مطالعات رفتار سازمانی

فقدان رهبری مؤثر، تنها به تشکیلات اقتصادی محدود نمی شود، بلکه در تعلیم وتربیت، بنیادها و همه انواع دیگر ادارات و سازمان ها به چشم می خورد. آنچه بعضاً سازمان ها را عذاب می دهد، وجود کسانی است که نقش برجسته رهبری را در سازمان ها برعهده می گیرند و نمی توانند کار را به صورتی مفید و مؤثر انجام دهند؛ رهبران زهرآگین از این نوع افراد هستند. هدف این پژوهش، شناسایی تأثیر این نوع از سبک رهبری و رفتارکژکارکردی این رهبران بر پیامدهای شغلی و نگرش کارکنان سازمان های دولتی شهر قم است. روش تحقیق، توصیفیِ پیمایشی و تعداد نمونه آماری 384 نفر بوده و برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. همچنین برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری و با به کارگیری نرم افزارSPSS,Warp PLS  بوده است. نتایج نشان می دهد که رهبری زهرآگین بر رفتارکژکارکردی و تمایل به ترک خدمت کارکنان، تأثیر مثبت داشته، اما بر تعهدسازمانی، رضایت شغلی و حفظ و نگهداشت کارکنان، تأثیر منفی و معنی دار دارد. در فرضیه های دیگر، تأثیر رفتارکژکارکردی بر میزان تعهد سازمانی کارکنان و رضایت شغلی منفی بوده و همچنین رفتارکژکارکردی بر تمایل به ترک خدمت، تأثیر مثبت و معنی دار دارد، ولی رفتارکژکارکردی بر حفظ و نگهداشت کارکنان، تأثیر معنی داری ندارد.

طی دو دهه اخیر مطالعات یادگیری کارآفرینانه با تمرکز بر نحوه یادگیری فرد کارآفرین در فرایند کارآفرینی، مدل های متعددی از این پدیده را ارائه نموده اند. به دلیل عدم توجه این مدل ها به تعاملی بودن یادگیری در بستر جمعی، هیچ یک  از مدل های یادگیری کارآفرینانه، قابلیت به کارگیری در سازمان های از پیش تأسیس شده را ندارند. ازاین رو در این تحقیق در چارچوب روش نظریه برخاسته از داده و با مطالعه کسب وکارهای نوآور شبکه نمایش خانگی، یک مدل نظام مند و مفهومی از یادگیری کارآفرینانه سازمانی ارائه شده است که مقوله های کلیدی این سازه را نشان می دهد. در این مطالعه با بهره گیری از روش نمونه گیری نظری، تعداد 20 مصاحبه نیمه ساخت یافته با مدیران ارشد و کارشناسان حوزه شبکه نمایش خانگی  صورت پذیرفت و درنهایت 3 مصاحبه کنترل متقاطع به منظور واکاوی، استخراج و تأیید یافته های حاصل از مرحله اول انجام شد. براساس نتایج حاصله مقوله محوری این سازه، مفهوم یادگیری تعاملی، فرصت گراست که به قابلیت های پویای ترکیبی به عنوان پیامد فرایند منتهی می شود. همچنین"جو کارآفرینانه و تغییرات بازار" به عنوان شرایط علی،  "شبکه سازی و معماری سازمانی یادگیرنده" به عنوان شرایط زمینه ای، "عوامل فرهنگی اجتماعی، دولت و دانشگاه" به عنوان شرایط محیطی و "راهبرد اثر مطلوب، راهبرد انطباقی و راهبرد اهرمی" به عنوان  راهبردها در مدل یادگیری کارآفرینانه سازمانی  شناخته شدند.

این پژوهش با هدف تعیین پیشایندهای بی تمدنی سازمان در شرکت پالایش گاز پارسیان استان فارس اجرا شده است. جامعه آماری شامل 235 نفر از کارشناسان و مدیران شرکت پالایش گاز پارسیان بود که تعداد 182 نفر به روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم، به عنوان نمونه انتخاب شدند. این پژوهش شامل 7 فرضیه است که برای بررسی این فرضیه ها از پرسشنامه محقق ساخته 36 سؤالی استفاده شد. در این پژوهش برای بررسی روایی پرسشنامه از روایی محتوایی و روایی سازه و همچنین برای تعیین پایایی پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار Amos 22 و به روش الگوسازی معادلات ساختاری انجام شده است. نتایج آزمون فرضیه ها نشان داد که گرفتاری های خانوادگی، تجربه احساس منفی و بی تمدنی سایبری بر بی تمدنی سازمانی تأثیر معنی داری دارد. استفاده از فناوری های اطلاعات و ارتباطات بر بی تمدنی سازمانی تأثیرگذار نیست ولی بر تجربه احساس منفی تأثیر معنی داری دارد. همچنین تجربه احساس منفی در رابطه بین استفاده از فناوری های ارتباطی با بی تمدنی سازمانی نقش میانجی دارد. درنهایت نقش میانجی تجربه احساس منفی در رابطه بین گرفتاری های خانوادگی و بی تمدنی سازمانی تأیید نشد.

صداقت و راستی از خصوصیات عالی اخلاق انسانی است که اگر همه فعالیت ها و اقدامات انسان بر صدق و راستی بنا نهاده شود، زمینه های نیک بختی و گران قدری برای او فراهم می نماید. چنانکه گشوده شدن دریچه های سعادت و بهروزی به سوی جامعه بشری، جز با استوارکردن پایه صداقت میسر نمی شود. ازاین رو، این مقاله در پی آن است با استفاده از روش داده بنیاد به تجزیه وتحلیل گفتمان حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری پرداخته و پیامدهای صداقت سازمانی را در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ارائه نماید. دراین راستا، کلیه مکتوبات و بیانات این بزرگواران مرتبط با موضوع به صورت تمام خوانی مورد مطالعه قرار گرفت. در ادامه متون منتخب به شیوه تحلیل جزءبه جزء از طریق کدگذاری باز تجزیه و تحلیل شد. براساس یافته های تحقیق تعداد؛ 591 کد، 47مفهوم، 11 زیرمقوله و 3 مقوله شناسایی شد. نتایج تحقیق، گویای آن است که عمده ترین پیامدهای صداقت سازمانی در سازمان موردمطالعه از دیدگاه امام راحل و مقام معظم رهبری شامل:پاسداری از نظام جمهوری اسلامی ایران، اقتدار دفاعی و توسعه و تعالی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است.

باتوجه به ناآرامی محیط و رقابت در سازمان، مدیران، فرصت چندانی برای کنترل کارکنان در اختیار ندارند و باید بیشتر زمان و توان خود را صرف شناسایی محیط سازمان کنند و سایر وظایف عادی را به کارکنان واگذار کنند؛ بنابراین، مهم ترین مزیت رقابتی در سازمان ها، کارکنان برانگیخته، وظیفه شناس، متعهد و متعلق به سازمان است. عوامل متعددی ازجمله: عوامل فردی و سازمانی به عنوان پیش نیاز تعلق سازمانی در منابع مختلف ذکر شده است؛ بنابراین پژوهش حاضر، به دنبال بررسی تأثیر عوامل فردی و سازمانی بر تعلق سازمانی است. پژوهش، از بُعد راهبرد؛ پیمایشی – توصیفی، از بُعد هدف؛ کاربردی و از نظر روش و ابزار جمع آوری داده ها؛ پرسشنامه ای است که روایی آن از نظر خبرگان و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. جامعه آماری شامل 480 نفر از کارکنان شرکت گاز استان کرمانشاه است که 288 نفر با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شد. به منظور تحلیل داده ها از روش تحلیل مسیر (معادلات ساختاری) استفاده شده است. نتایج آزمون نشان داد عوامل سازمانی (58/0=β، 03/7=t) و عوامل فردی (31/0=β، 05/4=t) بر تعلق سازمانی تأثیرگذار است. همچنین مشخص شد که عوامل سازمانی، بیشترین تأثیر را بر بعد فداکاری سازمانی (95/0=β، 49/6=t) دارد.

معنی داری کار به نحوی فزاینده به عنوان یکی از خروجی های با ارزش شغلی که بر رفتارهای سازمانی کارکنان اثرگذار است، در سال های اخیر به شدت مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است و در پژوهش های مدیریت رفتارساز مانی برای درک و فهم پدیده های مرتبط با رفتار افراد در محل کار، به نحوی فزاینده مطالعه و بررسی می شود. در رابطه با تجربه معنی داری کار، پیشایندها و پیامدهای متعددی نقش دارند که بر معنی داری کار و تجربه آن مؤثرند و تبیین این عوامل و روابط میان آنها می تواند درک و فهم مدیران از شرایط محیط کار را افزایش داده و به آنها در افزایش بهره وری کمک کند. در پژوهش حاضر، عوامل مؤثر بر تجربهمعنی داری کار با روش تحلیل نظام مند ادبیات موضوع، شناسایی و استخراج شد و سپس با رویکرد مدل سازی ساختاری تفسیری،رتبه بندی و سطوح مختلف آنها و مدل روابط میان عوامل کلیدی آن تعیین شد. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که این عوامل در پنج سطح قرار دارند، به گونه ای که تعهد شغلی، خدمت به دیگران و وابستگی شغلی بالاترین میزان اثرگذاری و ارزش های سازمانی و هدف های سازمانی، بیشترین تأثیرپذیری را نسبت به سایرعوامل دارند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی هم زمان ویژگی های شخصیتی و سبک های رهبری با میانجی گری هوش فرهنگی مدیران سازمان های دولتی استان گیلان است. روش پژوهش از لحاظ ماهیت، توصیفی و از نوع علی و از لحاظ هدف، کاربردی است. جامعه آماری تحقیق، شامل مدیران کل و معاونین آنها در ادارات آب، برق و گاز استان گیلان است که تعداد آنها برابر با 229 می باشد. نمونه آماری تحقیق شامل  143 کارمند است که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. داده ها با به کارگیری سه پرسشنامه ویژگی های شخصیتی، سبک های رهبری و هوش فرهنگی و با استفاده از آزمون همبستگی و مدل سازی معادلات ساختاری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند که برای این کار،  نرم افزارهای   20  SPSS و LISREL 8.8 مورد استفاده قرار گرفت. نتایج ناشی از مدل سازی معادلات ساختاری حاکی از این بود که ویژگی های شخصیتی بر سبک های رهبری، ویژگی های شخصیتی بر هوش فرهنگی و  هوش فرهنگی بر سبک های رهبری تأثیر مثبت و معنی داری دارند. در پایان، براساس یافته های پژوهش پیشنهادهایی مطرح شده است.