پژوهشنامه روانشناسی مثبت

سرطان پستان شایع ترین سرطان زنان است که بر جنبه های مختلف روانشناختی فرد اثر می گذارد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش مدیریت استرس به شیوه شناختی – رفتاری بر تاب آوری و امیدواری زنان مبتلا به سرطان پستان بود. این پژوهش ازجمله طرح های نیمه آزمایشی پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری بود. 30 نفر از زنان مبتلا به سرطان پستان مراجعه کننده به انجمن حمایت از بیماران سرطانی یاس کرمان به شیوه نمونه گیری دردسترس در تابستان سال 1394 انتخاب شدند. بیماران به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. سپس 30 نفر پرسشنامه تاب آوری کانر و دیویدسون و پرسشنامه امیدواری اشنایدر را تکمیل کردند. گروه آزمایش در 10 جلسه 90 دقیقه ای مشاوره گروهی شرکت کردند و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. هر دو گروه پس از خاتمه جلسات درمانی و دوره پیگیری یک ماهه مجدداً ارزیابی شدند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان دادند گروه درمانی شناختی – رفتاری مدیریت استرس سبب افزایش میزان تاب آوری و امیدواری در گروه آزمایش شده است. پیگیری یک ماهه، نتایج به دست آمده در دو گروه را تأیید کرد. با توجه به تأثیر آموزش مداخله بر افزایش تاب آوری و امیدواری زنان مبتلا به سرطان پستان، به کارگیری فنون شناختی – رفتاری در کنار درمان های پزشکی می تواند در درمان این بیماران مؤثر باشد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی موسیقی درمانی بر شدت درد، استرس ادراک شده و شادکامی نوجوانان مبتلا به لوسمی شهر اهواز انجام شد. پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی نوجوانان مبتلا به لوسمی شهر اهواز بود. درمجموع، 30 نوجوان مبتلا به لوسمی با روش نمونه گیری دردسترس، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل، تخصیص یافتند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه شدت درد مک گیل، مقیاس استرس ادراک شده و پرسشنامه شادکامی آکسفورد استفاده شد. پس از تشکیل گروه ها (آزمایش و کنترل) و اجرای پیش آزمون از هر دو گروه، افراد گروه آزمایش 12جلسه موسیقی درمانی شدند و گروه کنترل، مداخله ای دریافت نکرد. پس از پایان مداخله، روی دو گروه، پس آزمون و پس از 30 روز، آزمون پیگیری انجام شد. تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کواریانس چندمتغیره و یک راهه نشان داد که موسیقی درمانی بر کاهش شدت درد و استرس ادراک شده و افزایش شادکامی نوجوانان مبتلا به لوسمی مؤثر بود؛ در حالی که این نتایج در مرحله پیگیری، معنادار نشد و موسیقی درمانی اثرات پایداری بر کاهش شدت درد و استرس ادراک شده و همچنین افزایش شادکامی نوجوانان مبتلا به لوسمی نداشت. با توجه به این نتایج، موسیقی درمانی می تواند در کوتاه مدت شیوه درمانی برای کاهش شدت درد و استرس ادراک شده و همچنین افزایش شادکامی نوجوانان مبتلا به لوسمی باشد.

یکی از مشکلات سلامتی، دردهای مزمن اند که علاوه بر عوامل فیزولوژیکی، عوامل روانشناختی نیز نقش مهمی در تداوم آن دارند. هدف پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش خوددلسوزی شناختی بر اجتناب تجربه ای و همجوشی شناختی بیماران مبتلا به درد مزمن بود. طرح این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود. تعداد 30 نفر از بیماران مبتلا به درد مزمن مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر خرم آباد به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارش شدند. سپس 30 نفر پرسشنامه پذیرش و عمل (باوند و همکاران) و همجوشی شناختی (گیلاندرز و همکاران) را با عنوان پیش آزمون تکمیل کردند. گروه آزمایش در 8 جلسه 1 ساعته مشاوره گروهی شرکت کردند و گروه گواه مداخله ای دریافت نکردند و هر دو گروه پس از خاتمه جلسات درمانی پرسشنامه های مذکور را به عنوان پس آزمون تکمیل کردند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان دادند آموزش خوددلسوزیِ شناختی سبب کاهش اجتناب تجربه ای و همجوشی شناختی و به تبع آن، کاهش درد مزمن در گروه آزمایش شده است.

هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی برنامه مثبت اندیشی فردریکسون و برنامه تغییر ذهنیت دوئیک بر اضطراب امتحان دانش آموزان دختر تیزهوش پایه نهم شهر اصفهان بود. روش این تحقیق آزمایشی و طرح پژوهش از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود .جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر تیزهوش پایه نهم شهراصفهان بودکه درسال تحصیلی 1396-1395 مشغول به تحصیل بودند و تعداد آن ها 450 نفر بود. در ابتدا غربالگری انجام شد و از جامعه آماری تعداد 45 نفر از دانش آموزان مضطرب که بر اساس پرسشنامه اضطراب امتحان نمرات بالاتری کسب کردند انتخاب و سپس به روش نمونه گیری تصادفی ساده به دو گروه آزمایشی (15 نفر در گروه آموزش مثبت اندیشی فردریکسون و 15 نفر در گروه آموزش برنامه تغییر ذهنیت دوئیک) و کنترل(15 نفر)جایگزین شدند. آزمودنی های جایگزین شده در گروه آزمایش مثبت اندیشی فردریکسون 8 جلسه و آزمودنی های گروه آزمایش تغییر ذهنیت دوئیک نیز 8 جلسه آموزش دریافت کردند، اما گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. تمامی شرکت کنندگان پرسشنامه اضطراب امتحان اهوازرا در پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری شش ماهه تکمیل کردند. برای آزمون فرضیه های پژوهش از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ها نشان داد که آموزش مثبت اندیشی فردریکسون بر اضطراب امتحان دانش آموزان تاثیر معنی داری ندارد. ولی در میزان اضطراب امتحان، دو گروه برنامه تغییر ذهنیت دوئیک، مثبت اندیشی فردریکسون و گروه کنترل تفاوت معناداری وجود دارد. به طوری که گروه تغییر ذهنیت دوئیک از اضطراب کمتری برخوردار بودند. با استفاده از برنامه تغییر ذهنیت دوئیک می توان اضطراب امتحان را در دانش آموزان تیزهوش کاهش دادکه این امر نیز به نوبه خود می تواند موجب افزایش کارآمدی و پیشرفت مناسب این گروه از دانش آموزان شود.

کانون کنترل سلامت، میزان باور و اعتقاد فرد به این امر است که سلامت او در کنترل عوامل درونی یا بیرونی است. پژوهش حاضر به منظور بررسی نقش خوشبینی و ذهن آگاهی به عنوان دو مؤلفه روانشناختی بر کانون کنترل سلامت در زنان صورت گرفت. این پژوهش، مطالعه همبستگی توصیفی بود و آزمودنی ها شامل صد و شصت نفر از زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشت شهرستان گناباد بودند که با روش سهمیه ای تصادفی انتخاب شدند و پرسش نامه بازنگری شده جهت گیری زندگی، پنج وجهی ذهن آگاهی و کانون کنترل سلامت را پاسخ دادند. براساس یافته ها، بین خوشبینی و کانون کنترل سلامت درونی رابطه مثبت و معنی داری وجود داشت. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نیز نشان دادند عمل با آگاهی، 25 درصد از تغییرات کانون کنترل بیرونی سلامت را به صورت منفی تبیین می کند و خوش بینی و غیرقضاوتی بودن نیز قادر به تبیین 6 درصد واریانس کنترل درونی سلامت به صورت مثبت بوده اند؛ بنابراین، خوشبینی و ذهن آگاهی باعث افزایش کنترل درونی سلامت و کاهش کنترل بیرونی سلامت در زنان می شود.

افسردگی اختلالی رایج در دوره نوجوانی و از شایع ترین متغیرهای موثر بر افسردگی خودشفقت ورزی است. با توجه به اثربخشی درمان های موج سوم مانند ذهن آگاهی و روانشناسی مثبت نگر در اختلال افسردگی، هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه آموزشی ذهن آگاهی مثبت بر خودشفقت ورزی در نوجوانان پسر دارای نشانه های افسردگی شهر اصفهان بود. طرح پژوهش از نوع شبه آزمایشی به شیوه پیش آزمون - پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. از میان دانش آموزان پسر دوره دوم دبیرستان های شهر اصفهان در سال تحصیلی 96-95، براساس روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای40 نفر با توجه به معیارهای ورود به پژوهش و با استفاده از مقیاس افسردگی بک - نسخه دوم انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. آموزش برنامه ذهن آگاهی مثبت برای گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای برگزار شد. آزمودنی ها با مقیاس خودشفقت ورزی و مقیاس افسردگی بک ارزیابی شدند. داده ها ازطریق آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر تحلیل شدند. نتایج حاکی از اثربخشی آموزش ذهن آگاهی مثبت بر ابعاد مهربانی با خود، منزوی سازی و بزرگ نمایی در مراحل پس آزمون و پیگیری بود؛ اما در بُعد احساسات مشترک انسانی و ذهن آگاهی تنها در مرحله پیگیری معنادار بود. براساس یافته های پژوهش می توان بیان کرد برنامهذهن آگاهی مثبت در بهبود ابعاد خودشفقت ورزی در دانش آموزان دارای نشانه های افسردگی مؤثر بود.