اسلام و مطالعات اجتماعی

با گذشت نزدیک به 40 سال از انقلاب اسلامی، کشور ایران نیازمند الگویی بومی و اسلامی برای پیشرفت است؛ الگویی که متناسب با مبانی شکل گیری انقلاب و در راستای اهداف ترسیمی رهبران الهی آن باشد. برای ترسیم الگوی پیشرفت، اولین گام مفهوم پردازی است و هدف آن رسیدن به چارچوبی نظری برای یافتن حدود پیشرفت است. فواید دیگر آن، امکان تشخیص پیشرفت واقعی از پیشرفت مجازی و توان تشخیص پیشرفت صحیح از غیر آن است. در این تحقیق به بررسی مفهوم، مبانی و انواع تکامل جامعه انسانی از منظر استاد مطهری پرداخته شده است و در نهایت به چارچوبی نظری برای تعیین حدود پیشرفت منتهی گردیده است. در این چارچوب، انواع پیشرفت در چهار عرصه: فرهنگی، تمدنی، روحی، و جسمی، به شکل نموداری تصویر شده است؛ البته در ادامه، با ترسیم روابط میان این چهار عرصه و وزن دهی به این روابط بر اساس تقدم و تأخر و میزان اهمیت هر یک از آنها، می توان این چارچوب را تکمیل و از آن در الگو پردازی پیشرفت در حوزه های مختلف اجتماعی بهره جست.

هدف ﺍین ﭘﮋﻭﻫﺶ، ﺑﺮﺭسی ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣیﺎﻥ ﺳﺮﻣﺎیه ﺍﺟﺘﻤﺎعی ﻭ عملکرد شغلی اساتید دانشگاه پیام نور استان لرستان با تاکید بر آموزه های دینی می باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش، اساتید دانشگاه پیام نور استان لرستان می باشند که از میان آنها تعداد 380 نفر با روش تصادفی ساده انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه سنجشِ سرمایه اجتماعی و عملکرد شغلی می باشد. برای تبیین تاثیر هر یک از مولفه های سرمایه اجتماعی بر عملکرد شغلی مدیران از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه 78/=R Square در تایید خطی بودن آن استفاده شده است.  نتایج پژوهش نشان داد که میان سرمایه اجتماعی و عملکرد شغلی اساتید رابطه معنادار وجود دارد. همچنین بین اعتماد، مشارکت سیاسی، توانایی برقراری روابط اجتماعی غیررسمی، تنوع در معاشرت ها و دوستی ها از مولفه های سرمایه اجتماعی و عملکرد شغلی اساتید رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. نتایج رگرسیون با روش گام به گام نشان می دهد که از چهار مولفه سرمایه اجتماعی: اعتماد، توانایی برقراری روابط اجتماعی غیررسمی، تنوع در معاشرت ها و مشارکت سیاسی، به ترتیب، بهترین پیش بینی کننده عملکرد شغلی هستند و روی هم رفته 78 درصد واریانس عملکرد شغلی اساتید را تعیین می کنند.

از مهم ترین مباحثی که در اسلام مطرح شده است، شیوه رفتار با همسر و فرزندان است. هدف این پژوهش، واکاوی سبک زندگی امام حسین(ع) با تأکید بر روابط خانوادگی ایشان می باشد. جامعه آماری پژوهش، کلیه کتاب ها و مقالات مرتبط با سبک زندگی امام حسین (ع) است. نمونه در این پژوهش، شامل بیست کتاب و چهار مقاله می باشد. از روش کیفی تحلیل محتوا با رویکردی کاربردی به مطالعه کتاب ها و پژوهش های مربوط به سبک زندگی امام حسین(ع) پرداخته شده است. مولفه های سبک زندگی امام حسین(ع)  شامل هفت مولفه اصلی (رفتاری، ساختاری، ارتباطی، اجتماعی، شناختی، عاطفی-هیجانی و معنوی) و سی مولفه فرعی می باشد. بر اساس یافته های پژوهش، مشخص می شود که سبک زندگی امام حسین(ع)  با مولفه هایی همچون: آراستگی، صله رحم، حسن خلق، خوش رفتاری، ساده زیستی و تمکین و وفاداری نسبت به همسر، تربیت فرزند، مهارت ارتباط کلامی، اصلاح خود، تفریح، کنترل خشم، مرگ آگاهی، تاب آوری و مانند آن، می تواند الگوی بهبود روابط زوجین و فرزندپروری شایسته آنان شود و نیز مایه دوام یک زندگی مشترک پویا و در نهایت جامعه ای توانمند واقع گردد.

پژوهش حاضر، به بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش به نوحه پاپ در میان جوانان هیئات عزاداری شهر خرم آباد پرداخته است. نمونه تحقیق شامل 301 نفر از عزاداران هیئات ذکرشده می باشند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. به منظور تبیین عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش به نوحه پاپ از نظریات: فیش باین آیزن، جورج گربنر، ماکس وبر، پیر بوردیو، میلتون یینگر و تئودور آدورنو استفاده شده است. در این پژوهش تأثیر متغیرهای: شرکت در مراسم، ریتم موسیقی، شبکه های اجتماعی، عقلانیت ابزاری، ذائقه مصرف و پایگاه اجتماعی بر گرایش به نوحه پاپ سنجیده شد. برای تبیین نتایج از آمارهای توصیفی، جداول فراوانی، رگرسیون چندمتغیره استفاده شد. برای سنجش پایاییِ پرسش نامه، از ضریب آلفای کرونباخ و سنجش اعتبار ابزار اندازه گیری از اعتبار صوری استفاده شد. میزان آلفای کرونباخ پرسش نامه 806/0 بود که نشانگر پایا بودن پرسش نامه است. نتایج تحقیق نشان می دهد؛ شرکت در مراسم، شبکه های اجتماعی، ریتم موسیقی و عقلانیت ابزاری بر گرایش افراد به نوحه پاپ تأثیر دارند، در حالی که پایگاه اجتماعی و ذائقه افراد بر گرایش آن ها به نوحه پاپ تأثیری نداشتند.

بازی های رایانه ای، در شمار رسانه های نوینی قرار دارند که به سبب ماهیت بینارشته ای بودن شان، نمی توان آنها را تنها با استفاده از نظریه های کهن ارتباطات و رسانه تبیین کرد. این مقاله با گذر از نظریه های مرسوم ارتباطات، به دنبال ترسیم چارچوبی برای تحلیل بنیان های نظری است که بازی های رایانه ای، مبتنی بر آنها عمل می کنند. بدین منظور، بازی های رایانه ای را در قالب «پِلی» مطمع نظر قرار می دهد و با استفاده از رویکردی که بازی های رایانه ای را به مثابه یک منبع آموزشی و رسانه ای برای انتقال فرهنگ در نظر می گیرد، مدعی است، در بازی های رایانه ای، به ویژه در ژانر سیاسی و استراتژیک، با استفاده از «تولید فراواقعیت» - همچنان که بودریار معتقد است- نسخه بدلی از واقعیت تولید می شود که جای نسخه واقعی را می گیرد و به کمک نمادها و شبیه سازی هایی که در بازی استفاده می شود، جایگزین واقعیت می گردد؛ به گونه ای که گاهی هیچ نسخه اصلی در عالم واقع وجود ندارد که بتوان بازی را به آن ارجاع داد. مدل «تولید رضایت» هرمان و چامسکی و همچنین دستگاه ایدئولوژیک حاکم بر بازی، به خلق فراواقعیت کمک می کند.

این مقاله، به دنبال جمع بندی و تیپ سازی دیدگاه های متنوع در باره تحلیل ریشه ای و نظری آینده حیات سایبر انسان است. پس از وقوع «انقلاب ارتباطات» در پایان سده بیستم، برخی گمان می بردند، تکنولوژی ارتباطات، آغاز فروپاشی اجتماعی و انهدام ساز کارهای تمدن ساز اتحاد انسانی و حتی اصل انسانیت است. بنا به تاریخ تحلیلی ارائه شده و الگوی نظری مرورشده در این مقاله، می توان تصور کرد که در آینده، این گونه قضاوت ها، رنگ امروز خود را خواهند باخت، و بشر بار دیگر از ظرفیت حائل خود برای تبدیل تهدیدها به فرصت استفاده خواهد کرد. این، نحوی تکرار روح آغاز قرن است؛ امیدواری ها و ظرفیت سازی هایی که جای ناامیدی ها را می گیرند. ما در این گفتار، پس از طرح مقدمه و ملاحظات روشی، در مجموع، 26 تیپ دیدگاه را در مورد ظرفیت ها، پیامدها و آینده نگری ها درباره حیات سایبر مرور کرده، آن ها را به دو دسته بزرگ «تحلیل اینترنت به مثابه آرمان شهر منفی» و «تعدیل تحلیل اینترنت به مثابه آرمان شهر منفی» تقسیم کرده ایم و در نهایت با یک جمع بندی درباره تلاش جامعه شناسی برای فعال نگاه داشتن انسان ها برای ساختن آینده ای اخلاقی تر نوشتار را به پایان برده ایم.