آموزش و ارزشیابی(علوم تربیتی)

آموزش و ارزشیابی(علوم تربیتی)

آموزش و ارزشیابی سال یازدهم تابستان 1397 شماره 42 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

اثربخشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر انگیزش تحصیلی و اضطراب امتحان در دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انگیزش تحصیلی اضطراب امتحان راهبردهای خودتنظیمی دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 745 تعداد دانلود : 238
پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر انگیزش تحصیلی و اضطراب امتحان دانش آموزان دختر پایه نهم شهرستان تسوج انجام شد. طرح مطالعه از نوع نیمه تجربی به صورت طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری شامل همه دانش آموزان دختر پایه نهم شهرستان تسوج در سال تحصیلی 1395-1394 بود. در این راستا، 55 نفر از دانش آموزان دختر پایه نهم شهر تسوج به شکل تصادفی در دو گروه آزمایشی (28 نفر) و گروه کنترل (27 نفر) جایگزین شدند. پس از اجرای پیش آزمون، اعضای گروه آزمایش تحت آموزش راهبردهای خودتنظیمی به مدت 8 جلسه 100 دقیقه ای قرار گرفتند؛ اما طی این مدت مداخله ای بر روی گروه کنترل صورت نگرفت. از  پرسشنامه ی انگیزش تحصیلی (AMS) والرند و همکاران و پرسشنامه اضطراب امتحان فیلیپس (PAQ) جهت جمع آوری داده ها و برای آزمون فرضیه ها نیز از روش آماری کوواریانس یک راهه استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که تفاوت معناداری بین دانش آموزان گروه کنترل و آزمایش در هر سه خرده مقیاس انگیزش تحصیلی (درونی، بیرونی و بی انگیزشی) و  اضطراب امتحان وجود دارد
۲.

اثربخشی آموزش سرزندگی تحصیلی بر موفقیت تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان دختر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سرزندگی تحصیلی موفقیت تحصیلی خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان دختر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 31 تعداد دانلود : 407
این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش سرزندگی تحصیلی بر موفقیت تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان دختر انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل همه دانش آموزان دختر پایه سوم دوره اول متوسطه شهر مشهد در سال تحصیلی 95-1394 بودند. در یک طرح نیمه آزمایشی 40 دانش آموز به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه (هر گروه 20 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش 12 جلسه 70 دقیقه ای (دو جلسه در هفته) با روش سرزندگی تحصیلی آموزش دید و گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. هر دو گروه پرسشنامه های موفقیت تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی را به عنوان پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تکمیل کردند. داده ها به روش تحلیل واریانس با طرح اندازه گیری مکرر و با کمک نرم افزار SPSS-21 تحلیل شدند. یافته ها نشان داد در مراحل پس آزمون و پیگیری بین گروه های آزمایش و کنترل در متغیرهای موفقیت تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان دختر تفاوت معناداری وجود داشت. به عبارت دیگر آموزش سرزندگی تحصیلی در مراحل پس آزمون و پیگیری باعث افزایش معنادار موفقیت تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان دختر شد (01/0>P).
۳.

اثر بخشی بازی های رایانه ای بر توانایی حل مسئله کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حل مسئله بازی های رایانه ای کودکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 431 تعداد دانلود : 807
هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر بازی های رایانه ای بر توانایی حل مسئله در کودکان بود. برای رسیدن به اهداف پژوهش از طرح نیمه آزمایشی پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانش آموزان پایه سوم و چهارم شهر بابل بوده اند. به منظور انتخاب نمونه ابتدا دو دبستان پسرانه به روش تصادفی انتخاب و سپس از بین دانش آموزان این دو دبستان، تعداد 40 نفر از دانش آموزان پایه سوم و چهارم به طور تصادفی در چهار گروه 10 نفره بازی های رایانه ای اکشن، بازی های رایانه ای استراتژیک، بازی های رایانه ای آموزشی و گروه کنترل قرار گرفتند. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها به کمک تحلیل کوواریانس نشان داد که اگر چه توانایی حل مسئله چهار گروه در پیش آزمون تفاوت معناداری نداشت، پس از تعدیل نمرات پیش آزمون بین میانگین چهار گروه در پس آزمون تفاوت معناداری وجود داشت (05/0 > P و 21/4 =(35و3)F). نتایج تحلیل کوواریانس همچنین نشان داد که پس از اجرای کاربندی آزمایشی، توانایی حل مسئله دانش آموزان (به جز گروه کنترل) در پس آزمون افزایش یافت و گروه آزمایشی بازی های رایانه ای استراتژیک از نظر توانایی اجرای حل مسئله عملکرد بهتری در مقایسه با گروه آزمایش بازی های رایانه ای اکشن و گروه کنترل از خود نشان داد. این یافته ها نشان داد که بازی های رایانه ای اکشن و استراتژیک تأثیری متفاوت در توانایی حل مسئله در کودکان دارند و اثرات بازی های رایانه ای استراتژیک و آموزشی تفاوت معناداری با یکدیگر ندارند
۴.

تأثیر آموزش بسته فراشناختی (تفکر انتقادی، حل مسئله و فراشناخت) بر انگیزش و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بسته فراشناختی انگیزش تحصیلی پیشرفت تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 157 تعداد دانلود : 409
هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آموزش بسته فراشناختی (تفکر انتقادی، حل مسئله و فراشناخت) بر انگیزش و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر پایه اول دوره متوسطه دوم شهر خرم آباد بود. این پژوهش به روش نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر پایه اول دوره متوسطه دوم مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 94-1393 در شهر خرم آباد بود که از میان آنان دو کلاس با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای، به عنوان گروه آزمایش و گواه انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش مقیاس انگیزش تحصیلی هارتر (1981) بود و به منظور سنجش پیشرفت تحصیلی از معدل دانش آموزان استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آزمون های آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس چند متغیره) استفاده گردید. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش، آموزش بسته فراشناختی باعث افزایش انگیزش درونی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می شود؛ لذا با ایجاد شرایط مناسب در مدارس و تأکید بر فراشناخت، حل مسئله و تفکر انتقادی در آموزش می توان انگیزش و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را افزایش داد.
۵.

الگوی مشترک «بهترین تجارب تدریس »: علّت ها، زمینه سازها و راهبردها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بهترین تجربه تدریس تسلط علمی رشد اجتماعی و عاطفی عشق به آموختن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 924 تعداد دانلود : 572
هدف اصلی این پژوهش یافتن الگوی مشترک بهترین تجربه تدریس معلمان ریاضی بود. برای دستیابی به این الگو از روش پژوهش کیفی داده بنیاد<sup><sup>[1]</sup></sup>(GT) استفاده شد. مشارکت کنندگان در این پژوهش، معلمان ریاضی زن ناحیه یک شهر اهواز بودند.  معلمانی که تجارب تدریس موفقیت آمیزی داشتند و به عنوان یک فرد موفق و علاقه مند در حوزه تدریس ریاضی شهرت داشتند به صورت نمونه گیری هدفمند و با مدل شبکه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از مصاحبه باز استفاده شد. شیوه تحلیل داده ها، تحلیل محتوای کیفی به روش نظریه داده بنیاد بود و در آن از کدگذاری باز، کدگذاری محوری، کدگذاری انتخابی استفاده شد. پس از تحلیل همه مصاحبه ها الگوی پارادیمی بهترین تجربه تدریس استخراج شد. نتایج این پژوهش نشان داد که عواملی از قبیل عشق به آموختن، تسلط علمی، توانایی برقراری ارتباط مؤثر با دانش آموزان موجب شکل گیری بهترین تجربه تدریس می شوند. هم چنین مهم ترین راهبردهایی که معلمان در این زمینه مورد استفاده قرار می دادند، کارگروهی، رهبری کلاس درس، اندیشه ورزی و تدریس خارج از کلاس های رسمی و متعارف بود. قوانین و مقررات، زمینه های فرهنگی، شیوه های تدریس، جمعیت دانش آموزان یک کلاس و... نیز عوامل زمینه ای برای شکل گیری یک تجربه عالی در تدریس ریاضی معرفی شدند. در نهایت این پژوهش نشان داد که پیامد چنین تجربه اثربخشی پیشرفت تحصیلی، رشد اجتماعی و عاطفی و لذت بخش شدن فرایند تدریس خواهد بود
۶.

ویژگی های روانسنجی مقیاس دشواری تنظیم هیجان در دانشجویان دانشگاه سمنان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ویژگی های روان سنجی دشواری تنظیم هیجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 400 تعداد دانلود : 174
هدف از پژوهش حاضر رواسازی مقیاس دشواری تنظیم هیجان در دانشجویان دانشگاه سمنان بود. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگیاست. شرکت کنندگان 439 نفر از دانشجویان دانشگاه سمنان بودند که به روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی انتخاب شدند. همه آنها مقیاس دشواری تنظیم هیجان، مقیاس خشم چند بعدی و مقیاس هوش معنوی را تکمیل کردند. تحلیل عاملی تأییدی، آلفای کرونباخ برای تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که این مقیاس از شش عامل آگاهی، دشواری کنترل تکانه، شفافیت، عدم پذیرش، رفتارهای هدفمند و دستیابی محدود به راهبردها اشباع شد. اعتبار مقیاس ها قابل پذیرش بود. همچنین شواهد روایی نشان داد که عامل های آگاهی، دشواری کنترل تکانه، عدم پذیرش، شفافیت، دستیابی محدود به راهبردها و رفتارهای هدفمند با خشم انگیختگی رابطه معنی دار دارد. دشواری کنترل تکانه، دستیابی محدود به راهبردها و رفتارهای هدفمند با دامنه موقعیت خشم انگیز رابطه دارد. دستیابی محدود به راهبردها بیشترین همبستگی را با نگرش خصمانه؛ رفتارهای هدفمند بیشترین همبستگی را با خشم درونی؛ آگاهی بیشترین همبستگی منفی را با خشم بیرونی؛ دشواری کنترل تکانه بیشترین همبستگی منفی را با درک هستی؛ و رفتارهای هدفمند بیشترین همبستگی منفی را با زندگی معنوی داشت. در نهایت با توجه به اعتبار، روایی، سهولت اجرا، نمره گذاری، و عملی بودن این مقیاس ابزار مناسبی برای اندازه گیری دشواری تنظیم هیجان در میان دانشجویان دانشگاه است
۷.

اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی(CMST) بر خودکارآمدی خلاق و اشتیاق تحصیلی در دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: راهبردهای شناختی و فراشناختی خودکارآمدی خلاق اشتیاق تحصیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 244 تعداد دانلود : 591
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی بر خودکارآمدی خلاق و اشتیاق تحصیلی دانش آموزان پسر دوره متوسطه دوم شهر ایلام بود. روش پژوهش حاضر از نوع طرح آزمایشی پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر ایلام در سال تحصیلی 96-1395 بود که از میان آنان 40 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ، به عنوان گروه آزمایش وگواه انتخاب شدند. به منظور سنجش خودکارآمدی خلاق و اشتیاق تحصیلی دانش آموزان از پرسشنامه های خودکارآمدی خلاق بیگیتو(2006) و اشتیاق تحصیلی شافلی و همکاران (2002) استفاده گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و از آزمون های آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس چند متغیره و تحلیل کوواریانس یک متغیره) استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی باعث افزایش خودکارآمدی خلاق و اشتیاق تحصیلی دانش آموزان در گروه آزمایش، در مقایسه با گروه گواه شد. مشاهدات حاضر مؤید اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی بر افزایش خودکارآمدی خلاق و اشتیاق تحصیلی در دانش آموزان است (001/0>p).
۸.

بررسی عوامل مؤثر بر کیفیت آموزش و تدریس در دانشگاه فرهنگیان (مطالعه موردی: پردیس های استان اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کیفیت آموزش/تدریس عوامل برون ساختاری عوامل درون ساختاری دانشگاه فرهنگیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 894 تعداد دانلود : 659
این پژوهش با هدف بررسی عوامل اثرگذار بر کیفیت آموزش و تدریس در دانشگاه فرهنگیان اردبیل با روش آمیخته انجام شده است. عوامل مؤثر بر کیفیت تدریس از دیدگاه استادان و دانشجو معلمان سرآمد دانشگاه شناسایی و دسته بندی شدند. در بخش کمّی نیز از طریق پرسشنامه محقق ساخته مستخرج از مرحله کیفی دیدگاه های 354 نفر که به روش تصادفی ساده انتخاب شده بودند، گردآوری و سپس، داده ها با استفاده از نرم افزار spss<sub>22</sub> تجزیه وتحلیل شدند. یافته های بخش کیفی پژوهش نشان داد که هفت عامل بالاترین نقش را در کیفیت آموزش و تدریس داشته اند. در تحلیل بخش کمّی، یافته ها نشان داد از دیدگاه اساتید عوامل درون ساختاری، ویژگی های فردی و حرفه ای استادان و عوامل برون ساختاری در رتبه های اول تا سوم قرار داشتند و از دیدگاه دانشجو معلمان ویژگی های فردی و حرفه ای استادان در رتبه اول، عوامل محیطی – سازمانی و برون ساختاری در رتبه های دوم و سوم قرار دارند. درنتیجه، باید گفت در کیفیت تدریس عوامل زیادی دخیل بوده اند که از بین آن ها بیشترین تأثیر مربوط به ویژگی های فردی و حرفه ای استادان و عوامل درون ساختاری دانشگاه بوده؛ که نیازمند توجه ویژه ای است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۳