شناخت اجتماعی

شناخت اجتماعی

شناخت اجتماعی سال ششم پاییز و زمستان 1396 شماره 2 (پیاپی 12) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

اثربخشی توانبخشی نوروسایکولوژیکی بر بهبود کارکرد شناختی (توجه) در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه بیش فعالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توانبخشی نوروسایکولوژی توجه مستمر شناخت اختلال نقص توجه_ بیش فعالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 364 تعداد دانلود : 422
مقدمه: زمینه و هدف: اختلال نقص توجه_ بیش فعالی یکی از مهمترین اختلالات دوران کودکی است. پژوهش حاضر نیز با هدف اثربخشی توانبخشی نوروسایکولوژیکی بر بهبود کارکرد شناختی توجه در افراد مبتلا به اختلال نقص توجه بیش فعالی انجام شده است.روش: طرح پژوهش حاضر به صورت نیمه آزمایشی با دو گروه آزمودنی است. بدین صورت که یک گروه 15 نفره شامل افراد مبتلا به اختلال نقص توجه_ بیش فعالی و 15 نفر در گروه کنترل بود.ند یعنی افرادی که مبتلا به اختلال فوق هستند اما مداخله ای برای آن ها صورت نگرفت. ابزار پژوهش شامل برنامه کامپیوتری توانبخشی نوروسایکولوژیکی و آزمون عملکرد پیوسته بود. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 19 و با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیره انجام شد.یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که بین میانگین نمره های پیش آزمون و پس آزمون گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی داری وجود داشت(P
۲.

مقایسه اثربخشی مداخله مبتنی بر روان شناسی مثبت نگر و آموزش یکپارچه شایستگی های هیجانی بر بهزیستی اجتماعی، هیجانی و روانشناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مداخله مبتنی بر روان شناسی مثبت نگر آموزش یکپارچه شایستگی های هیجانی بهزیستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 777 تعداد دانلود : 659
مقدمه: هدف اساسی مطالعه حاضر مقایسه اثربخشی مداخله مبتنی بر روان شناسی مثبت نگر و آموزش یکپارچه شایستگی های هیجانی بر بهزیستی اجتماعی، هیجانی و روانشناختی است. روش: این مطالعه یک طرح نیمه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و مرحله پیگیری است. جامعه آماری دربرگیرنده دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور رضوانشهر است و نمونه پژوهش شامل51 فرد مبتلا به اضافه وزن است که به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل جای گرفتند (17نفر در هر گروه). داده ها با استفاده از پرسشنامه بهزیستی ذهنی جمع آوری گردید. مداخله مبتنی بر روان شناسی مثبت نگر طی14 جلسه و آموزش یکپارچه شایستگی های هیجانی در 12 جلسه اجرا شد، در حالی که گروه کنترل هیچ درمانی را دریافت ننمود. یافته ها: نتایج نشان داد که هر دو روش مداخله در ارتقاء بهزیستی و مؤلفه های آن تأثیرگذار بودند و گروه کنترل تغییر خاصی در مراحل ارزیابی نشان نداد. با این حال، تأثیر مداخله مبتنی بر روان شناسی مثبت نگر بر بهزیستی اجتماعی، روانشناختی و کلی بیشتر از مداخله دیگر بود. در کل، آموزش یکپارچه شایستگی های هیجانی اثربخشی بیشتری بر بهزیستی هیجانی داشته است. نتیجه گیری: به کارگیری این مداخله ها، می تواند برای ارتقاء بهزیستی افراد مبتلا به اضافه وزن مؤثر باشد.
۳.

اثربخشی القا رفتار جامعه پسند بر سلامت روانی و جسمانی: نقش شفقت خود و بهوشیاری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جامعه پسندی سلامت روانی و جسمانی بهوشیاری شفقت خود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 448 تعداد دانلود : 560
مقدمه: رابطه رفتار جامعه پسند و سلامت روان معمولاً با نتایج متناقض همراه شده است. در این پژوهش نشان داده شد جامعه پسندی به عنوان خصیصه ا ی شخصیتی چگونه با سلامت جسمانی و روانی همراه و در چه صورت به طور ناسالم به کار گرفته می شود. روش: پژوهش دربرگیرنده دو مطالعه بود. در مطالعه اول، تعداد 220 دانشجوی دانشگاه تهران (مرد:95 و زن: 125) پرسشنامه جامعه پسندی بالارد (1992) شفقت خود ریس و همکاران (2011)، بهوشیاری براون و رایان (2003)، سرزندگی رایان و فردریک (1997)، سلامت عمومی گلدبرگ (1997) و چک لیست علائم جسمانی بارتون (1995) را تکمیل کردند. در مطالعه دوم افراد با شفقت خود بالا و پایین در دو موقعیت ترغیب و عدم ترغیب به جامعه پسندی مقایسه شدند و سپس علائم جسمانی آن ها سنجیده شد. یافته ها: نتایج همبستگی و تحلیل رگرسیون نشان داد جامعه پسندی با شفقت خود و بهوشیاری رابطه مثبت دارد ولی اگر با شفقت خود و بهوشیاری همراه نشود قادر به پیش بینی سلامت جسمانی و روانی نیست. مقایسه گروه ها نیز نشان داد افراد با شفقت خود بالا در مقایسه با افراد دارای شفقت خود پایین هنگام انجام رفتار موردپسند، علائم منفی جسمانی کمتری  دارند.نتیجه گیری: رفتار جامعه پسند زمانی سازگار است که با فرآیندهای خودتنظیمی مانند بهوشیاری و شفقت همراه شود.
۴.

تعیین ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی پرسشنامه چند بعدی اجتناب تجربی (MEAQ)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اجتناب تجربی ساختار عاملی ویژگی روانسنجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 657 تعداد دانلود : 400
مقدمه: هدف از پژوهش حاضر تعیین ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی پرسشنامه چند بعدی اجتناب تجربی است. روش: پژوهش در قالب یک طرح پژوهش همبستگی انجام گرفت. جامعه مورد پژوهش شامل دانشجویان و مراجعان کلینیک های روان درمانی و مشاوره در کرمانشاه بود. نمونه دانشجویی 250 نفر بود که از بین دانشجویان دانشگاه رازی، به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. گروه مراجعان کلینیک های روان درمانی و مشاوره شهر کرمانشاه در مجموع تعداد 100 نفر بوده اند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. و به پرسشنامه چند بعدی اجتناب تجربی، فهرست عواطف مثبت و منفی، پرسشنامه پذیرش و عمل_نسخه دوم، پرسشنامه تجدید نظر شده شخصیت، پرسشنامه نظم جویی شناختی هیجان (جهت روایی واگرا) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی، ضریب آلفای کرونباخ و همبستگی پیرسون با استفاده از نرم افزار SPSS-22 و AMOS-21 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین اجتناب تجربی با عواطف منفی، پذیرش و عمل راهبردهای تنظیم هیجان منفی و روان رنجورخویی رابطه مستقیم و معنی داری به دست آمد (001/0≥P). همچنین بین عواطف مثبت و راهبردهای مثبت تنظیم شناختی هیجانی رابطه معکوس و معنی داری به دست آمد (001/0≥P). نتایج روایی افتراقی نشان داد که اجتناب رفتاری، انزجار از آشفتگی، تعلل، حواس پرتی/ توقف، انکار/ سرکوبی و تحمل آشفتگی بین دو گروه بالینی و غیر بالینی تفاوت معنی داری وجود دارد (001/0≥P). نتایج حاصل از تحلیل عامل تأییدی 44 گویه را در شش عامل تأیید کرد. مقادیر شاخص نیکویی برازش (GFI)، شاخص نیکویی برازش اصلاح شده (AGFI)، شاخص برازش تطبیقی (CFI)، ریشه دوم میانگین مجذورات خطای تقریب (RMSEA) در حد قابل قبولی قرار داشتند. ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 842/0، اجتناب رفتاری 891/0، انزجار از آشفتگی 828/0، تعلل 794/0، حواس پرتی/ توقف 681/0، انکار/ سرکوبی 822/0 و تحمل آشفتگی 818/0 بدست آمد. نتیجه گیری: نسخه فارسی پرسشنامه چند بعدی اجتناب تجربی در جامعه دانشجویان و افراد بالینی، از خصوصیات روان سنجی قابل قبولی برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری معتبر در پژوهش های روان شناختی استفاده کرد.
۵.

نقش همجوشی شناختی، ادراک تعامل اجتماعی و مؤلفه های اجتناب شناختی در پیش بینی فرسودگی شغلی معلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: همجوشی شناختی ادراک تعامل اجتماعی اجتناب شناختی فرسودگی شغلی معلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 889 تعداد دانلود : 875
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش همجوشی شناختی، ادراک تعامل اجتماعی و مؤلفه های اجتناب شناختی در پیش بینی فرسودگی شغلی معلمان صورت پذیرفت. روش اجرای این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه معلمان مرد شهرستان پارس آباد در سال 95-1394 بودند که به روش نمونه گیری تصادفی 104 نفر از معلمان مرد از نقاط مختلف شهر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها، از مقیاس همجوشی شناختی گیلاندرز (MBI)، ادراک تعامل اجتماعی گلاس (SIQ)، مقیاس اجتناب شناختی سکستون و داگاس (CAQ) و مقیاس فرسودگی شغلی ماسلاچ (MBI) استفاده شد. داده های پژوهش نیز با روش ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند گانه تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد بین همجوشی شناختی با فرسودگی شغلی معلمان رابطه مثبت معنادار و بین ادراک تعامل اجتماعی با فرسودگی شغلی رابطه منفی معناداری وجود دارد (05/0 p
۶.

بررسی تفاوت های فردی در حافظه هیجانی با توجه به حساسیت پردازش محرک های حسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حساسیت پردازش حسی حافظه هیجانی تفاوت های فردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 571 تعداد دانلود : 396
مقدمه: هیجان می تواند کدگذاری و فرایند تحکیم رویدادها در حافظه را تسهیل نماید. از این رو، هدف از پژوهش حاضر بررسی حافظه هیجانی بر اساس ابعاد حساسیت پردازش حسی بالا و پایین بود. روش: به این منظور، ابتدا 500 نفر از دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا همدان از طریق  نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از دانشکده ها انتخاب گردیدند، پس از تحلیل نتایج اولیه تعداد 45 نفر از آنان بر اساس نمرات انتهایی توزیع (Z استاندارد) در مقیاس حساسیت پردازش حسی انتخاب شده و در نهایت به منظور آزمون فرضیه های پژوهش، شرکت کنندگان جهت سنجش حافظه هیجانی مورد مطالعه قرار گرفتند. در مرحله اول تصاویر هیجانی برای شرکت کنندگان نماش داده شد و در مرحله دوم بافاصله زمانی 15 روز میزانی بازشناسی تصاویر هیجانی مرحله اول ارزیابی گردید. جهت بررسی نتایج پژوهش، داده ها پس از جمع آوری با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره، کوواریانس تک متغیره، آزمون های تعقیبی تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که بین سه گروه آزمودنی بر اساس حساسیت پردازش حسی تفاوت معناداری در ابعاد حافظه هیجانی وجود دارد. به طوری که گروه با حساسیت پردازش حسی بالا (HSP) در مرحله اول بازیابی حافظه هیجانی، در بیشتر مؤلفه های حافظه هیجانی از افراد با حساسیت پردازش حسی پایین (LSP) نمرات بالاتری را کسب کردند. اما در مرحله دوم بازیابی حافظه هیجانی، افراد با حساسیت پردازش حسی پایین (LSP) عملکرد بهتری داشتند. نتیجه گیری: به نظر می رسد که تفاوت در میزان حساسیت نسبت به پردازش محرک های حسی به عنوان یک جنبه زیستی، نقشی مؤثر در کدگذاری و تحکیم خاطرات هیجانی بازی می کند.
۷.

پردازش ادراکی در باورهای فراطبیعی: بررسی سرعت واکنش و سوگیری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: باورهای فراطبیعی سوگیری ادراکی سرعت واکنش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 515 تعداد دانلود : 345
مقدمه: هدف این تحقیق بررسی سرعت واکنش و سوگیری در پردازش ادراکی مرتبط با باورهای فرا طبیعی است. با توجه به اینکه کارکردهای ذهنی گوناگونی می توانند در پردازش ادراکی و سرعت واکنش اثرگذار باشند، برای بررسی این موضوع ما سرعت واکنش و سوگیری در پردازش ادراکی را در باورهای فرا طبیعی مورد تحقیق قرار گرفت. روش: سی و دو نفر ( 23 مرد) با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به عنوان گروه های دارای باور فراطبیعی شدید و خفیف تقسیم شدند و با مقیاس باورهای فراطبیعی و تکلیف طبقه بندی چهره/خانه مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها : یافته ها نشان داد که تفاوت معنی داری بین گروه های دارای باور فراطبیعی شدید و خفیف در باورهای فراطبیعی وجود دارد و همچنین تفاوت  معنی داری در سرعت واکنش در پردازش ادراکی و سوگیری ادراکی بین گروه ها وجود دارد. نتیجه گیری: می توان گفت که باورهای فراطبیعی در سرعت واکنش و پردازش ادراکی نقش دارد. 
۸.

نقش کارکرد های اجرایی حافظه فعال دیداری-فضایی و بازداری پاسخ در عملکرد توانش های ذهنی تئوری ذهن درکودکان7 تا 12سال مقطع ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حافظه فعال بازداری پاسخ تئوری ذهن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 55 تعداد دانلود : 95
مقدمه: هدف این پژوهش بررسی رابطه کارکرد های اجرایی بازداری پاسخ و حافظه کاری با سطح رشد تئوری ذهن دانش آموزان ابتدایی است. روش:  روش پژوهش حاضر همبستگی است. جامعه آماری در این تحقیق شامل کلیه دانش آموزان عادی دبستانی شهر مشهد است که در سال تحصیلی 96-95 در مدارس شهرستان مشهد مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش شامل 180 نفر بود. که به شیوه همتاسازی بر اساس سن، جنسیت و پایه تحصیلی به صورت تصادفی خوشه ای از مدارس عادی شهر مشهد انتخاب شدند. بزارهای گردآوری داده ها در این پژوهش عبارت بودند از فرم 38 سؤالی نظریه ذهن موریس و همکاران، آزمون استروپ و حافظه کاری وکسلر. داده ها با روش همبستگی برای فرضیات پژوهشی و رگرسیون خطی برای سؤال پژوهش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند برای بررسی توان پیش بینی توانش های نظریه ذهن از طریق متغیرهای مستقل پژوهش و تبیین واریانس تئوری ذهن از تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که روابط مثبت و معنی داری بین کارکردهای اجرایی بازداری پاسخ و حافظه کاری با سطح رشد نظریه ذهن وجود دارد. همچنین بازداری پاسخ و حافظه کاری توانایی پیش بینی سطح رشد تئوری ذهن را دارند. نتایج نشان داد که از میان کارکردهای اجرایی، متغیر حافظه کاری سهم بیشتری در پیش بینی توانش های نظریه ذهن دارد. نتیجه گیری: به طور کلی کنش های اجرایی به خصوص حافظه کاری و بازداری پاسخ نقش تعیین کننده ای در پیش بینی و تحول توانمندی های ذهنی انسان من جمله توانش های نظری ذهن دارند. بهبود این کنش ها منجر به درک شناخت بیشتر اجتماعی در انسان می شود. بنابراین توجه به ظرفیت و کارآیی حافظه کاری یادگیرندگان بر کارآمدی فرآیند آموزش و طراحی مواد آموزشی که هدف نهایی همه آن ها ایجاد، گسترش یا تسهیل عملکردهای شناختی است، اثرات مثبت می گذارد.
۹.

اثر میانجی همدلی، نشخوار فکری و خشم در رابطه بین خودشیفتگی و فقدان بخشش میان فردی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حالت همدلی عدم بخشش خودشیفتگی حالت خشم نشخوار فکری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 134 تعداد دانلود : 503
مقدمه: هدف پژوهش حاضر تعیین اثر میانجی همدلی، نشخوار فکری و خشم  در رابطه بین خود شیفتگی و فقدان بخشش میان فردی بود. روش: روش پژوهش از نوع توصیفی همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر 400 دانشجوی کاربر فیسبوک ، لاین ووایبر دانشگاه های قزوین بودند که از بین آن ها تعداد 197 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های شخصیت خودشیفته راسکین و تری (1988)، عدم بخشش بین فردی مرتبط با خطا، مقیاس همدلی (باتسون و شاو،1991) و مقیاس حالت خشم اسپیلبرگر (2003) استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از همبستگی پیرسون نشان داد بین خودشیفتگی با همدلی رابطه منفی معنادار و بین خودشیفتگی با نشخوار فکری و خشم رابطه مثبت معنادار وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد بین عدم بخشش با خشم و نشخوار فکری رابطه منفی معنادار وجود دارد ولی بین همدلی با عدم بخشش رابطه معنادار وجود ندارد. نتایج آزمون رگرسیون میانجی نشان داد متغیر خودشیفتگی به طور مستقیم اثر معنادار بر میزان عدم بخشش دارد. همچنین نتایج نشان داد که از بین متغیرهای همدلی، نشخوار ذهنی و حالت خشم متغیرهای حالت خشم و نشخوار فکری اثر میانجی بر رابطه بین خودشیفتگی و عدم بخشش دارند. نتیجه گیری: بنابراین می توان اینطور نتیجه گرفت که اگر متغیرهایی جزئی رفتاری مانند حالت خشم و نشخوار فکری مورد توجه قرار گیرد از این طریق توانایی تغییر رفتار کلی تر مانند بخشش وجود خواهد داشت.
۱۰.

تاثیردرمان تصویرسازی ذهنی دستوری و بازپردازش بر افکار خودآیند منفی و نگرش های ناکارآمد زنان مبتلا به سرطان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: افکار خودآیند منفی تصویرسازی ذهنی دستوری با بازپردازش سرطان نگرش های ناکارآمد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 750 تعداد دانلود : 49
مقدمه: این پژوهش با هدف تأثیردرمان تصویرسازی ذهنی دستوری و بازپردازش(IRRT) بر افکار خودآیند منفی و نگرش های ناکارآمد زنان مبتلا به سرطان انجام شد. روش تحقیق این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و با طرح مقایسه گروه کنترل نابرابر بود. با استفاده از پرسشنامه های افکار خودآیند منفی کندال و هولون و نگرش های ناکارآمد ویسمن و بک 28 نفر از زنان مبتلا به سرطان که از افکار خودآیند منفی و نگرش های ناکارآمد برخوردار بودند، بطور تصادفی ساده انتخاب و بطور داوطلبانه در دو گروه آزمایشی و کنترل (هر گروه 14 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایشی 8 جلسه (هفته ای یکبار) فنون IRRT را بطور گروهی و بر اساس بسته آموزشی اسموکر دریافت کردند و گروه کنترل آموزشی در این زمینه دریافت نکرد. پس از اجرای IRRT ، مجدداً افکار خودآیند منفی و نگرش های ناکارآمد اعضای هر دو گروه اندازه گیری شد. از تحلیل کوواریانس چندمتغیری (مانکوا) برای تحلیل داده ها استفاده شد. F محاسبه شده برای متغیرهای افکار خودآیند منفی و نگرش های ناکارآمد در هر دو گروه تفاوت معناداری را نشان داد. بطور کلی این پژوهش در همگرایی با نتایج پژوهش مشابه حاکی از آن است، روش IRRT را می توان مداخله ای مؤثر در کاهش افکار خودآیند منفی و نگرش های ناکارآمد زنان مبتلا به سرطان به حساب آورد
۱۱.

تأثیر توانبخشی شناختی بر حافظه کاری و پیشرفت تحصیلی کودکان با اختلال ریاضی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلال یادگیری ریاضی توانبخشی شناختی حافظه کاری پیشرفت تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 386 تعداد دانلود : 91
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسیتاثیر توانبخشی شناختی بر حافظه کاری و پیشرفت تحصیلی کودکان با اختلال ریاضی انجام شده است. روش: روش مطالعه حاضرنیمه آزمایشی باطرح پیش آزمون پس آزمون  با گروه گواه است. 30 دانش آموزدختر با اختلال ریاضی پایه سوم تا پنجم ابتدایی که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند  به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل بکار گمارده شدند. گروه آزمایش در این مطالعه برنامه توان بخشی شناختی حافظه ویلسون را به مدت 8 جلسه دریافت کردند و گروه کنترل در انتظار دریافت مداخله باقی ماند. یافته ها: نتایج تحلیل کو واریانس نشان داد نمرات حافظه کاری و پیشرفت تحصیلیکودکان گروه آزمایش به شکل معنی داری افزایش یافته است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر می توان گفت توانبخشی شناختی می تواند تا اندازه ایحافظه کاری و پیشرفت تحصیلی کودکان مبتلا به اختلال ریاضی را بهبود بخشد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۳