هنر زبان

هنر زبان

هنر زبان دوره 3 بهمن 1396 (2018) شماره 1

مقالات

۱.

نقد و تحلیل و مقایسه ی استعاره های سنتی با استعاره های مفهومی لیکاف و جانسون

کلید واژه ها: زبان شناسی شناختی استعاره استعاره های مفهومی نقد بلاغی لیکاف و جانسون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 736 تعداد دانلود : 151
در سال های اخیر، استعاره از باورهای سنتی خود که منحصر به «واژه» بود، پا فراتر گذاشت و در نظریه های جدید «زبان شناسان شناختی» فرایند فکری و تجربی انسان را دربرگرفت. باتوجه به این که امروزه، پژوهش های متعددی با کاربست نظریه ی «لیکاف» و «جانسون» انجام می شود، جستار حاضر ضمن مطالعه ی کتابخانه ای، وجوه اشتراک و افتراق میان دو نظریه و دو دیدگاه مختلف را، در دو حوزه ی زبانی و ادبیِ متفاوت مطالعه کرده است. دراین راستا، استعاره ی سنتی در کتاب های قدما مطالعه و با استعاره در مفهوم جدید آن مقایسه شد. حاصل پژوهش نشان داد که نظریه ی زبان شناسی شناختی، علی رغم اشتراکات و افتراقات موجود، به طور نسبی اغراق آمیز است. بسیاری از مباحث مطرح شده در نظریه های معاصرین، غالباً همان مفاهیمِ نظریه های بلاغی سنتی است که با عنوان های دیگر مطرح شده است. نظریه ی معاصرین علی رغم سودمندی، برخی از مباحث مربوط به استعاره ی سنتی را بلاتکلیف رها کرده و باتوجه به مقتضیات زبانی و ادبی جامعه ی ما، به برخی از سؤالات بلاغی پاسخ گو نیست.
۲.

نقد بوم گرایانه و ایتالو کالوینو: ادبیاتی درخدمت محیط زیست

نویسنده:

کلید واژه ها: نقد بوم گرایانه کرسی ادبیات و محیط زیست آمریکای شمالی ایتالو کالوینو ادبیات معاصر ایتالیا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 47 تعداد دانلود : 116
ادبیات به عنوان علمِ قلب انسان نمی تواند از محیط زیست آدمی جدا باشد چراکه دربطن همین محیط است که محتوای ادبی تولید می شود و در پسِ زمان جاودانه می گردد. نقد بوم گرایانه به عنوان شاخه ایی از نقد ادبی مدرن درطی سال های اخیر در سرتاسر جهان چهره ی یک جریان فرهنگی و ادبی نو را به خود گرفته است و شاید تنها راه حل نجات بشر از بحران کشنده ی محیط زیست در یک تغییر فرهنگی عمیق یافت شود. این مقاله ضمن یادآوری مختصری از تاریخچه ی جریان نقد ادبی اکولوژیک، به کاوش درمیان آثار ایتالو کالوینو یکی از اکولوژیک ترین نویسندگان معاصر ایتالیا می پردازد که درمیان جمع خوانندگان و منتقدین بیشتر به دلیل نثر جادویی خویش به شهرت رسیده است. هدف از نگارش این مقاله ی مختصر یادآوری آن است که ادبیات درخدمت محیط زیست، شاید پل نجاتی برای آیندگان باشد.
۳.

ظرفیت های همتابینی واژه در نقش نهاد در زبان های روسی و فارسی

نویسنده:

کلید واژه ها: زبان فارسی نهاد تنازع زبان روسی همتابینی جمله های تک عضوی صفت درنقش نهاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 939 تعداد دانلود : 120
همتابینی ویژگی نحوی یک عضو از جمله است که در آنِ واحد، بیش از یک معنای نحوی را بیان می کند. نهادِ همایند عبارت است از جمله های تک عضوی که در آن، نهاد هم زمان در نقش گزاره جای گیرد؛ همچنین برخی صفات، صفات برتر و صفات فعلی در زبان روسی و فارسی به طور گسترده در نقش اسم و در جایگاه نهاد به کار می روند. ویژگی های همتابینی را دستورنویسان ایرانی درقالب شبه جمله ها بازشناخته اند. شبه جمله فاقد فعل است و برخلاف جمله های تک عضوی می توانند بیش از یک عضو در خود داشته باشند. جمله های تک عضوی عموماً ساختارهای نحوی احساسی همراه با آهنگ آوایی خاص هستند. باتوجه به ارادی بودن و غیرارادی بودن، آن ها را به دو گروه اصلی تقسیم می کنند. جمله های غیرارادیِ تک عضوی به منظور متوجه ساختن مخاطب به خطر موجود و توجه و احتیاط وی به کار می روند. مانند: !Пожар (آتیش!) جمله های تک عضویِ ارادی درمعنی فراخواندن به ضرورت انجام عملی، مانند !Тишина (ساکت!) به کار می روند.
۴.

الزمن» و«التطابق» و رتبة المکونات، مقاربة ترکیبیة أدنویة (نحو تفسیر موحّد لاختلاف اللغات الطبیعیة فی ترتیب المکونات)

نویسنده:

کلید واژه ها: رتبة المکونات الزمن و التطابق مجال المقولات الوظیفیة الرأس الفعلی السمات القویة السمات الضعیفة النحو التولیدی المقاربة الأدنویة

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 437 تعداد دانلود : 688
إن مبدأ القوة والضعف وحظ السمات الاسمیة و الفعلیة(N\V Features) التی تدخل فی التکوین المورفولوجی للمقولتین الوظیفیتین «الزمن» و«التطابق» من ذلک هو الإطار الذی یتحکم فی المنحى الذی تتخذه ، فی اللغات المختلفة المعالجةُ الحوسبیة (نقلا ونظما) لکل من الرأس الفعلی والمرکب الحدی المفعول، بحیث یکون التکییف النظمی الحوسبی لکل واحد منهما إما اعتبارا لفظیا وإما اعتبارا تقدیریا أی بُعدا تأویلیا لیس له کِفاء فی الشکل الصوتی النهائی للاشتقاق. ولیتضح جلیا مقدار ما یمکن أن تسهم به خصائص الزمن والتطابق (وما ذکرناه من ارتباطها بمبدإ القوة والضعف) فی ضبط ما بین اللغات من اختلاف فی المنحى الذی یتخذه فیها التشکیل الرتبی النهائی للمکونات، یجزئنا فی هذا السیاق أن نتذکر -على سبیل المثال- حکما من أحکام الرتبة فی بعض اللغات الطبیعیة صار کالمسلمة فی الدراسات الترکیبیة التولیدیة وهو أن الفعل الرئیس فی تراکیب الزمن التام فی تلک اللغات ، یتم التصرف فیه بالنظم الإلحاقی،أی بضمه إلى الرأس الوظیفی«الزمن»، قبل أن ینشطر الاشتقاق. هذا و إن من أجدر ما تجب الإشارة إلیه ههنا أن الترابط الوثیق الملحوظ بین الکیفیات المختلفة التی تتحیز بها فی المواقع البنیویة العناصر الثلاثة الآتیة:  المکونات التی تنشأ أصالة فی مجال الرأس الفعلی ( کل المفاعیل=Adverbs) . أدوات النفی.  الأفعال المتصرفة (الأفعال ذات الشکل المورفولوجی المنفعل بالمعانی التصریفیة)، جعل المباحث المتعلقة بها تحظى، فی الدراسات التولیدیة المنجزة فی إطار البرنامج الأدنى (=MP) ، بأهمیة بالغة وذلک لسبب رئیس وهو الدعم الکبیر الذی تقدمه لنظریة القوة والضعف وما ثبت من أن حظ المعانی الصرفیة من هاتین الخاصیتین هو أساس المنحى الذی تتخذه اللغات المختلفة فی ترتیب المکونات الأساسیة. فمعطیات تلک المباحث تعد حقا روائز لقیاس القوة والضعف فی »السمات-س« و«السمات-ف» التی تدخل فی التکوین المورفولوجی للرؤوس الوظیفیة وبالتالی ما یتبع ذلک من توجیه للتصرف فی المکونات تقدیما وتأخیرا هذه الوجهة أو تلک.
۵.

Multilinguals’ Choice of Language with Families, Friends, and Acquaintances during Online and Offline Interaction

نویسنده:

کلید واژه ها: India Facebook language Multilingual Family Friend Acquaintance

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 456 تعداد دانلود : 17
The aim of the present study is to investigate and compare the choice of language used in an online platform (Facebook) and during offline communication with reference to a family member, a friend, and an acquaintance in the same multilingual speech community. As part of this study, a structured sociolinguistics questionnaire was administered to 38 multilingual postgraduate students. This is followed by interviewing selected focus group to elicit more information on various factors that influence their language behavior. The major finding of this study is that apart from family circle, a majority of multilingual users in India prefer to use English for Facebook private communications only among friends and acquaintances while Mother tongue is the dominant language use for offline communications.
۶.

The Ancient Persian “Engraving” by V. Bryusov: The Ekphrasis “The Lioness among the Ruins”

کلید واژه ها: Image Ekphrasis Oriental Architecture Engraving Verbalization of Architecture

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 203 تعداد دانلود : 103
This article is devoted to the genre of the architectural ekphrasis in the poetry by V. Bryusov. The article describes the main ways to create “engraving” of the literary work of “The Lioness among the Ruins”. Much attention is given to the verbalization of the oriental architecture (in particular the ancient Persian architecture) in the ekphrasis and the poetry rapprochement of the ancestor of Russian symbolism V. Bryusov with acmeism poetry especially the “architectural” literary works by O. Mandelstam. The article is of interest to post-graduate students, degree-seeking students, and can be used in writing thesis and term paper.