چشم انداز مدیریت دولتی

شواهدی از تجربه های مستند نشان می دهد که برخی از پدیده های نظام اسلامی (اسلام به عنوان یک سیستم) تأثیر ممتازی بر شکل دهی و جهت دهی نظام اسلامی دارند. این پژوهش به دنبال یافتن این عوامل و توجیه علمی رفتار آن ها در یک سیستم است. این پژوهش بنا به ماهیت بین رشته ای خود همزمان با دو حیطه موضوعی متفاوت (علم مدیریت سیستم ها و مباحث اسلامی) مواجه است؛ ازاین رو از گام های روش تحلیل محتوای کیفی –که یک روش تخصصی تحلیل متن است- استفاده می شود و بر اساس مشخصه های عمومی عوامل کلیدی موفقیت، احادیث مرتبط را گزینش و محتوای آن ها را به صورت نظام مند کدگذاری و تجزیه وتحلیل می کند و درنهایت در قالب مدل ارائه می نماید. این پژوهش به وسیله پیروی گام به گام از روش تحلیل محتوای کیفی، بررسی صحت سندی احادیث بر اساس اصول علوم حدیث و رجوع به کارشناسان تلاش کرده است تا حداکثر اعتبار علمی لازم را تأمین کند. 10 مورد از عوامل کلیدی موفقیت در نظام اسلامی منطبق با مشخصه های عمومی عوامل کلیدی موفقیت شناسایی و نحوه سنجش و ارزیابی مدیریتی آن ها نیز بیان شد؛ همچنین به منظور افزایش قابلیت استفاده از آن ها، هر یک از این عوامل کلیدی موفقیت بر اساس ویژگی های بیان شده در احادیث و متناسب با مبانی نظری رایج عوامل کلیدی موفقیت مجدداً تعریف شده و درنهایت به صورت مدل ارائه شده اند.

در سال های اخیر پژوهش در زمینه برداشت از سیاست سازمانی به دلیل اثرهای مخربی که بر رضایت شغلی، عملکرد شغلی، اثربخشی، بهره وری و غیره دارد، موردتوجه پژوهشگران حوزه رفتار سازمانی قرار گرفته است. در پژوهش حاضر تأثیر عوامل فردی، شغلی و سازمانی بر برداشت از سیاست سازمانی بررسی شده است. جامعه آماری شامل مدیران و کارمندان شاغل در صنعت آب کشور است که با استفاده از روش نمونه گیری قشری (سهمیه ای) انتخاب شده اند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های استاندارد استفاده شد. روایی پرسش نامه به روش محتوایی و سازه ای و قابلیت اعتماد آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای هر یک از متغیرهای موردمطالعه تأیید شد. تحلیل داده های پژوهش به وسیله مدل یابی معادلات ساختاری و تحلیل مسیر و با استفاده از نرم افزار Lisrel و Smartpls انجام شد. نتایج نشان داد که از میان عوامل سازمانی، تمرکز، تأثیر مثبت و رسمیت، عدالت رویه ای و مشارکت در تصمیم گیری تأثیر منفی بر برداشت از سیاست سازمانی دارند. کلیه عوامل شغلی (استقلال، بازخورد، تنوع مهارت و ارتباط (تعامل) با مدیر) تأثیر منفی بر برداشت از سیاست سازمانی دارند. از میان عوامل شخصی تنها ماکیاول گرایی بر برداشت از سیاست تأثیر مثبت دارد و فرضیه های مربوط به تأثیر مثبت کانون کنترل و خودپایشی بر برداشت از سیاست تأیید نشد.

پدیده پرزنتیسم می تواند یکی از مشکلات رایج در سازمان های امروزی باشد. این پدیده به صورت حضور غیر اثربخش فرد در سر کار به دلیل بیماری یا ساعت های کاری طولانی تعریف می شود. بی توجهی سازمان ها به پدیده پرزنتیسم نشان دهنده اهمیت اندک آن ها نسبت به مسئله سلامت کارکنان است. مطالعات گذشته نمایانگر این حقیقت است که پدیده پرزنتیسم اثر معناداری بر بهره وری دارد. پژوهش حاضر به منظور شناسایی پیامدهای پدیده پرزنتیسم در میان کارکنان و پرستاران «بیمارستان نمازی شهر شیراز» انجام شد. این پژوهش با به کارگیری روش کیفی (روش داده بنیاد) با انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته با چهارده نفر از کارکنان و پرستاران «بیمارستان نمازی شهر شیراز» صورت گرفت که با استفاده از روش «گلوله برفی» انتخاب شده بودند. برای بررسی و تحلیل داده های جمع آوری شده از روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. با توجه به نتایج این پژوهش، پیامدهای پرزنتیسم در سه سطح فرد، سازمان و جامعه، شناسایی و طبقه بندی شدند و درنهایت راهکارهایی برای مقابله با این پیامدها ارائه شد

امروزه دانش به عنوان سرمایه سازمانی تلقی می شود و مدیریت آن اهمیت زیادی دارد. مدیریت دانش به عنوان یک رویکرد منظم و با برنامه برای مدیریت خلق، توزیع و به کارگیری دانش در سازمان برای توانمندتر شدن سازمان در بهبود کیفیت خدمات می تواند در بسیاری از موارد از سردرگمی، تکرار مکرر یک اشتباه و افزایش خسارات و هزینه ها جلوگیری کند. مدیریت دانش، ابزارى قدرتمند براى دستیابى به مزیت رقابتى محسوب می شود و تجربه نشان داده است کاربرد آن در سازمان ها مزایاى فراوان دارد؛ اما مسئله ی مهم قبل از اجرای پروژه مدیریت دانش، شناسایى وضعیت سازمان از لحاظ میزان آمادگى براى اجراى این پروژه است. پژوهش حاضر قصد دارد وضعیت آمادگی «شرکت دامداران» را برای استقرار مدیریت دانش، بررسی کند. در این مقاله ابتدا مدل ارزیابی مدیریت دانش سازمان بهره وری آسیایی (APO) توصیف شد؛ سپس میزان آمادگی سازمان برای استقرار مدیریت دانش توسط پرسشنامه و انجام مطالعات میدانی مشخص شد. یافته ها نشان داد، سطح بلوغ مدیریت دانش در این شرکت، «سطح واکنش» است؛ یعنی میزان آمادگی سازمان در زمینه مدیریت دانش در پایین ترین سطح یعنی سطح واکنش قرار دارد. این بدان معنا است که سازمان نسبت به اینکه مدیریت دانش چیست و در بهبود بهره وری و رقابت پذیری چه اهمیتی دارد، آگاه نیست.

سازمان های دولتی نقشی اساسی در برآورده ساختن نیازهای مردم دارند و بخش اعظمی از اثربخشی این سازمان ها بر حسب میزان رضایت مردم از کیفیت خدمات دریافتی سنجیده می شود. پژوهش حاضر با هدف سنجش میزان رضایت مندی خدمت گیرندگان از کیفیت ارائه خدمات در سازمان های دولتی استان زنجان در یک سری زمانی از سال 1383 تا 1393 به صورت یک پژوهش کاربردی انجام شد. روش پژوهش حاضر، توصیفی و از نوع پیمایشی است و دیدگاه های 69571 نفر از خدمت گیرندگان در بیش از 320 سازمان موردبررسی قرار گرفت. بررسی و تحلیل نتایج پرسشنامه استاندارد با استفاده از نرم افزار SPSS و روش CSMنشان داد که در مقایسه با متغیرهای چهارگانه موردبررسی، خدمت گیرندگان از نحوه رفتار کارکنان بیشترین رضایت را داشته و از نحوه اطلاع رسانی، رضایت کمتری دارند؛ ضمن اینکه میزان اعتماد به کارکنان دولت و رضایت از فضا و تجهیزات فیزیکی واحد مورد مراجعه در حد متوسط به بالا قرار دارد؛ همچنین به جز سال های 1388 و 1392 در سایر سال های موردبررسی، وضعیت رضایت مندی خدمت گیرندگان از کیفیت خدمات نسبت به سال قبل، ارتقا داشته و اجرای طرح تکریم ارباب رجوع در ارتقای سطح رضایت مندی مردم مؤثر بوده است.

سازمان های امروزین دیگر فرصت های زمانی سازمان های دیروز را ندارند؛ بنابراین همواره باید با توسل به سرعت و مهارت، توانمندی های خود را به روز نگه دارند و در عرصه کنونی رقابت، یک گام جلوتر از سایر رقبا حرکت کنند؛ برای این منظور باید در درون سازمان اعتماد در درجه بالایی وجود داشته باشد تا کارکنان با ایمان به یکدیگر و در راستای اتکا به هم گروهی را ایجاد کنند و سامان دهند که پیشرو باشد. یکی از عوامل مؤثر بر اعتماد سازمانی، مدیریت سایبرنتیک است که در این مقاله موردبحث قرار گرفته است. در پژوهش حاضر تأثیر مدیریت سایبرنتیک بر اعتماد سازمانی سنجیده شده است و به نظر می رسد متغیر «ادراک از عدالت» رابطه بین متغیرهای «مدیریت سایبرنتیک» و «اعتماد» را تحت تأثیر قرار می دهد و به عنوان متغیر میانجی عمل می کند. جامعه آماری این پژوهش «اداره کل آموزش وپرورش استان فارس» بود و بر اساس شاخص های تدوین شده، پرسشنامه پژوهش طراحی و در میان اعضای نمونه آماری شامل 250 نفر، توزیع شد. در این پژوهش برای بررسی ابعاد متغیرهای موردمطالعه و سنجش روایی سازه از تحلیل عاملی تأییدی و برای آزمون فرضیه های پژوهشی از روش تحلیل مسیر و مدل معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها حاکی از آن است که متغیر مدیریت سایبرنتیک به طور مستقیم بر ادراک از عدالت و اعتماد سازمانی تأثیرگذار است؛ همچنین تأثیرگذاری مدیریت سایبرنتیک به صورت غیرمستقیم و از طریق متغیر تعدیل کننده «ادراک از عدالت» بر «اعتماد» نیز تأیید شده است.

یکی از مهم ترین عواملی که کارآفرینان را در ارزش آفرینی و نوآوری یاری می رساند، فرآیندهای تصمیم گیری آن ها است. پژوهش های فراوانی نشان داده اند که کارآفرینان در تصمیم های خود لزوماً فرآیندهای عقلایی و منطقی را طی نمی کنند و دچار سوگیری هستند که این سوگیری ها آثار مختلفی بر نتایج کسب وکارهای آن ها دارد. تشدید تعهد از رایج ترین سوگیری های شناختی انسان ها است و ازجمله مهم ترین سوگیری های تصمیم گیری کارآفرینان است که باعث می شود آن ها تا آخرین توان بر سر تصمیم گرفته شده بمانند و درنهایت سرنوشت کسب وکار خود را رقم بزنند. پژوهش حاضر با رویکردی کیفی و با استفاده از روش نظریه برخواسته از دادها به بررسی مهم ترین عوامل ایجادکننده این سوگیری در میان کارآفرینان دانش بنیان ایرانی پرداخته است. طبق یافته های این پژوهش که از طریق مصاحبه های عمیق با 22 نفر جمع آوری و سپس تحلیل شد؛ احساس مسئولیت و تمایل به حفظ وجهه به عنوان شرایط علّی، فشار و محدودیت های محیطی و پیچیدگی محیطی به عنوان شرایط مداخله گر، اعتمادبه نفس و خودباوری، ریسک پذیری، خوش بینی، اعتمادبه نفس و تجربه قبلی به عنوان عوامل زمینه ای شناسایی شدند که بر شکل گیری سوگیری تشدید تعهد در کارآفرینان تأثیر دارند. این سوگیری به تخصیص منابع بیشتر توسط کارآفرین و درنتیجه موفقیت یا شکست وی منجر می شود