. هرچند که ادبیات عربی با شعر حماسی به معنی اخصّ آن آشنایی نداشت ‘در عصر حاضر وبنا به دلایل گوناگون ‘ ادبیات حماسی در میان ادبای عرب مطرح شد و درآثار شعرای حماسه سرا نظیر احمد محرم ظهوریافت . از سوی دیگر خصائص شعر حماسی به زیباترین شکل درآثار فوزی معلوف(سراینده حماسه علی بساط الریح) و شفیق معلوف(با حماسه عبقر) تجلی یافت و با جریانهای ادبی عصر همراه شد و صفحات جدیدی به شعر حماسی افزوده شد که حتی در ادبیات حماسی هم سابقه نداشت .
۲۴.

افسانه های تاریخی در تاریخ ساسانیان

نویسنده:

کلید واژه ها: حکایت تاریخ شاه افسانه ساسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 32 تعداد دانلود : 652
بخش عمده ای از مطالب مربوط به تاریخ ساسانیان در کتابهای تاریخ و کتابهای ادب ایرانیان‘جنبه داستانی دارد. منابع ایرانی حاوی تاریخ ساسانیان مربوط به دو دوره می باشند‘دوره قبل از اسلام و دوره بعد از اسلام. منابع قبل از اسلام در زمینه تاریخ ساسانی بسیار اندکند و شاید علت آن ‘ ازمیان رفتن برخی منابع و نیز وجود سنت حفظ سینه به سینه مطالب درآن اعصار است . در منابع قبل از اسلام‘ مطالب واقعی وتاریخی ‘ اندک است و مطالب عمدتأ صورت افسانه ای دارد. اغلب قریب به اتفاق اطلاعات در مورد ساسانیان در منابع ایرانی‘مربوط به منابع بعد از اسلام است . اما مورخین ایرانی بعد از اسلام ‘ در کنار ثبت وقایع تاریخی ‘ نظر به تأثیری که از روایت نگاری ساسانی پذیرفته بودند‘ مطالب افسانه ای و غیر منطقی و ماورای طبیعی را نیز جابه جا در لابه لای مطالب تاریخی گنجاندند. در کتب تاریخ و ادب‘افسانه هایی تاریخی درباره چهارده تن از شاهان ساسانی نقل شده است .
۲۵.

پیدایش شعر نخجیرگانی در ادبیات عربی و بررسی آن تا پایان سده سوم هجری

نویسنده:

کلید واژه ها: دوره عباسی طردیات(شعر نخجیرگانی) دوره اموی دوره پیش از اسلام ابونراس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 719 تعداد دانلود : 558
شعرهای بازمانده از دوره جاهلی کهن ترین شعرهایی است که در این زمینه برای ما برجای مانده است. در این دوره شعر نخجیرگانی بخشی از قصیده جاهلی را تشکیل میداد شاعر بیشترین توجه خود را به حیوان شکارشونده اختصاص داده توصیف کاملی از این حیوان که معمولأ گورخر گاو یا شترمرغ است بدست میدهد. در پایان سده دوم هجری شاهد شکل گیری و استقلال نهایی شعرنخجیرگانی با عنوان ((طردیه یا شعر الطرد)) هستیم . تکوین این فن شعری به صورت یک فن مستقل ادبی بدست شاعر توانمند سده دوم حسن بن هانی ابونراس صورت گرفت . در روزگار فرمانروایی عباسیان به سبب وجود ایرانیان در دربار ایشان شاهد نفوذ فرهنگ و تمدن ایرانی و واژگان فارسی معرب نزد اعراب هستیم . قالب رجز که قالبی مهیج و انعطاف پذیر است ‘ برای این نوع شعر برگزیده شده‘ زیرا ایقاع خوش و آهنگ تند آن می تواند تصویرگر صحنه پرجنب و جوش شکار باشد در موارد اندک نیز شاعر از دیگر بحرهای عروضی همچون بحر سریع یا بحر متقارب یاری گرفته و حرکت جنبش میدان نخجیر را با آن به تصویر می کشد.
۲۶.

روش نحوی ابوحیان

نویسنده:

کلید واژه ها: قیاس سماع مکتب نحوی استشهاد ضرورت شعری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب نحو
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب کلیات ادباء
تعداد بازدید : 103 تعداد دانلود : 66
ابوحیان در نحو بیشتر به مکتب بصره تمایل دارد و روش سیبویه را الگوی خویش قرار می دهد اما به شکل تعبدی از علمای بصره پیروی نمی کند . او در اصول نحوی برخلاف کوفیان عمل می کند و از هیچ قبیله ای شاهد نمی آورد مگر اینکه لهجه آنها خالص بوده و با عجمه و لکنت نیامیخته باشد. ابوحیان همیشه موضع مخالف در برابر کوفیان ندارد بلکه در مواردی که آنان را بر حق می بیند با آن ها موافقت می نماید . نظر نحوی ابوحیان فقط در یک مورد با آرای علمای بغداد توافق دارد و آن عبارتست از جائز شمردن صیغه تعجب از افعال ناقصه منفی ‘ مانند : ((لیس))و ((مازال)). ابوحیان از ابن مضاء متأثر گردید و به الغاء عامل روی آورد ولی موضعی متعادل بین مذهب ابن مضاء و روش طرفداران نظریه عامل داشت .
۲۷.

صنعتی سازی استان کردستان با تکیه بر توانهای جغرافیایی

کلید واژه ها: توسعه صنعتی صنایع کوچک صنایع بزرگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 971 تعداد دانلود : 907
تلفیق و ترکیب بهینه بین بخشهای مختلف اقتصادی هر سرزمین (کشاورزی‘صنعت‘خدمات)باعث توسعه اقتصادی هر سرزمین شده و اتکاء به یک بخش اقتصادی برای شکوفایی و پیشرفت کارآیی لازم را نخواهد داشت . هر گروه از صنایع دارای ویژگیها و نیازهای خاص خویش است که در مکان یابی آن باید مورد توجه قرار گیرد زیرا رابطه صنعت ومکان استقرار آن مانند رابطه گیاه و خاک محل کشت است . حصول به حداکثر بازدهی اقتصادی ایجاب می کند که مکان استقرار هر صنعت متناسب با ویژگیها و نیازهای آن انتخاب گردد. از این رو شناسایی رشته های صنعتی که با امکانات و قابلیتهای مناطقی چون استان کردستان متجانس باشد در این مقاله مورد توجه قرار می گیرد.
۲۸.

پویش انتخابات پارلمانی در حوزه اردکان میبد

کلید واژه ها: هئیت نظارت هئیت اجرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 717 تعداد دانلود : 529
آنچه به عنوان یک انگیزه اصلی و مهم برای تدوین مقاله حاضر نزد این مؤلف مطرح بوده این است که انتخابات پارلمانی در حوزه اردکان ‘ زادگاه پنجمین رئیس جمهور ایران را از آغاز انقلاب اسلامی تا پایان دوره پنجم مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار دهد تا میزان و نحوه مشارکت مردم آن شهرستان را در روند انتخابات پارلمانی کنکاش کند و بدینوسیله اعتقادات آنان را نسبت به نظام جمهوری اسلامی سنجیده و آن را با شهرستانهای دیگر استان یزد مقایسه کند. همچنین در فرایند جریان رسمی احراز نمایندگی به فراز ونشیب هایی که بر سر راه نمایندگان این حوزه قرار داشته پرداخته ‘ تمایلات سیاسی مردم را در هر دوره انتخابات نسبت به 4 گروه اصلی سیاسی کشورقبل از دوره جدید شکل گیری احزاب در نظام اسلامی مورد سنجش قراردهد. از جانب دیگر بررسی پراکندگی آراء منتخبین از هر جناح در هر دوره و مقایسه آن با دوره های قبل و بعد ‘ از موضوعات دیگر این پژوهش است .
۲۹.

تبیین علل تکرار آیاتی از قرآن کریم

نویسنده:

کلید واژه ها: ارتباط آیات تکرارهای قرآن آیه مکرر علت تکرار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 334 تعداد دانلود : 456
تکرار در کلام بشری به عنوان یک ابزار‘هرگاه در راستای تأمین هدف اصلی از وضع الفاظ‘ یعنی انتقال معانی قرار گیرد‘ مطلوب است و گرنه نامطلوب خواهد بود. در کلام الهی یعنی قرآن نیز پدیده تکرار حتی تمام الفاظ آیه دیده می شود. این تکرارها با چنین گستردگی از کدام نوع هستند؟ دو بخش این مقاله‘ پاسخگوی این سؤال اساسی است. در بخش اول‘ پس از آشنایی با مفهوم تکرار به طور کلی‘ ضمن برشماری و طبقه بندی انواع تکرارهای قرآن و سپس گردآوری و بررسی عملکردهای پژوهشگران در این زمینه ‘ مشخص می شود که متأسفانه چگونه بررسی مهمترین نوع آن ‘ یعنی تکرار آیه مورد بی توجهی واقع شده است . در بخش دوم ‘ طی پژوهشی نوین و فراگیر ‘ با تقسیم بندی آیات مکرر از لحاظ محل تکرار و بررسی جداگانه هر یک از آنها ‘ علل تکرار همین قسم ارایه می گردد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۲۰