علوم اجتماعی (علامه طباطبایی)

علوم اجتماعی (علامه طباطبایی)

علوم اجتماعی علامه 1381 شماره 18

مقالات

۱.

جایگاه مددکارى اجتماعى در سیاست گذارى و برنامه ریزى کلان رفاه اجتماعى

کلید واژه ها: مددکارى اجتماعى سیاست گذارى برنامه ریزى اجتماعى مشکلات اجتماعى سیاست اجتماعى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 808 تعداد دانلود : 765
" پرسش هاى مربوط به جایگاه مددکارى اجتماعى در سیاست گذارى و برنامه ریزى هاى رفاه اجتماعى در سطح کلان، مى تواند یکى از بحث هاى محورى در ترسیم چشم انداز آینده نظام رفاه اجتماعى کشور باشد. براى پاسخ به هر گونه پرسشى در این زمینه، ناگزیر از ورود به چند قلمرو دیگر از جمله تعریف و اهداف حرفه مددکارى اجتماعى، مشکلات اجتماعى و گستره آن، مدل هاى مختلف رفاه اجتماعى و قلمرو سیاست هاى اجتماعى هستیم. هدف از این مقاله ارائه بحثى است که جمع بندى آن بتواند تصویرى از جایگاه مناسب متخصصان مددکارى اجتماعى در سیاست گذارى و برنامه ریزى هاى رفاه اجتماعى کشور تصویر نماید. مطالب این مقاله در شش قسمت تنظیم شده است : 1ـ تعریف مددکارى اجتماعى، اهداف و سطوح مختلف فعالیت آن، 2ـ مشکلات اجتماعى و گستره آن، 3ـ سیاست هاى اجتماعى و قلمروهاى آن، 4ـ رفاه اجتماعى و مدل هاى مختلف آن، 5ـ نگاهى به جایگاه مددکاران اجتماعى در سیاست گذارى و برنامه ریزى هاى کلان رفاه اجتماعى قبل و پس از انقلاب، و 6ـ جمع بندى و نتیجه گیرى. "
۲.

بررسى عوامل اقتصادى ـ اجتماعى موثر بر گرایش به آموزش عالى در ایران

کلید واژه ها: دانشجو آموزش عالى منزلت اجتماعى وضعیت اقتصادى خانواده نیازهاى انسانى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 860 تعداد دانلود : 131
" دانشگاه محل خردورزى، آموزش و یادگیرى بسیارى از مسائل اقتصادى - اجتماعى و فرهنگى است که باعث ایجاد فرصت هایى براى پیشرفت و ترقى افراد مى شود. جوانان با درک این مسائل به آموزش عالى روى مى آورند. هدف این مقاله، بررسى عوامل اقتصادى و اجتماعى موثر بر گرایش به آموزش عالى در بین دانشجویان به منظور شناخت نگرش، باور، نیاز، ارزش و آرمان آن ها از تحصیلات دانشگاهى است. روش تحقى، پیمایشى است و اطلاعات لازم از طریق پرسشنامه جمع آورى شده است. جامعه آمارى این تحقیق 6635 نفر از دانشجویان دانشگاه یزد است که در سال تحصیلى 81ـ80 در این دانشگاه مشغول به تحصیل بوده اند و تعداد 350 نفر از آن ها به عنوان نمونه به روش تصادفى ساده برگزیده شده اند. پرسش اصلى تحقیق این است که علل و انگیزه این جوانان از تحصیل در دانشگاه چیست؟ و چه عواملى بر این علل و انگیزه ها موثرند؟ بر اساس نتایج این تحقیق، گرایش به آموزش عالى پس از قبولى در دانشگاه کاهش مى یابد، اما این کاهش در مورد دو جنس یکسان نیست و گرایش پسران به آموزش عالى نسبت به دختران بیش تر کاهش مى یابد. همچنین گرایش به آموزش عالى در بین طبقات اجتماعى مختلف یکسان است و انگیزه هاى مهم دانشجویان در گرایش به آموزش عالى به ترتیب، کسب منزلت اجتماعى بالاتر، کسب معلومات بالاتر، کسب شغل بالاتر و کسب درآمد بالاتر بوده است. "
۳.

کوچ و جابه جایى فصلى در بین رمه گردانان البرز شرقى

نویسنده:

کلید واژه ها: کوچ شبانی رمه گردانى البرز شرقى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 242
"قتصاد شبانى بر جابه جایى و کوچ بنا شده است. کوچ با همه زیباهایى که براى تماشاچیان دارد، براى کوچندگان توام بامصائب کوچک و بزرگ است. به دلیل مشکلات کوچ خانواده در همراهى باگله و دشوارى هاى دیگر در زندگى کوچى، نظام عشیره اى در حال تبدیل به رمه گردانى دانسته مى شود. با این حال، بسیارى از ابعاد و زوایاى کوچ عشیره اى در تحقیقات مردم شناسان آشکار شده است. لیکن کوچ رمه گردانان تا کنون مورد کاوش واقع نگردیده است در این مقاله که حاصل پژوهش مشارکتى نگارنده در همراهى با دو گروه رمه گردان در خلال کوچ است، کوچ پیاده و کوچ ماشینى این گله داران مورد تحلیل و پنج جنبه از کوچ رمه گردانان یعنى مسیر و نحوه کوچ، ساختار گروه در خلال کوچ، تسریع و توقف کوچ، کوچ و وسائط نقلیه و کوچ و اعتقادات در مقایسه با کوچ عشیره اى و متناسب با موضوع و حجم مقاله مورد بحث قرار گرفته است. در پایان بر اساس یافته هاى نگارنده و در مقایسه با یافته هاى دیگران در باب کوچ عشیره اى، روال کوچ به مراحلى مشخص تقسیم گردیده است. "
۴.

بررسى دیدگاه هاى دانشگاهیان دانشگاه علامه طباطبایى نسبت به عواملى که بر میزان و ارتقاى بهره ورى در تعاونى مصرف دانشگاه نقش دارند

کلید واژه ها: تعاونى مشارکت اجتماعى و اقتصادى بهره ورى (کارایى و ثمربخشى) هنجارها و ارزش هاى فرهنگ تعاونى تقویت بنیه مالى مکتب ضابطه رقابتى مکتب تعاونى مشترک المنافع (جمهورى تعاونى) پاداش کارانه و مسئولیت پذیرى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 552
" تحولات عظیم و سرنوشت ساز پدیده انقلاب صنعتى در سده هجدهم به صورتى هم زمان با خود، آثار و پى آمدهایى مثبت و منفى به همراه آورد. بنابر اصل مهم «نیاز مادر اختراع است» براى حفظ و استمرار دست آوردهاى مثبت این رویداد شکوهمند و نیز در جهت درامان ماندن از گزند سهمگین این رُخداد عظیم تقریبآ به صورتى هم زمان دو فرزند خلف و شایسته این انقلاب که اولى سازمان دهى و مدیریت علمى و دومى تعاون و تعاونى بود و هردو ریشه در همکارى هدفمند دارند، تولد یافتند. نزدیک به 158 سال از تولد نخستین شرکت تعاونى رسمى یا علمى با نام «تعاونى مصرف پیشگامان منصف و عملگراى راچدیل» مى گذرد؛ این بنگاه اجتماعى - اقتصادى براى نخستین بار بر اساس اصولى مدون با مرام نامه یا مانیفستى معین و به عبارت بهتر با اساس نامه اى مشخص سازمان دهى و سامان دهى گردیده است. طى این مدت بارها از سوى متولیان امور تعاونى تلاش هایى ارزشمند و آگاهانه در جهت تلفیق و ترکیب پویاى این دو پدیده مهم (تعاونى رسمى و سازمان دهى مدیریت علمى) به عمل آمده که حاصل و نتیجه آن بهره مندى تعدادى از کشورهاى توسعه یافته و درحال توسعه از عملکرد نسبتآ مثبت این اقدام خردمندانه و هوشمندانه بوده است. لیکن در کشور عزیر ما ایران با وجود حمایت هاى قانونى که از بخش تعاونى به عمل آمده متاسفانه تعاونى ها از کارآمدى و موفقیت لازم بهره مند نبوده اند. در بررسى هایى که تاکنون در خصوص ناکارآمدى و عدم ثمربخشى یعنى عدم بهره ورى تعاونى ها به عمل آمده است، دیدگاه ها و انگاره هاى بسیارى از صاحبان اندیشه و قلم و حتى صاحب نظران تعاونى و فن سالاران امر سازمان دهى و مدیریت حاکى از آن است که عدم بهره ورى بهینه و مطلوب فعالیت هاى تعاونى هاى مختلف، به ویژه تعاونى هاى مصرف کنندگان، ریشه در ساختار وارداتى و مشکلات درون زا و برون زاى آن ها دارد، به گونه اى که فرآیند این گونه تنگناها و مشکلات ساختارى از نهادینه کردن ارزش هاى تعاونى که خلاصه آن تلاش در جهت انسانى نمودن اقتصاد به جاى اقتصادى نمودن انسان است، جلوگیرى نموده و متاسفانه هنجارهاى تعاونى نه تنها در میان اعضا بلکه حتى در میان ارکان اصلى تعاونى ها (هیئت مدیره و بازرسان) و مدیرعامل نیز نهادینه نگردیده است. درنتیجه این گونه نهادهاى اجتماعى و اقتصادى از بهره ورى لازم برخوردار نگردیده اند. در مقاله مربوط به پژوهش پیش رو که از نوع تحقیقات کاربردى و به روش پیمایشى و نظرسنجى و با خصلتى توصیفى ، تحلیلى و تبیینى و در سطح خُرد انجام یافته است، تلاش گردید تا دیدگاه ها و آراى یکصد نفر گروه نمونه از اعضاى جمعیت آمارى عضو تعاونى مصرف دانشگاه که همگى داراى مشاغل و تحصیلات بالا و دانشگاهى بوده اند و در نتیجه واریانس دیدگاه هاى آن ها قاعدتآ اندک است و ضمنآ با اندیشه تعاون بیش از سایر طبقات اجتماعى آشنایى دارند در مورد عواملى که بر میزان و ارتقاى بهره ورى در تعاونى هاى مصرف نقش دارند، از آن جمله متغیرهاى مستقلى مانند سطح تحصیلات، میزان آگاهى از ارزش هاى فرهنگ تعاونى، میزان کاردانى و مسئولیت پذیرى، نحوه اطلاع رسانى، نحوه برخورد و تایید صلاحیت ارکان اصلى تعاونى و نیز میزان مشارکت هاى اجتماعى - مالى و اقتصادى اعضا و سایر متغیرهاى مستقل مورد بررسى، به دقت مورد تدقیق و کاوش علمى قرار گیرد. در بخش توصیفى مربوط به پرسش هاى تحقیق در خصوص متغیرهاى مستقل، علاوه بر جداول توزیع فراوانى درصدى و تجمعى و مواردى نمودارها از معرف هایى مانند شاخص هاى مرکزى و پراکندگى استفاده گردید تا با منطق اعداد و ارقام به توصیف و توجیه ویژگى هاى مورد نظر محقق درباره هریک از عواملى که بر میزان و ارتقاى بهره ورى نقش دارند پرداخته شود. در بخش تحلیلى و تبیینى از مباحث آمار استنباطى جهت تعمیم نتایج حاصل از آزمون هاى آمارى نربوط به نمونه علمى استفاده شده است. از معتبرترین آزمون هاى آمارى که مورد استفاده قرار گرفت آزمون t و z و آزمون کاى دو ( 2c ) براى جداول یک بُعدى و دوبُعدى مربوط به پرسش ها و فرضیات تحقیق را مى توان نام برد. از بررسى نهایى نتایج حاصل از پرسش ها و فرضیات تحقیق ملاحظه شد که فرضیات تحقیق با میزان اعتماد (99%) تایید گردید "
۵.

بررسى میزان رضایت شغلى معلمان ابتدایى آموزش و پرورش شهر تهران

کلید واژه ها: پیشرفت رضایت شغلى معلم مدرسه ابتدایى خدمت اجتماعى منیت شغلى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 159 تعداد دانلود : 69
" این تحقیق با هدف تعیین میزان رضایت شغلى معلمان مدارس ابتدایى در تهران انجام گرفت. رضایت شغلى یکى از عوامل بسیار مهم در امر کیفیت آموزش و موفقیت شغلى معلمان است. روش مطالعه در این تحقیق، روش پیمایشى است. براى جمع آورى اطلاعات از پرسشنامه تعدیل شده رضایت شغلى مینه سوتا استفاده شد. جمعیت نمونه شامل چهارصد نفر از معلمان مدارس ابتدایى در مناطق یک، یازده و شانزده تهران بوده است. شیوه نمونه گیرى به روش تصادفى سیستماتیک و خوشه اى انجام گرفت. این تحقیق نشان داد که 7/88 درصد از معلمان مدارس ابتدایى مورد بررسى از شغل خود راضى یا خیلى راضى بودند، حال آنکه 6/3 درصد ناراضى و خیلى ناراضى بودند. ضمناً 5/6 درصد پاسخ بى نظر و 2/1 درصد بدون پاسخ بودند. متغیرهاى سطح تحصیلات معلمان و قصد معلمان براى ماندن در موقعیت کنونى شغلى، از متغیرهاى قابل پیش بینى رضایت شغلى معلمان بود. جنبه هاى مربوط به میزان رضایت شغلى معلمان شامل کیفیت مدیریت، حصول، پیشرفت، همکاران، شرایط کار و شناخت، و جنبه هاى مربوط به میزان رضایت شغلى معلمان شامل فعالیت، ارزش هاى اخلاقى و اختیار بود. "

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۸۷