پژوهشنامه بازرگانی

پژوهشنامه بازرگانی

پژوهشنامه بازرگانی سال بیستم زمستان 1395 شماره 81 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

اندازه رقابت، انحصار و الگوی رفتاری در بخش صنعت ایران با استفاده از رویکرد غیرساختاری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تمرکز قدرت بازاری صرفه مقیاس آماره H شدت مضار هزینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 442 تعداد دانلود : 85
در این مقاله ضمن معرفی روش های ساختاری و غیرساختاری اندازه گیری قدرت انحصاری، تلاش می شود اندازه قدرت انحصاری در بازارهای صنعتی ایران براساس روش غیرساختاری ارزیابی شود. برای تحقق این هدف از داده های خام 131صنعت کد چهاررقمی ISIC طی سال های 1386- 1375 استفاده شده است. نتایج پژوهش مؤید آن است که درصد بالایی از صنایع ایران دارای تمرکز متوسط به بالا می باشند. همچنین اندازه ی موانع ورود برای درصد قابل توجهی از صنایع بسیار بالا است. از طرفی صنایع ایران از صرفه های مقیاس برخوردار نمی باشند. علاوه براین نتایج پژوهش با استفاده از رویکرد پانزار- راس دلالت بر آن دارد که بازارهای صنعتی ایران رقابتی نمی باشند.
۲.

تأثیر نابرابری درآمد بر تابع تقاضای واردات کالاهای مصرفی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اقتصاد ایران نابرابری درآمد نرخ ارز واقعی تقاضای واردات کالاهای مصرفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 886 تعداد دانلود : 168
توزیع درآمد چگونگی سهم افراد جامعه از درآمدملی و درجه نابرابری موجود بین افراد جامعه را توصیف می کند. زیرا افزایش نابرابری موجب افزایش قدرت خرید اقشار پردرآمد و افزایش تقاضای کالاهای باکشش مصرفی که عمدتاً لوکس وارداتی هستند، می گردد باعث تغییر در ترکیب کالاهای مصرفی داخلی و وارداتی می گردد. لذا مطالعه حاضر به بررسی تاثیر نابرابری درآمد برواردات کالاهای مصرفی ایران طی دوره 1391-1348می پردازد. مدل شناسایی شده با استفاده از روش خود رگرسیون برداری(VAR) برآورد می شود. نتایج تخمین نشان می دهد نرخ ارز واقعی اثری منفی و بیشترین تأثیر را بر واردات کالاهای مصرفی داشته است. تولید ناخالص داخلی نیز دارای تأثیری مثبت و معنادار بر واردات کالاهای مصرفی بوده است و همچنین متغیر نابرابری درآمدی دارای تأثیری مثبت بر واردات کالاهای مصرفی بوده است. در واقع با کاهش نابرابری درآمدی و بهبود وضعیت توزیع درآمد، تمایل به استفاده از کالاهای مصرفی تولید داخل، افزایش و از میزان واردات کالاهای مصرفی کاسته خواهد شد.
۳.

راهکارهای بهبود نظام حاکمیت شرکتی ایران، با تأکید بر شاخص حمایت از سهام داران خرد بانک جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حاکمیت شرکتی حقوق و اقتصاد شاخص سهولت کسب و کار بانک جهانی حمایت از سهام داران خرد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت تئوری های مدیریت کلیات
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت بازرگانی مدیریت بازرگانی اقتصاد مدیریت
تعداد بازدید : 574 تعداد دانلود : 408
حاکمیت شرکتی، پاسخی به مسئله بنگاه است که به دلیل تفکیک بین مالکیت و کنترل در شرکت های سهامی بوجود می آید. کشورهای مختلف در قوانین حاکم بر شرکت های سهامی، تدابیر گوناگونی جهت حل مسئله بنگاه ندیشیده اند. شاخص حمایت از سهام دارن خرد بانک جهانی، وضعیت نظام های حقوقی حاکمیت شرکتی کشورهای مختلف را با تأکید بر حمایت از سهام داران خرد اندازه گیری می کند. در سال 2015، مؤلفه های جدیدی شامل حقوق سهام داران، گستره قدرت حاکمیت و گستره شفافیت شرکت به این شاخص اضافه شد. مطالعات تجربی، گویای رابطه مثبت بین قواعد حاکمیت شرکتی و متغیرهای اقتصادی است. هدف از انجام این تحقیق شناسایی راهکارهای حقوقی بهبود نظام حاکمیت شرکتی ایران با توجه به شاخص حمایت از سهام داران خرد بانک جهانی، است. پاسخ به این پرسش با استفاده از منابع کتابخانه ای و بررسی قوانین و مقررات حاکم بر این حوزه یافت خواهد شد. نتایج مطالعه نشان می دهد که راهبردهای موجود برای بهبود وضعیت حمایت حقوقی از سهام داران خرد در حقوق ایران در مجموع در سه دسته کلی قابل جمع بندی هستند. نخست اصلاح برداشت پاسخ دهندگان به پرسشنامه های بانک جهانی در مورد این شاخص است راهبرد دوم در قالب اصلاح مقررات حاکم بر شرکت های ثبت شده در بورس، میسر می شود. راهبرد سوم، اصلاح قوانین حاکم بر موضوع مانند مواد مرتبط در لایحه اصلاحی قانون تجارت، موادی از قانون آیین دادرسی مدنی و سایر موارد است. در نهایت پیشنهاد می شود اصلاحات حقوقی در قالب قانون مستقلی با عنوان »قانون حاکمیت شرکتی» به تصویب برسد.
۴.

تأثیر آستانه ای افزایش صادرات بر شدت انرژی در کشورهای منتخب عضو اوپک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شدت انرژی صادرات تأثیر آستانه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 683 تعداد دانلود : 421
این مقاله، تأثیر افزایش صادرات غیرنفتی بر شدت انرژی در منتخبی از کشورهای عضو اوپک را با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم تابلویی (PSTR) به عنوان یکی از برجسته ترین مدل های تغییر رژیمی، طی دوره زمانی 1995 تا 2012 مورد بررسی قرار داده است. بدین منظور، از متغیر صادرات غیرنفتی به عنوان متغیر انتقال استفاده شده است. نتایج آزمون های خطی بودن وجود رابطه غیرخطی میان متغیرهای مورد مطالعه را به وضوح نشان می دهد، به علاوه نبود رابطه غیرخطی باقیمانده لحاظ نمودن یک تابع انتقال با یک پارامتر آستانه ای که نشان دهنده یک مدل دو رژیمی است را توجیه می نماید. در این مطالعه پارامتر شیب معادل 1681/21 و حد آستانه ای 4715/8 می باشد. صادرات در رژیم اول اثر منفی بر شدت انرژی دارد و با عبور از حد آستانه ای و ورود به رژیم دوم از تأثیر منفی آن کاسته می شود. بنابراین، افزایش صادرات شدت انرژی در این کشورها را کاهش می دهد.
۵.

چالش ظهور چین و هژمونی آمریکا در پرتو توافق تجارت آزاد فراپاسیفیک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ثبات هژمونیک ایالات متحده رشد چین توافق تجارت آزاد فراپاسیفیک بازموازنه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 115 تعداد دانلود : 548
Beyond its dynamic economic effects, TPP also has powerful geopolitical implications. Centerpieces of United States policy toward Asia—especially East and Southeast Asia—during the Obama presidency have included the “pivot” or “rebalancing” on the security side and seeking Trans-Pacific Partnership as a massive trade agreement on the economic side, from the start, this particular trade pact has been as much about geopolitics as economics that with this pact US conspiracy aimed at the economic containment of the mainland. It is more than just a trade agreement and it represents a large market led by the US. In particular, the TPP will rewrite the rules of regional trade in a way that boosts the economies of the United States and its allies relative to the economy of Washington’s primary geopolitical rival, China. The post-war Asia Pasific regional order built by the United States and its allies now faces its greatest challenge since the end of the Cold War. Then the TPP has the potential to be a game-changer for the United States in Asia.
۶.

رتبه بندی بازار حمل ونقل ریلی کالا و پیشنهاد بازارهای هدف(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تصمیم گیری چند معیاره رتبه بندی بازارهای هدف سهم حمل ونقل ریلی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت صنعتی مدیریت زنجیره تامین سیستم های حمل و نقل
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت دولتی مدیریت شهری حمل و نقل همگانی
تعداد بازدید : 132 تعداد دانلود : 579
در حال حاضر، علیرغم وجود منافع اجتماعی حمل ونقل ریلی از جمله ایمنی بالا و مصرف سوخت و آلایندگی کمتر ، سهم این شیوه در حمل زمینی بار داخلی کشور کمتر از ده درصد می باشد. یکی از دلایل این امر حاکم بودن نگرش دولتی و عدم بکارگیری مناسب روشهای بازار یابی و مدیریت بازار می باشد. بطوریکه بر شناسایی و تمرکز بر بازارهای هدف کمتر توجه شده ودر نتیجه از ظرفیتهای شبکه ریلی بطور کامل استفاده نمی شود. مقاله حاضر در پی آن است تا با شناسایی معیارهای مناسب برای تعیین بازارهای هدف و رتبه بندی این بازارها از لحاظ جغرافیایی و گروههای کالایی یعنی معدنی ،فولادی، نفتی، ساختمانی، کشاورزی اقدام نموده تا تصمیم گیران را در جهت هدف گذاری و مدیریت بازار حمل ونقل ریلی یاری نماید. نخست با استفاده از مطالعات پیشین در خصوص برآورد تقاضای بار ریلی برای سال 1398،تعداد 121 گزینه و تعداد چهار معیار مستقل یعنی انبوه بودن بار، فاصله حمل، تعرفه حمل و دسترسی انتخاب شدند و سپس با تشکیل ماتریس تصمیم، رتبه بندی با استفاده از روش آنتروپی و SAW صورت پذیرفت. ضمنا از این 121 مسیر ،37 شهرستان مبادی بار را تشکیل می دهند که دوازده نقطه اول یعنی به ترتیب سیرجان ، بندر ماهشهر، اردکان، بندرعباس، بافق، خواف، مبارکه، چادرملو، تهران، اصفهان، ری و اهواز جمعا با 72 میلیون تن بار بیش از 80 درصد بازارهای بالقوه حمل ونقل ریلی را تشکیل خواهند داد. و بقیه 25 نقطه کمتر از 20 درصد بازارهای بالقوه حمل ونقل ریلی خواهند بود.
۷.

ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان کارا در شرایط عدم قطعیت- رویکرد تحلیل پوششی داده های خاکستری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل پوششی داده ها عدم قطعیت تأمین کنندگان کارا تئوری اعداد خاکستری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 527 تعداد دانلود : 888
یکی از مسائل مهم در مدیریت زنجیره ی تأمین،ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان کارا است و بیشتر از آنکه به شاخص هزینه وابسته باشد به دامنه ی گسترده از شاخص های کمی و کیفی بستگی دارد. رویکردهای وسیعی از تصمیم گیری چند معیاره برای انتخاب تأمین کنندگان وجود دارد که تحلیل پوششی داده ها یکی از پرکاربردترین آنها می باشد. از طرفی با در نظر گرفتن شرایط عدم قطعیت در دنیای واقعی، مسئله ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان به یک مسئله تصمیم گیری پیچیده تبدیل می شود. تئوری اعداد خاکستری یکی از تئوری هایی است که برای مواجهه با شرایط عدم قطعیت به کار می رود. در این تحقیق به منظور دسترسی به نتایج واقعی در زمینه ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان کارا یک مدل توسعه یافته به منظور تحلیل پوششی داده های خاکستری ارائه می گردد که با اعمال ارجحیت های تصمیم گیرندگان درباره ورودی ها و خروجی ها حاصل می شود.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۰۸