سلامت اجتماعی و اعتیاد

سلامت اجتماعی و اعتیاد

سلامت اجتماعی و اعتیاد سال چهارم تابستان 1396 شماره 14

مقالات

۱.

الگوی پارادایمی نقش ارزش های دینی خانواده در پیشگیری از گرایش به استفاده از مواد نیروزا

نویسنده:

کلید واژه ها: ارزش های دینی مواد نیروزا خانواده الگوی پارادایمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 556 تعداد دانلود : 265
هدف از مطالعه ی حاضر، شناخت مؤلفه های مؤثر ارزش های دینی خانواده و نقش آن ها در پیشگیری از گرایش به مواد نیروزا بود. این پژوهش از نوع تحقیقات اکتشافی و به تناسب رویکرد پژوهش از نوع کیفی بود که جهت انجام آن، با استفاده از روش گلوله برفی به صاحب نظران حوزه ی مورد پژوهش (15 نفر) رجوع و از طریق مصاحبه ی عمیق به جمع آوری داده ها پرداخته شد. سپس به واسطه ی سه مرحله کدگذاری بر مبنای رویکرد پارادایمی، طبقه های اصلی، فرعی و همچنین ارتباط بین طبقات شناسایی شد و منجر به شکل گیری و استخراج الگوی نهایی گردید. مطابق الگوی پارادایمی حاصل، به شرایط علّی پدیده گرایش به استفاده از مواد نیروزا، شرایط زمینه ای آن و نیز شرایط میانجی و راهبردهای بازدارنده و تقابلی با آن پرداخته شد. همچنین، راهبردهای مورد استفاده از سوی افراد دچار انحطاط مصرف داروها و ترکیبات مختلف استخراج شد و در نهایت در قالب پیامد نهایی الگو یعنی بیماری و زندگی بیمارگونه فرد مفهوم سازی گردید. به نظر می رسد که توسعه نظری حاصل از این پژوهش، می تواند درک کاربرد نظام ارزشی اصیل اسلامی در تربیت نیروی انسانی را تسهیل کرده و ضمن شناساندن الزامات و اقدامات بنیادی، مسیر رویارویی با این چالش را هموارتر کند.
۲.

فناوری اطلاعات و سلامت اجتماعی: مروری نظری و پژوهشی

کلید واژه ها: فناوری های اطلاعاتی شبکه های اجتماعی سلامت اجتماعی اعتیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 615 تعداد دانلود : 588
امروزه با واسطه ابزارهای نوین اطلاعاتی، جهان به تعبیر مک لوهان به دهکده جهانی تبدیل شده است. شکل جدیدی از ارتباط ها در محیط های مجازی شکل گرفته که جدای از مزیت های این شکل از ارتباط به دنبال خود چالش هایی هم داشته است، از جمله اینکه در کنار سهولت ارتباط، سلامت جامعه را به مخاطره انداخته است. امروزه استفاده از تکنولوژی و فناوری اطلاعات در جنبه های مختلف فردی و اجتماعی پیامدهای مثبت و منفی برای کاربران دارد، اما استفاده نادرست و نابجا از آن منجر به آسیب های اجتماعی زیادی می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی موضوع فناوری اطلاعات و سلامت اجتماعی و متون مربوط به فناوری اطلاعات و سلامت اجتماعی انجام شده است. روش تحقیق با استفاده از روش مروری انجام گرفته است. فناوری اطلاعات، سلامت اجتماعی، شبکه های اجتماعی، مزایا و معایب استفاده از فناوری اطلاعات و شبکه اجتماعی در جامعه بررسی شده است. علاوه بر اینها پژوهش های انجام شده در داخل و خارج کشور درباره فناوری اطلاعات و سلامت اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بررسی مروری پژوهش ها نشان داد که امروزه اعتیاد به عنوان یکی از معضلات اجتماعی با ورود شبکه های اجتماعی و فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی تحت تاثیر قرار گرفته است. بنابراین ضرورت آموزش، آگاهی رسانی و اتخاذ اقدامات پیشگیرانه ضروری است.
۳.

نقش جو عاطفی خانواده و رضایت از زندگی در پیش بینی گرایش به اعتیاد

کلید واژه ها: جو عاطفی خانواده رضایت از زندگی گرایش به اعتیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 738 تعداد دانلود : 293
هدف این مطالعه، تعیین نقش جو عاطفی خانواده و رضایت از زندگی در پیش بینی گرایش به اعتیاد بود. روش پژوهش توصیفی - همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه روستا های استان کرمان بودند. 200 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه های جو عاطفی خانواده، رضایت از زندگی و گرایش به اعتیاد را تکمیل نمودند. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که جو عاطفی خانواده و رضایت از زندگی با گرایش به اعتیاد رابطه منفی معناداری دارند. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که رضایت از زندگی توانایی پیش بینی 11 درصد از واریانس گرایش به اعتیاد را دارد. چنانچه جو عاطفی خانواده نوجوان نا مناسب باشد و فرد میزان رضایت پایینی از زندگی داشته باشد، زمینه برای گرایش به اعتیاد در نوجوان فراهم می شود. می توان با افزایش رضایت از زندگی در نوجوانان از اعتیاد پیشگیری نمود.
۴.

مهارت های زندگی و پیشگیری از اعتیاد

کلید واژه ها: اعتیاد مهارت های زندگی آسیب های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 246 تعداد دانلود : 58
افرادی که از لحاظ اجتماعی دچار آسیب هستند از جمله معتادان به موادمخدر، عموماً دارای مهارت های سطح پایینی برای مقابله با مسائل زندگی و چالش های موجود اجتماعی هستند. این افراد به دلیل عدم دانش و مهارت لازم و همچنین کثرت مسائل و دشواری های زندگی، نتوانسته اند در موقعیت های مختلف و دشوار زندگی تصمیمات مناسب و مؤثر اتخاذ و یا راهکار سازشی مطلوبی را انتخاب کنند. به همین دلیل به عنوان یکی از عوامل اساسی پیشگیری از اعتیاد و آسیب های اجتماعی، آگاه سازی و آموزش مهارت های زندگی کمک می کند که در جهت پیشگیری و سلامت اولیه و بازتوانی بیماران گامی مهم برداشته شود. در این مقاله انواع مهارت های زندگی و نقش مؤثر آن ها در پیشگیری از آسیب های اجتماعی به خصوص اعتیاد و همچنین پژوهش های انجام شده مرور شد. در مجموع می توان گفت که آموزش مهارت های زندگی در دوره های مختلف زندگی می تواند راهکار مناسبی برای پیشگیری از اعتیاد باشد. لازم است موضوع آموزش مهارت های زندگی به صورت کاربردی در سنین مختلف بیش از پیش مورد توجه مسئولین قرار گیرد و از این طریق گامی مهم در پیشگیری از اعتیاد برداشته شود.
۵.

نقش ازخودبیگانگی تحصیلی و احساس تنهایی در پیش بینی گرایش نوجوانان به رفتارهای پرخطر

کلید واژه ها: ازخودبیگانگی تحصیلی احساس تنهایی رفتارهای پرخطر نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 714 تعداد دانلود : 18
یکی از انواع مشکلات رفتاری که نوجوانان را تهدید می کند، گرایش به رفتارهای پرخطر است. پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش ازخودبیگانگی تحصیلی و احساس تنهایی در پیش بینی گرایش نوجوانان به رفتارهای پرخطر انجام گرفت. پژوهش حاضر به روش همبستگی انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانش آموزان پسر و دختر دوره ی متوسطه مدارس دولتی شهرستان پارس آباد که در سال تحصیلی 96-1395 مشغول به تحصیل بودند تشکیل می دادند. از این جامعه نمونه ای به حجم 120 نفر انتخاب شدند و به پرسش نامه های رفتارهای خطرپذیری محمدی زاده و همکاران (1388)، ازخودبیگانگی تحصیلی جانسون (2005) و احساس تنهایی دیتوماسو و همکاران (2004) پاسخ دادند. داده ها نیز توسط شاخص های آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون (گام به گام) تحلیل شدند. نتایج ضرایب همبستگی نشان داد که رفتار پرخطر با از خودبیگانگی و مؤلفه های آن و احساس تنهایی و مؤلفه های تنهایی اجتماعی، تنهایی رمانتیک و تنهایی خانوادگی ارتباط مثبت و معنادار دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که 45 درصد از کل واریانس رفتارهای پرخطر به وسیله ازخودبیگانگی تحصیلی و 28 درصد به وسیله احساس تنهایی تبیین می شود. نتایج این پژوهش نشان می دهد که ازخودبیگانگی تحصیلی و احساس تنهایی توانایی پیش بینی گرایش نوجوانان به رفتارهای پرخطر را به صورت معنی داری دارند.
۶.

تاثیر درمان شناختی-رفتاری بر رضایتمندی زناشویی افراد معتاد

کلید واژه ها: درمان شناختی- رفتاری رضایت زناشویی اعتیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 948 تعداد دانلود : 697
ه دف از پژوهش حاضر تاثیر درمان شناختی-رفتاری بر رضایتمندی زناشویی در افراد معتاد بود. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه افراد معتاد مرکز متادون درمانی ترک اعتیاد شهرستان قروه (نیکو سلامت) در سال 1392 بود. این پ ژوه ش نیمه آزمای شی از نوع پی ش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه مورد مطالعه شامل 100 نفر افراد معتاد مراجعه کننده به مرکز متادون درمانی ترک اعتیاد نیکو سلامت شهرستان قروه در سال 1392 بود. 28 ن ف ر از افراد معتاد متاهل با استف اده از روش نمونه گیری در دسترس انتخ اب و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش 13 جلسه روان درمانی رفتار-شناختی را به صورت گروهی دریافت کردند، اما گروه کنترل تحت هیچ گونه آموزشی قرار نگرفت. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه رضایت زناشویی انریچ استفاده شد و جهت تحلیل داده ها ازآمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار) و استنباطی (تحلیل کوواریانس) استفاده شد. نتایج نشان داد که میانگین نمرات خرده مقیاس های رضایتمندی زناشویی (رضایت از شخصیت همسر، سطح ارتباط، حل تعارض، رضایت از اوقات فراغت، رابطه جنسی، احساسات و علائق مربوط به خویشاوندان و دوستان) در پس آزمون گروه آزمایش به طور معنا داری از میانگین نمرات پس آزمون در گروه کنترل بالاتر بود. نتیجه گیری می شود که با توجه به اهمیت سطح رضایتمندی زناشویی در دوره ترک مواد، مراکز ترک اعتیاد می توانند با ارائه درمان شناختی-رفتاری به افزایش سطح رضایتمندی زناشویی افراد چه در زمان ترک و چه پس از ترک مواد کمک کنند.
۷.

اختلالات روان پزشکی همبود با اعتیاد و ملاحظات درمانی

کلید واژه ها: اختلالات روان پزشکی همبودی اعتیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 869 تعداد دانلود : 593
همبودی اختلالات روان پزشکی و سوءمصرف مواد یک پدیده ی شناخته شده و بسیار پیچیده است. مشکلات و علائم روانی می توانند مرتبط با مصرف، غیر مرتبط با مصرف و یا ترکیبی از هر دو حالت باشند. به همین دلیل شناسایی و درمان اختلالات روان پزشکی همبود در بهبود پیامدهای درمانی اهمیت اساسی دارد. در این مطالعه اصول راهنمای تشخیص اختلالات روان پزشکی همبود با اعتیاد و ملاحظات درمانی آن ها مرور شده است. واژه «اختلالات همبود» در اینجا به معنای اختلال یا اختلالات روان پزشکی است که همراه با اختلالات مصرف مواد در یک فرد وجود دارد. اختلالات روان پزشکی همبود با اعتیاد می تواند «اولیه» باشند، یعنی مستقل از اعتیاد وجود داشته باشند یا «ثانویه» به مصرف مواد ایجادشده و یک اختلال «القاء شده توسط مواد» باشند. بیماران ممکن است هنگام پذیرش، اختلالات همبود قابل شناسایی داشته باشند یا ممکن است علائم در طول درمان پدیدار شوند. در صورت عدم شناسایی دقیق اختلالات روان پزشکی همبود و پرداختن متناسب به درمان آن ها، این اختلالات سیر بهبودی بیماران را تحت تاثیر قرار داده و عامل مهم تعیین کننده در درمان اعتیاد می باشند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۱