مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت

مقدمه: تفکر رویدادی آینده نگر اشاره به تصور حوادث احتمالی آینده دارد که می تواند تحت تأثیر اضطراب و افسردگی قرار گیرد. هدف: پژوهش حاضر باهدف مقایسه تفکر رویدادی آینده نگر در افراد دارای علائم افسردگی، اضطرابی و افراد عادی انجام شد. این پژوهش در قالب یک طرح علی مقایسه ای صورت گرفت. روش: جامعه آماری این مطالعه شامل دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهرستان لنگرود در سال 95-1394 است. در این پژوهش مجموعاً 90 دانش آموز با میانگین سنی 61/16 سال به صورت نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. به منظور گردآوری اطلاعات از تکلیف تفکر رویدادی آینده نگر و پرسشنامه اضطراب و افسردگی بک استفاده شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چند متغیری و آزمون های تعقیبی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری تحلیل واریانس چند متغیری و آزمون تعقیبی توکی نشان داد که شاخص منفی معقولیت، برانگیختگی در افراد دارای علائم افسردگی و افراد عادی، تفاوت معنادار دارد. همچنین نتایج نشان داد که در افراد دارای علائم اضطراب و افراد عادی شاخص منفی برانگیختگی و همچنین شاخص مثبت جزئیات و همین طور شاخص خنثی جزئیات تفاوت معنادار بود. علاوه بر این شاخص خنثی معقولیت و جزئیات در افراد دارای علائم افسردگی و افراد عادی تفاوت معنادار دارد. نتیجه گیری: در نتیجه شاید بتوان گفت که وجود علائم افسردگی و اضطراب منجر به تغییراتی در شاخص های تفکر رویدادی آینده نگر می شود.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه عدم تحمل بلاتکلیفی و باورهای فراشناختی با نگرانی در افراد مبتلا به نشانه های افسردگی بود. روش : روش پژوهش از حیث هدف کاربردی و از لحاظ روش اجرا از نوع توصیفی-همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه افراد مبتلا به اختلال افسردگی مراجعه کننده به کلینیک های روانپزشکی شهر تبریز بودند. نمونه پژوهش شامل 60 بیمار مبتلا به اختلال افسردگی می باشد که از طریق روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش، پرسش نامه باورهای فراشناخت ولز، پرسش نامه عدم تحمل بلاتکلیفی داگاس و مقیاس نگرانی ایالت پنسیلوانیا استفاده شد . یافته ها: داد ها با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که بین عدم تحمل بلاتکلیفی و باورهای فراشناختی با نگرانی در افراد مبتلا به افسردگی همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که سازه های عدم تحمل بلاتکلیفی و باورهای فراشناختی توانستند 45% از تغییرات نگرانی را تبیین کنند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش همسو با نتایج تحقیقات پیشین، نشان می دهد که در نظر گرفتن عدم تحمل بلاتکلیفی و باورهای فراشناختی در برنامه های آموزشی و مداخلات روان شناختی، می تواند در پیشگیری از اختلالات هیجانی، کاهش و درمان آن ها موثر باشد.

مقدمه : مطالعه عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی نسبتا پیچیده است زیرا این مفهوم ابعاد گسترده ایی دارد که هم عوامل شناختی و هم عوامل غیر شناختی بر آن اثر می گذارد . دو عامل موثر در پیشرفت تحصیلی ، مهارتهای تحصیلی دانشجویان و ویژگی های شخصیتی می باشد . هدف: این مطالعه با هدف پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بر اساس مولفه های مهارتهای تحصیلی و ویژگی های شخصیتی در آنان در سال 1395 انجام شد . روش : پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال تحصیلی 95-96 بود . یک نمونه 250 نفره از دانشجویان بر اساس روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایی از بین چهار دانشکده پزشکی، توانبخشی، دارو سازی و پرستاری انتخاب شدند . ابزراهای پژوهش شامل پرسشنامه مهارتهای تحصیلی و پرسشنامه شخصیتی NEO بود . برای تجزیه و تحلیل داده ها از رگرسیون چندگانه توسط نرم افزار SPSS ویرایش 21 استفاده گردید . یافته ها : بر طبق یافته ها مولفه های مهارتهای تحصیلی 1/43 درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی را تبیین می کنند. از بین مؤلفه های مهارتهای تحصیلی، کنترل بر فعالیت یادگیری (05/0 p< ،161/0=β)، تمرکز (05/0 p< ،094/0=β)، و خودکارآمدی (05/0 p< ،142/0=β) به صورت مثبت پیشرفت تحصیلی دانشجویان را پیش بینی می کند. همچنین ویژگی های شخصیتی 4/23 درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی را تبیین می کنند .در مدل نهایی با بررسی ضرایب رگرسیون استاندارد مشخص شد که از بین ویژگی های شخصیتی، روان رنجوری (01/0 p< ،249/0-=β) بصورت منفی و ویژگی های برونگرایی (01/0 p< ،173/0=β) و وجدانی بودن (01/0 p< ،363/0=β) به صورت مثبت پیشرفت تحصیلی دانشجویان را پیش بینی می کنند. نتیجه گیری : نتایج این مطالعه نشان داد که بر اساس مهارتهای تحصیلی و ویژگی های شخصیتی ، می توان پیشرفت تحصیلی دانشجویان را پیش بینی نمود . لذا توجه به مهارتهای تحصیلی و ویژگی های شخصیتی در کنار سایر عوامل تاثیرگذار در پیشرفت تحصیلی دانشجویان می تواند باعث افزایش میزان عملکرد آنان شود .

مقدمه: یکی از عوامل خانوادگی که روان شناسان در شکل گیری مشکلات رفتاری نوجوانان به آن اهمیت می دهند، تعارض والدین با نوجوانان می باشد. هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش مؤلفه های نظریه انتخاب بر کاهش تعارضات والد- فرزندی دختران مقطع متوسطه بود. روش: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش دانش آموزان دختر مقطع متوسطه ناحیه 1 شهر سنندج بودند. نمونه هایی این تحقیق به روش در دسترس در دو گروه تجربی و کنترل به صورت تصادفی گمارده شدند. این گروه ها هرکدام از 20 نفر تشکیل شده بود (20 نفر گروه تجربی و 20 نفر گروه کنترل). برای گردآوری داده ها از پرسشنامه تعارضات والد- فرزندی موری اشتراوس (1979) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل یافته ها از آزمون تحلیل واریانس استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد آموزش نظریه انتخاب به طور معناداری بر افزایش استدلال و کاهش پرخاشگری اثربخش است (05/0> P ). اما اثر معناداری بر کاهش خشونت ندارد (05/0< P ). نتیجه گیری: براساس یافته های این پژوهش، نتایج این تحقیق می تواند در مراکز روان شناسی و مشاوره برای ارتقاء و بهبود ارتباط والدین و فرزندان مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه : خلاق بودن یکی از مهم ترین توانایی های انسان است که برای دست یابی به موفقیت اهمیت دارد. ازاین رو سنجش خلاقیت حائز اهمیت می باشد. هدف: بنابراین، هدف از پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی و خصوصیات روان سنجی مقیاس شناخت خلاق برای مطالعه بر اساس دو نظریه های کلاسیک و سؤال- پاسخ بود. روش : بدین منظور 300 نفر از دانشجویان دانشگاه سمنان به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و به مقیاس شناخت خلاق برای مطالعه و پرسشنامه های فراشناخت و فراشناخت مثبت و فراهیجان پاسخ دادند. تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی، همبستگی سؤال- نمره کل و تحلیل اعتبار برای بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس اجرا شد. همچنین از مدل پاسخ مدرج سیم جیما برای برازندگی داده ها و تحلیل استفاده شد. تحلیل های آماری با نرم افزارهای SPSS V22 ، LISREL V8.80 و Multilog انجام شد. یافته ها : نتایج تحلیل عاملی نشان داد که مقیاس شناخت خلاق برای مطالعه از یک عامل تشکیل شده و از شاخص های برازش مناسبی برخوردار است، هم چنین شناخت خلاق برای مطالعه با فراشناخت و فراشناخت مثبت و فرا هیجان رابطه مثبت و معنی داری داشت. اعتبار مقیاس شناخت خلاق برای مطالعه، با استفاده از روش ضریب آلفای کرونباخ اعتبار مطلوبی را نشان داد و تحلیل داده های پاسخ سؤال ها با استفاده از مدل سیم جیما برازندگی مناسبی را برای این مقیاس نشان داد. نتیجه گیری : یافته های پژوهش بیانگر این است که نسخه فارسی مقیاس شناخت خلاق برای مطالعه در جامعه دانشجویان از خصوصیات روان سنجی قابل قبولی برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری معتبر در پژوهش های روان شناختی استفاده کرد.

مقدمه: بسیاری از افراد دارای لکنت، استرس فراوانی را متحمل شده و انعطاف پذیری شناختی آنان نیز دچار نقص است. یکی از درمان های نوین مطرح شده در درمان لکنت و مشکلات همراه با آن، مدل شبیه سازی ذهن است. هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی مدل شبیه سازی ذهن بر کاهش استرس و افزایش انعطاف پذیری شناختی افراد بزرگسال 40-20 ساله مبتلا به لکنت زبان است. روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. تعداد 30 فرد مبتلا به لکنت مراجعه کننده به کلینیک توانمند سازان ذهن از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و همکاران (1983) و پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی تقی زاده و نیکخواه (1394) و پروتکل درمان مدل شبیه سازی ذهن (برگرفته از پکیج درمانی- آموزشی لکنت زبان تقی زاده) بود. ابتدا سطح پایه استرس و انعطاف پذیری شناختی افراد دو گروه اندازه گیری شد. سپس، گروه آزمایش به مدت 12 جلسه فردی و گروهی درمان مبتنی بر مدل شبیه سازی را دریافت کردند؛ درحالی که افراد گروه کنترل هیچ مداخله ای را دریافت نکرد. در آخر، بار دیگر میزان استرس و انعطاف پذیری شناختی افراد دو گروه مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیری با کمک نرم افزار SPSS-23 انجام شد. یافته ها: پس از کنترل نمرات پیش آزمون گروه ها، یافته ها نشان داد درمان مبتنی بر مدل شبیه سازی ذهن در مقایسه با گروه کنترل، بر کاهش استرس (0.01> P ) و افزایش انعطاف پذیری شناختی (0.05> P ) افراد مبتلا به لکنت زبان مؤثر بوده است. نتیجه گیری: استفاده از مدل شبیه سازی ذهن می تواند از طریق توانمندسازی ذهن افراد، به گونه ای موثر لکنت زبان و مشکلات همراه با آن را در بزرگسالان درمان کند.

مقدمه: قلدری سایبری نوعی پرخاشگری، عمل عمدی توسط یک گروه و یا فردی با استفاده از روش های ارتباطی الکترونیکی، به صورت مکرر و در طول زمان در برابر یک قربانی که به راحتی نمی تواند از خود دفاع کند تعریف تعریف شده است. هدف: هدف پژوهش حاضر، تعیین نقش سبک های فرزندپروری ادراک شده (مستبدانه، مقتدرانه، بی اعتنا و سهل گیرانه) و اختلال شخصیت مرزی در قلدری سایبری با میانجی گری نقش همدلی بود. روش: مطالعه حاضر با توجه به اهداف تحقیق، از نوع همبستگی و با توجه به روش جمع آوری داده ها از نوع تحقیقات توصیفی می باشد.ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش عبارت بودند: پرسشنامه قلدری سایبری لوپز، پرسشنامه سبک های فرزندپروری نقاشان، پرسشنامه نشانه های اختلال شخصیت مرزی، پرسشنامه همدلی بهر بارون-کوهن و ویل رایت. نمونه پژوهش 305 نفر از دانش آموزان پسر پایه سوم دبیرستان شهر تبریز بودند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردیدند. برای تحلیل نتایج از مدل یابی معادلات ساختاری ( SEM ) و تحلیل مسیر استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل مسیر نشان داد که فرزندپروری ادراک شده (مستبدانه، مقتدرانه و بی اعتنا) و اختلال شخصیت مرزی با میانجی گری همدلی قادرند در قالب روابط ساختاری تغییرات قلدری سایبری را به طور معنی داری تبیین کنند. نتیجه گیری: در نتیجه می توان گفت که قلدری سایبری می تواند بازتابی از شخصیت و خانواده باشد.

مقدمه : سلامت معنوی به عنوان یکی از سرمایه های با ارزش دارای پشتوانه دینی انسان است. ارتباط سلامت معنوی با شادکامی به عنوان احساس رضایتی است که افراد نسبت به زندگی دارند. هدف: این مطالعه با هدف تعیین ارتباط سلامت معنوی و شادکامی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کردستان و عوامل مرتبط با آن انجام گردید. روش: این مطالعه از نوع مقطعی بود. جامعه آماری مورد پژوهش دانشجویان علوم پزشکی کردستان بودند که از بین آن ها 420 نفر به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه ای سه بخشی مشتمل بر مشخصات دموگرافیک، پرسشنامه سلامت معنوی و پرسشنامه شادکامی بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 20 استفاده گردید. یافته ها: سلامت معنوی اکثر دانشجویان در سطح متوسط و شادکامی بیش از 90% آن ها در حد مطلوب بود. میانگین نمره سلامت معنوی و شادکامی دانشجویان مورد بررسی به ترتیب برابر با 85/12 ± 42/74 و 20/13 ± 52/78 بود. بین سلامت معنوی و شادکامی همبستگی مثبت و معنی دار وجود داشت (0.001> p ، 0.52= r ). نتیجه گیری: نتایج مطالعه بیانگر آن است که بین سلامت معنوی و میزان شادکامی رابطه معنی دار وجود دارد و لذا ارتقای سلامت معنوی دانشجویان سبب شادکامی بیشتر آن ها خواهد شد. توجه مسئولین فرهنگی و آموزشی به این موضوع را جلب می نماییم.