تعلیم و تربیت استثنایی

تعلیم و تربیت استثنایی

تعلیم و تربیت استثنایی سال هجدهم خرداد و تیر 1397 شماره 2 (پیاپی 151) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

طراحی راهنمای تدوین متون خواندن کاربردی برای دانش آموزان آهسته گام در دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانش آموزان آهسته گام متون خواندن کاربردی دوره ی ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 788 تعداد دانلود : 457
هدف: . هدف از پژوهش حاضر، طراحی راهنمای تدوین متون خواندن کاربردی برای دانش آموزان آهسته گام در دوره ی ابتدایی می باشد. روش: این پژوهش به روش اکتشافی طی دو بخش اسنادی و میدانی صورت گرفت. جامعه آماری تمام والدین و معلمان دانش آموزان دبستانی آهسته گام و همچنین کارشناسان حوزه کودکان استثنایی استان همدان بودند. نمونه شامل100نفر از والدین و100 نفر از معلمان دانش آموزان آهسته گام که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و 20 نفر از متخصصان کودکان استثنایی بودند که به روش در دسترس انتخاب شدند . به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز ، از پرسشنامه نیاز سنجی محقق ساخته برای گردآوری اطلاعات استفاده گردید. از آمار توصیفی( میانگین و درصد) برای پردازش اطلاعات استفاده شد. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که متون خواندن کاربردی موردنیاز برای دانش آموزان آهسته گام شامل شش مؤلفه ی مهارت های اجتماعی، مهارت های مراقبت از خود، مهارت های بهداشت شخصی، مهارت های غذا خوردن، مهارت های لباس پوشیدن و مهارت های زندگی مستقل است . مهارت های شناسایی شده به ترتیب اهمیت قرار گرفتن شان در متون خواندن کاربردی به سه دسته ی مهارت های الزامی، مهارت های انتخابی و مهارت های اختیاری تقسیم شدند. نتیجه گیری: از نتایج به دست آمده در پژوهش حاضر استنباط می شود هرچه متون خواندنی که به دانش آموزان آهسته گام آموزش داده می شود کاربردی تر باشد، یعنی دانش آموزان توانایی خواندن، فهمیدن و کاربست آن متون را در زندگی روزانه و موقعیت های اجتماعی داشته باشند، عملکردشان در خواندن بهبود می یابد.
۲.

بررسی تاثیر آموزش به روش مونته سوری بر یادگیری مفاهیم ریاضی و بهبود مهارت های ارتباطی در دانش آموزان کم توان ذهنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مونته سوری یادگیری ریاضی مهارت های ارتباطی دانش آموزان کم توان ذهنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 606 تعداد دانلود : 152
زمینه و هدف : کم توان ذهنی ، یکی از متداول ترین معلولیت های ذهنی است که حدود ۳ درصد از جمعیت جهان را به خود اختصاص داده است . این کودکان دارای مشکلات تحصیلی و ارتباطی می باشند. شناسایی مشکلات آنان و عوامل مرتبط با آن و در نظر گرفتن مداخله های آموزشی می تواند در حمایت و راهنمایی این کودکان و خانواده های شان مفید باشد . هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش به روش مونته سوری بر یادگیری مفاهیم ریاضی و بهبود مهارت های ارتباطی در دانش آموزان کم توان ذهنی است. روش: پژوهش از نظر هدف کاربردی و بر اساس ماهیت و نحوه گردآوری داده ها از نوع شبه آزمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان کم توان ذهنی مراکز آموزشی شهر لردگان تشکیل می دهند، که به روش در دسترس یک کلاس 10 نفره برای گروه کنترل و یک کلاس 10 نفره به عنوان گروه آزمایش انتخاب شدند. در نهایت روش مونته سوری به مدت سه ماه بر روی دانش آموزان گروه آزمایش اجرا و گروه کنترل در معرض آموزش سنتی قرار گرفتند. ابزارهای گردآوری داده ها در پژوهش حاضر آزمون محقق ساخته مهارت ریاضی و پرسشنامه مهارت های ارتباطی بارتون (1990)بود. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش به روش مونته سوری بر یادگیری مفاهیم ریاضی ( p<0/002 )و رشد مهارت های ارتباطی( p<0/001 ) در دانش آموزان کم توان ذهنی تاثیر معنی داری دارد. نتیج ه گیری : آم وزش به شیوه ماریا مونته سوری ب ر یادگیری مفاهیم ریاضی و رشد مهارت های ارتباطی کودکان کم توان ذهنی تاثی ر مثبت دارد.
۳.

افق زمان: بررسی مبانی نظری تا تدوین برنامه برای آموزش والدین کودکان کم توان ذهنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: افق زمان سازه روان شناختی کم توانی دهنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 70 تعداد دانلود : 543
زمینه و هدف: افق زمانی یک سازه روان شناختی است که بیانگر ارتباط فرد با زمان است. کم توانی ذهنی نیز با محدودیت های اساسی در کارکرد هوشی و رفتار سازشی در دوره رشد مشخص می شود. تولد و حضور کودک کم توان ذهنی، خانواده را با مشکلات زیادی مواجه می سازد و در افق زمان بر کمیت و کیفیت روابط والدین و اعضای خانواده تاثیر می گذارد. افق زمانی نیز برخاسته از فرایندی شناختی است که تجربه انسان را به ساختارهای زمانی گذشته، حال و آینده نسبت می دهد. نظریه افق زمانی دارای پنج عامل به نام های گذشته مثبت، گذشته منفی، حال لذت گرایانه، حال قضا و قدری و آینده است. نتیجه گیری: در نظریه افق زمانی، فرض بر این است که ادراک شخص از زمان بر تصمیم گیری وی موثر است و اثرات روان شناختی تحت تاثیر ساختارهای زمانی گذشته، حال یا آینده قرار می گیرد. اگرچه صفات مختلف افراد نسبتاً ثابت هستند ولی پژوهش های مقدماتی نشان داده اند که می توان آنها را از طریق فرایند درمان تغییر داد. تفاوت های فردی در نظریه افق زمانی با پیامدهای عاطفی، شناختی و رفتاری همخوانی دارد. پژوهش ها نشان داده اند که افق زمانی به بهزیستی فردی و تجربه های عاطفی شخصی وابسته است و بر فرایندهای شناختی و همچنین روابط اجتماعی تاثیر می گذارد. در این مقاله، مبانی نظری رویکرد افق زمانی بررسی و برنامه ای برای والدین کودکان کم توان ذهنی تدوین شد.
۴.

خانه انعطاف پذیر برای افراد با ناتوانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خانه انعطاف پذیر افراد با ناتوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 56 تعداد دانلود : 122
زمینه: امروزه زندگی همراه با پیچیدگی بسیاری است. با توجه به شرایط، ویژگی ها، روحیات انسان ها و تنوع پذیری آنان نیاز به انعطاف پذیری در محل زندگی آنها بسیار ضروری است. ایجاد و در نظرگیری فضایی به عنوان فضایی منعطف با قابلیت تطبیق پذیری و در نظر گرفتن خواسته های ساکنین، میزان راحتی و بهینه بودن فضا را بالا می برد. خانه انعطاف پذیر نوعی خانه متناسب سازی شده است که با تغییراتی در محل مسکونی، موجب راحتی انجام کار و پیشرفت استقلال در فعالیت های روزانه افراد با ناتوانی می شود. ساکنین این خانه ها می توانند با وجود ناتوانی شان، بدون بروز هیچگونه مشکلی به راحتی و به طور مستقل به زندگی شخصی خود ادامه دهند. نتیجه گیری: داشتن خانه متناسب سازی شده ثابت و دائمی، افراد با ناتوانی را برای پرورش و حفظ روابط طولانی مدت با دیگران در جامعه خودشان توانمند می کند. در این پِژوهش مروری پس از بیان مقدمه ای کوتاه در مورد خانه انعطاف پذیر، تعریف، اهمیت و ضرورت، اصول طراحی خانه انعطاف پذیر، امکانات و تجهیزات ضروری خانه انعطاف پذیر و کاربرد خانه انعطاف پذیر در ایران ارایه شده و در پایان نتیجه گیری بیان شده است.
۵.

نقش شعرخوانی بر رشد عاطفی – اجتماعی نوزادان و خردسالان کم شنوا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شعرخوانی رشد عاطفی - اجتماعی کم شنوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 515 تعداد دانلود : 869
زمینه: شعرها به عنوان نماد فرهنگی و ارزشی هر کشوری از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود و از تجربیات لذت بخشی هستند که می توانند نقش مهمی در پیوند عاطفی والد-کودک و کمک به رشد عاطفی و اجتماعی کودکان داشته باشند. شعرهای کودکانه به ویژه در سال های ابتدایی که دوره حساس دل بستگی است نقش مهمی در ارتباط والد- فرزند ایفا می کند. این امر برای کودکان کم شنوا که به توان بخشی زودهنگام نیاز دارند از اهمیت به سزایی برخوردار است. روش: مقاله حاضر با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی و مطالعه کتابخانه ای انجام شد، بدین ترتیب که اطلاعات مختلف در مورد موضوع پژوهش از منابع اطلاعاتی مختلف شامل مقالات، کتاب های دانشگاهی و منابع علمی داخلی و خارجی از پایگاه های معتبر جستجوی علمی مانند Magiran ، Elsevier ، Wiley ، PubMed و موتور جستجوی Google Scholar اطلاعات مربوط به بازده زمانی سال های 1996 تا 2017، گردآوری و مورد توصیف، تبیین و بحث قرار گرفت. نتیجه گیری: شعرخوانی نقش مهمی در رشد عاطفی اجتماعی کودک دارد و به عنوان یک زبان ارتباطی می تواند پیوند عاطفی کودک والد را تحکیم ببخشد و مهارت های اجتماعی مختلف را به کودک آموزش داد. در این مقاله سعی شده است تا ضمن بررسی رشد عاطفی، هیجانی و اجتماعی در کودکان و نقش عوامل مؤثر بر آن، مهارت های اجتماعی/عاطفی را در کودکان ناشنوا بررسی کرده و با معرفی راهکارهای تسهیل کننده در رشد این مهارت ها به معرفی رویکرد شعرخوانی و تأثیر آن بر بهبود روند یادگیری در کودکان کم شنوا و ناشنوا بپردازد.
۶.

پیش بینی بخشایشگری از روی میزان خشم و خود شفقتی در مادریاران مراکز توانبخشی افراد کم توان ذهنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بخشایشگری میزان خشم خود شفقتی مادریار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 127 تعداد دانلود : 708
زمینه: همواره با توجه به آن که وجهی از انسان ها، شامل هیجان و درک اجتماعی می باشد، بنابراین در بسیاری از تصمیم ها و رویداد ها این ویژگی ها تاثیر گذار است، مخصوصا در شرایط ارتباطی با افراد کم توان که در وضعیت به مراتب نامناسب تری به تناسب افراد بهنجار می باشند. با توجه به مطلب فوق هدف پژوهش حاضر بررسی پیش بینی بخشایشگری از روی میزان خشم وخود شفقتی در مادر یاران مراکز توانبخشی افراد کم توان ذهنی است. روش : روش انجام این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمامی 415 مادریار مراکز توانبخشی افراد کم توان ذهنی سطح استان گلستان تشکیل دادند و با توجه به طرح پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 200 نمونه انتخاب شدند و جمع آوری اطلاعات به صورت فردی و در مراکز انجام گردید. در این پژوهش از پرسشنامه بخشودگی احتشام زاده و همکاران (1389)، پرسشنامه میزان خشم باس و پری و پرسشنامه خود شفقتی فرم بلند استفاده شد. یافته ها: نتایج حاکی از آن است که در مجموع بین تمامی خرده مقیاس های میزان خشم با بخشایشگری همبستگی معکوس و بین خرده مقیاس های خودشفقتی با بخشایشگری همبستگی مستقیم معناداری وجود دارند، همچنین مولفه ی انزوا (19/0)، احساس مشترک انسانی (30/0)، مهربانی با خود (32/0) وکینه توزی (34/0) توان پیش بینی بخشایشگری را دارا می باشند. نتیجه گیری: به طور کلی بخشایشگری تحت تاثیر مولفه های هیجانی می باشد و تلوحیات کاربردی بسیاری در حیطه های درمانی و آموزشی در مراکز نگهداری کودکان کم توان ذهنی می تواند داشته باشد.
۷.

پیش بینی اختلال های رفتاری بر اساس سبک های فرزندپروری در کودکان با اختلال های یادگیری ویژه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلال های رفتاری کودکان اختلال های یادگیری ویژه سبک های فرزندپروری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 525 تعداد دانلود : 728
چکیده زمینه و هدف: کسب اطلاعات درزمینه ی عوامل زمینه ساز اختلال های رفتاری در دانش آموزان با اختلال های یادگیری ویژه به عنوان جمعیت در معرض خطر جهت طراحی، آماده ساختن و ارتقای خدمات روان شناسی و درمانی مناسب باهدف کاهش پیامدهای منفی و رشد اختلال های روانی بعدی و بهبود کارکرد این گروه از دانش آموزان ضروری است . پژوهش حاضر باهدف پیش بینی اختلال های رفتاری بر اساس سبک های فرزند پروری در کودکان با اختلال های یادگیری ویژه انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی بود که به روش همبستگی از نوع مدل پیش بینی انجام گرفت. جامعه آماری آن را کودکان با اختلال های یادگیری ویژه مراجعه کننده به مراکز آموزشی و توان بخشی اختلال یادگیری ویژه شهرستان های استان تهران تشکیل دادند . با استفاده از نمونه گیری در دسترس ، 130 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه شیوه های فرزندپروری بامریند و سیاهه رفتاری کودک برای سنین 18-6 سال نظام سنجش مبتنی بر تجربه آخنباخ گردآوری شدند و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره با نرم افزار SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ها و نتیجه گیری : نتایج نشان داد بین مولفه سبک فرزندپروری مقتدرانه و مستبدانه با هیچ یک از مولفه های اختلال رفتاری کودکان با اختلال های یادگیری ویژه همبستگی معنادار وجود ندارد و تنها سبک فرزندپروری سهل گیرانه همبستگی منفی و معناداری با مشکلات برون سازی شده کودکان با اختلال های یادگیری ویژه دارد. در این پژوهش با توجه به نتایج به دست آمده، سبک فرزندپروری سهل گیرانه پیش بینی کننده معناداری برای اختلال های رفتاری در کودکان مبتلا به اختلال های یادگیری ویژه است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۳۳