چشم انداز مدیریت دولتی

چشم انداز مدیریت دولتی

چشم انداز مدیریت دولتی سال پنجم زمستان 1393 شماره 20 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

طراحی مدل طردشدگی سازمانی در بانک های منتخب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: طردشدگی نظریه داده بنیاد طردشدگی هدفمند طردشدگی غیرعمدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 823 تعداد دانلود : 450
امروزه محیط سازمان ها دارای پویایی های بسیاری است و عوامل زیادی عملکرد کارکنان و در نهایت عملکرد سازمان ها را متأثر می سازد. یکی از متغیرهای مهم سازمانی، طردشدگی کارکنان از سوی افراد و گروه های کاری است که بر رفتار سازمانی و در نهایت عملکرد شغلی آنان تأثیرخواهد داشت. ازآنجاکه این مفهوم در مبانی نظری رفتار سازمانی ایران مغفول واقع شده و مدل جامعی برای آن تدوین نشده است، این پژوهش بر آن شد تا با رویکردی اکتشافی، مدلی برای آن تدوین کند. ابتدا با مطالعه عمیق پژوهش های پیشین ابعاد مختلف این مفهوم بررسی شد و پس از طراحی راهنمای مصاحبه، نمونه ای هدفمند شامل 48 نفر از مدیران، کارشناسان مسئول و کارشناسان اداره های مرکزی دو بانک ایرانی «بانک ملت» و «بانک خاورمیانه» از طریق انجام مصاحبه های عمیق مطالعه شد. استراتژی نظریه داده بنیاد برای مدل سازی پژوهش انتخاب و مدل فرآیند طردشدگی بر مبنای آن طراحی شد. بر اساس این مدل، محرک هایی در دو دسته عوامل مربوط به طردشونده و طردکننده موجب وقوع طردشدگی می شود که ممکن است به صورت هدفمند و یا غیرعمدی باشد؛ بعد از وقوع پدیده طرد، با توجه به تعدادی عوامل زمینه ای و مداخله گر، واکنش های احساسی و منطقی در درون فرد شکل می گیرد که با توجه به آن پیامدهایی در سه سطح فرد، گروه و سازمان واقع می شود.
۲.

فرا محرک های سازمانی: نظریه ای داده بنیاد از تجهیز کارکنان با ظرفیت های مازاد سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ظرفیت های مازاد سازمانی منابع مازاد نظریه داده بیناد رویکرد ظاهر شونده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 354 تعداد دانلود : 701
پژوهش حاضر در تلاش است تا با واکایِ مفهوم «ظرفیت مازاد سازمانی»، زوایای گوناگون آن را در بستر حقیقیِ سازمان، شناسایی و تبیین کند. در این راستا از روش شناسیِ ظاهرشونده در نظریه داد بنیاد، استفاده شد و با اتکإ به اصل نمونه گیری نظری، 16 مصاحبه با مدیرانِ صنایع بخش خصوصیِ استان خراسان رضوی تا رسیدن به اشباع نظری، صورت گرفت. تجریه و تحلیل های انجام شده از طریق روش مقایسه مستمر در فرآیند کدگذاری حقیقی و نظری، 713 کد، 34 مفهوم و 6 مقوله را نشان داد که منجر به ظهور مدل نهایی پژوهش، پیرامون مقوله محوری، بات عنوان «فرا محرک های سازمانی» شد. مدل مربوطه به علل، عوامل همبسته، عوامل میانجی، اقتضائات و نتایج مربوط به مقوله محوریِ پژوهش و بستر مطالعه اشاره دارد؛ که در رویکرد ظاهرشونده به «خانواده 6.س ی ها» مصطلح است. در مجموع، این پژوهش، زوایای جدیدی از مفهوم «ظرفیت های مازاد سازمانی» را شناسایی کرده و با تبیین نظریه «فر محرک های سازمانی»، برخی شکاف های موجود در رابطه با مفهوم «ظرفیت های مازاد سازمانی» را برطرف کرده و پرده از بسیاری ابهاماتِ آن پرده بر می دارد.
۳.

نقش ابعاد فرهنگ سازمانی در بروز رفتار کارآفرینانه (مورد مطالعه: مؤسسه هدایت فرهیختگان جوان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ابعاد فرهنگ سازمانی رفتار کارآفرینانه سازمانی گروه کانون فرآیند تحلیل شبکه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 736 تعداد دانلود : 740
با توجه به رقابت روزافزون در فضای کنونی کسب وکار، ایجاد محیط کارآفرینانه در سازمان، به نیاز اساسی بسیاری از سازمان ها تبدیل شده است. از آن جا که فرهنگ سازمانی بر روی تمامی فرآیندهای سازمانی اثرگذار است، سازمان ها به منظور تسهیل در بروز رفتار کارآفرینانه، به بسترسازی فرهنگی متوسل می شوند. هدف پژوهش حاضر بررسی اهمیت نسبی ابعاد فرهنگ سازمانی در بروز رفتار کارآفرینانه است. در راستای نیل به هدف یادشده و با به کارگیری شیوه ای نظام مند، «شاخص فرهنگ سازمانی» و «مقیاس رفتار کارآفرینانه» به ترتیب به عنوان مناسب ترین چارچوب های نظری فرهنگ سازمانی و کارآفرینی سازمانی انتخاب شده و در نهایت این دو چارچوب در قالب یک شبکه پیچیده با یکدیگر ترکیب شده اند. در این پژوهش از قابلیت های روش های «گروه کانون» و «فرآیند تحلیل شبکه ای» استفاده شده است. با توجه به اینکه این پژوهش از راهبرد «مطالعه ی موردی» استفاده می کند، دامنه ی آن به «موسسه هدایت فرهیختگان جوان» محدود شده است. نتایج حاکی از آن است هنگامی که ابعاد فرهنگ سازمانی و مؤلفه های رفتار کارآفرینانه، به منظور بررسی زمینه های بروز رفتار کارآفرینانه در سازمان، در قالب یک شبکه در نظر گرفته می شوند، از بین ابعاد فرهنگ سازمانی، پیوستگی اجتماعی و اعتماد نقش مهمی در بروز رفتار کارآفرینانه خواهند داشت.
۴.

پدیده تعهد بیش از حد در تصمیم گیری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دام تصمیم گیری خطای تعهد بیش از اندازه تصمیم های مالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 655 تعداد دانلود : 97
تصمیم گیری جزو مهم ترین وظایف مدیریت به شمار می رود. تصمیم های اتخاذشذه می تواند به دلایل متعدد، نامناسب بوده و کسب وکار را با خطرات جدی مواجه سازند. چنین پیامدی می تواند ناشی از قصور در انجام کامل و صحیح عمل و یا به واسطه بروز خطاهای تصمیم گیری باشد. از جمله خطاهای تصمیم گیری می توان به «خطای تعهد بیش از حد» اشاره کرد. منظور از خطای یادشده، افزایش سرمایه گذاری در راستای توالی تصمیم هایی است که در گذشته اخذ شده و تصمیم گیرانی که مسئول پیامدهای تصمیم خود هستند، در مواجهه با بازخورد منفی دریافتی، نسبت به آن اقدام ها، متعهد می شوند. مقاله حاضر، به آزمون تعهد بیش از حد در حوزه بودجه بندی سرمایه ای می پردازد. مشارکت کنندگان در پژوهش حاضر شامل دانشجویان رشته های اقتصاد، مالی و حسابداری هستند. نتایج حاکی از عدم تأثیر خطای تعهد بیش از حد بر تصمیم های بودجه بندی سرمایه ای و بنابراین رد پدیده یادشده است.
۵.

الگویی برای تعامل میان ارتباطات، تعارض و فرهنگ سازمانی و رابطه آن با عملکرد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارتباطات سازمانی تعارض سازمانی فرهنگ سازمانی هماهنگی استراتژیک نقاط مرجع استراتژیک عملکرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 515 تعداد دانلود : 654
یکی از مهم ترین مسائلی که سازمان ها همواره با آن مواجه هستند، بهبود عملکرد سازمانی است که در قالب مفاهیمی چون رشد، سودآوری، افزایش سهم بازار، بهره وری و سایر شاخص ها مطرح می شود. پژوهش حاضر به دنبال آن است تا رابطة میان ارتباطات، تعارض و فرهنگ سازمانی را مشخص کرده و رابطة آن با عملکرد را مورد بررسی قرار دهد. در این راستا مؤسسات پژوهشی تحت نظارت «وزارت علوم، تحقیقات و فناوری» به عنوان جامعة آماری با کاربرد روش پژوهش ترکیبی و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند بررسی شدند و گونه های ارتباطات، تعارض و فرهنگ سازمانی آن ها با استفاده از سه پرسشنامه مورد سنجش قرار گرفت. تعداد 188 پرسشنامه از 23 مؤسسه پژوهشی جمع آوری شد و در تحلیل ها مورد استفاده قرار گرفت. سپس مدل پژوهش با استفاده از تحلیل مسیر مورد تأیید آماری قرار گرفت. یافته ها حاکی از آن است که میان ارتباطات، تعارض، فرهنگ سازمانی و عملکرد رابطة معنادار وجود دارد؛ همچنین بین هماهنگی استراتژیک و عملکرد نیز رابطة معنادار وجود دارد و با افزایش میزان هماهنگی استراتژیک میان این عناصر، عملکرد نیز افزایش می یابد
۶.

آینده پژوهی فردی کارآفرینان: از خودانگاره به خودنگاره(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آینده پژوهی فردی آینده نگری کارآفرینی نظریه برخواسته از داده ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 477 تعداد دانلود : 46
ینده پژوهی فردی موج جدیدی در مطالعات آینده پژوهانه است. مطالعه و پژوهش در حوزه های کارآفرینی و آینده پژوهی نشان می دهد که آینده پژوهی فردی و کارآفرینی می توانند دستاوردهای چشمگیر متقابلی داشته باشند. کارآفرینی مفهومی است که نمی توان آن را جدا از "آینده" در نظر گرفت. کارآفرینان پتانسیل بالایی در شکل دادن به آینده، همراه با ارزش آفرینی دارند. از این رو، مطالعه فرآیند آینده پژوهی فردی کارآفرینان، مطالب ارزشمندی برای مطالعات روانشناختی، علوم شناختی و جامعه شناختی کارآفرینی و مطالعات آینده پژوهانه به همراه دارد. نظریه برخواسته از داده ها به استخراج مدلی برای فرآیند آینده نگر کارآفرینان کمک می کند. در این مدل، شرایط علی وقوع خودنگاره (نگرش و رفتار آینده پژوهانه در زندگی فردی و شغلی) کارآفرینان، علل بستر، شرایط مداخله گر، استراتژی ها و چگونگی منتج شدن این فرآیند به پیامدهایی که تضمین کننده رشد فرد و اجتماع هستند، بنابر روایت های 12 کارآفرین مشخص می شوند که تعریف دیده بان جهانی کارآفرینی از بین مدیر-مالکان کسب و کار تثبیت شده ای که 5/3 سال از عمر آن می گذرد، انتخاب شدند
۷.

تعیین استراتژی مدیریت دانش سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: استراتژی مدیریت دانش گسترش کیفیت عملکرد خانه کیفیت منطق فازی سازمان صداوسیما

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 148 تعداد دانلود : 394
امروزه، مدیریت دانش و مفاهیم استراتژیک مرتبط به آن به عنوان اجزای مهمی برای بقای سازمان ها شناخته شده اند. از آنجاکه هیچ سازمانی دارای منابع نامحدود نیست و فضای حاکم، فضایی رقابتی است، تدوین استراتژی های صحیح و رقابتی که سازمان را به اهداف کلان مورد نظر خود برساند، از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی و تعیین استراتژی های اصلی مدیریت دانش و همچنین شاخص های مربوط به هر استراتژی در «سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران» است. جامعه آماری این پژوهش مدیران، معاونین و کارشناسان سازمان صداوسیما هستند. در این پژوهش با استفاده از نظرات خبرگان مهم ترین استراتژی های «سازمان صداوسیما»، استخراج و با تلاقی این استراتژی ها و استراتژی های دانشی سازمان [استراتژی کدگذاری و شخصی سازی دانش] اولین خانه کیفیت ایجاد شد. دومین خانه کیفیت بااستفاده از نتایج اولین خانه، رابطه میان استراتژی های دانشی و راه کارهای فنی برای رسیدن به این استراتژی ها را بررسی کرده و راه کارها را رتبه بندی می کند. یافته های پژوهش نشان می دهند که استراتژی توسعه و بهبود سیستم ها و تجهیزات فنی مهم ترین استراتژی سازمان است؛ همچنین درنتیجه رتبه بندی استراتژی های دانشی سازمان، استراتژی کد گذاری، اولین رتبه و استراتژی شخصی سازی دومین رتبه را به خود اختصاص داد اند. از بین راهکارهای دانشی نیز، راهکار حمایت مدیران اجرایی سطح بالا از فعالیت های دانشی، رتبه اول را به خود اختصاص داده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۵