تاریخ نو

تاریخ نو

تاریخ نو تابستان 1393 شماره 8

مقالات

۱.

بررسی ابعاد و شخصیت علمی سیلوستر دوساسی، خاورشناس فرانسوی

کلید واژه ها: ایران فرانسه شرق شناسی استعمار عرب دوساسی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه منابع و کلیات
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ نگاری
تعداد بازدید : 314 تعداد دانلود : 189
قرن 18 و 19م اوج تلاش کشورهای استعمارگر برای به دست آوردن مستعمره های جدید بود و به همین خاطر علومی از جمله شرق شناسی بسیار مورد توجه این دولت ها قرار گرفت. در این راستا موسسات زیادی نیز در این زمینه در این کشورها شکل گرفت و کتاب های متعددی در این زمینه به انتشار درآمد، که باعث رشد شرق شناسی شد. یکی از این چهره ها سیلوستر دوساسی بود که برای آموزش و تعلیم زبان های شرقی روش مخصوصی را وضع کرد و زندگی خود را برای تعلیم و تالیف و نشر کتب اختصاص داد، او یکی از پایه گذاران شرق شناسی عالمانه محسوب می شود، شرق شناسی که سرحدات شرق شناسی و موضوعات را از نو تعریف کرد، ما در این نوشتار سعی بر آن داریم، زندگینامه، آثار، مسئولیت ها، روش علمی و دین و مذهب دوساسی را بررسی کنیم.
۲.

نقش موسی بن نصیر در فتوحات سلسله ی اموی

نویسنده:

کلید واژه ها: امویان شمال آفریقا آندلس ولید بن عبدالملک موسی بن نصیر

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی خلفای مسلمان اموی سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره کلیات شخصیت ها
تعداد بازدید : 626 تعداد دانلود : 764
از جمله سیاست های خارجی دولت اموی مسئله کشورگشایی و توسعه طلبی بود. دولت اموی نفوذ عرب مسلمان را در بسیاری از سرزمین های جدید گستراند و بر, وسعت حکومت اسلامی افزود، و آن را از میانه ی شرق آسیا تا اقیانوس اطلس در غرب گسترش داد. این سیاست که از زمان بنیان گذار این سلسله معاویه بن ابی۴١-۶٠) ه . ق آغاز گردیده بود، در زمان جانشینان وی نیز دنبال گردید و به روزگار ششمین خلیفه ی اموی ولید بن عبدالملک (۸۶-۹۶) ه . ق به اوج خود رسید. ولید علاقه ی زیادی به آبادانی و توسعه طلبی داشت و با توجه به شرایط مناسب داخلی به سیاست خارجی نیز توجه زیادی نشان داد، و دستاورد این توجه کامل شدن فتح شمال آفریقا وباز شدن دروازه های ورود به آندلس به دست فرمانده شایسته و لایق وی موسی بن نصیر بود. موسی با استفاده از توان نظامی خود موفق گردید علاوه بر فتح سرزمین های جدید غیمت های بسیاری نیز به دست آورد و با رسیدن به پشت دروازه های اروپا لرزه بر اندام مسیحیان ساکن این ناحیه بیاندازد. اما در اوج پیروزی ها به دستور خلیفه به دمشق بازگشت و رویای وی برای فتح سرزمین های اروپایی برای همیشه به دست فراموشی سپرده شد. در این پژوهش سعی برآن بوده تا با استفاده ازمتن های معتبر تاریخی، نقش وجایگاه این فرمانده اموی در مسیر فتوحات این سلسله مورد بررسی قرار گیرد ودلایل برکناری وعزل وی بیان گردد. در ارائه ی این داده ها از شیوه ی توصیفی-تحلیلی استفاده شده است و در صورت لزوم نیز کوشش شده، تا مطالب متناقض موجود در منابع نیز مورد تحلیل قرار گیرد.
۳.

بررسی نهاد آموزش در عصر اتابکان زنگی

کلید واژه ها: آموزش وقف شام موصل اتابکان زنگی نورالدین زنگی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی اتابکان فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه باستان شناسی
تعداد بازدید : 130 تعداد دانلود : 684
پس از ظهور اتابکان زنگی در قرن پنجم هجری در منطقه شامات، تحولات عظیمی در زمینه مدرسه سازی و بسط و توسعه علمی ایجاد شد. تلاش آنها در ساخت مراکز و نهادهای علمی در شهرهای مناطق شام از جمله؛ دمشق، حلب، حماه، حمص، بعلبک، منبج و رحبه و همچنین استقرار این مراکز بر نظام وقف، از یک سو سبب استقلال مالی آنها و همچنین جذب دانشمندان و علماء از سایر مناطق به این شهرها شد و از سوی دیگر گامی بزرگ در جهت پیشرفت و توسعه علمی تمدن اسلامی به شمار می رفت. در این دوره علاوه بر مدارس متعددی که به شافعی و حنفی مذهبان اختصاص داده شده بود، مراکز علمی آموزشی دیگری نیز از جمله دارالحدیث نوریه که یک مرکز علمی تخصصی بود و همچنین بیمارستان بزرگ نوریه به عنوان یک مرکز علمی آموزشی، توسط امراء و وزراء زنگی در مناطق مختلف شامات بنا شد. بنابراین در این مقاله تلاش خواهد شد تا نقش نورالدین محمود زنگی و سایر شخصیت های اتابکان و معاصر آنها در تأسیس و گسترش فعالیت مدارس و نهادهای آموزشی اتابکان در شام و موصل و ... و همچنین عملکرد نظام وقف و تاثیر آن بر مراکز علمی این دوره واکاوی شود.
۴.

پایان نافرجام سازمان افسران حزب توده ایران

نویسنده:

کلید واژه ها: سازمان حزب توده نظامیان افسران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 198 تعداد دانلود : 993
سازمان نظامیان یا افسران حزب توده یکی از تشکیلات حزب توده بود که در سال 1323 و به وسیله افسران عالی رتبه ارتش ایران تشکیل شد. در ابتدا دانشکده افسری عمده ترین کانون فعالیت افسران توده-ای به شمار می آمده است. این سازمان در رویداد های مهمی تاثیر گذار بود، یکی از این وقایع قیام افسران خراسان است که در سال 1324 به وقوع پیوست و با سرکوب این جریان از سوی فرمانداری نظامی ایران خاتمه پذیرفت. واقعه مهم دیگری که سازمان افسران در آن نقش داشتند کودتای 28 مرداد 1332 بود، در این رویداد، سازمان افسران نقشی مهم و اساسی را ایفا کردند و در حمایت جبهه ملی فعالیت های زیادی را انجام دادند. برخی از پرسنل این سازمان به دلیل نفوذ و قدرتی که در ارتش ایران داشتند می توانستند نقشی اساسی در پیشبرد اهداف حزب داشته باشند. سازمان افسران بلاخره در سال 1333 بعد از کشف و شناسایی دچار فروپاشی شد و بسیاری از رهبران و کارگزاران این سازمان محاکمه و اعدام شدند. اما آنچه از اهمیت درباره سازمان افسران حزب توده وجود دارد این است که این سازمان یکی از تشکیلات مهم حزب توده بوده است، چرا که پس از سرکوب این نهاد، حزب توده نیز کم فروغ تر گردید. هدف اصلی این پژوهش بررسی سازمان افسران حزب توده از شکل گیری تا فروپاشی است، همچنین وقایعی که این سازمان در آن ها تاثیر گذار بوده است.
۵.

اصلاحات و رویکردهای سیاسی- اقتصادی در سیره یِ علوی

نویسنده:

کلید واژه ها: امام علی (ع) اصلاحات سیره ی علوی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی علویان سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی علویان اقتصادی
تعداد بازدید : 370 تعداد دانلود : 207
تحلیل سیره یِ حضرت امیر (ع) پس از رحلتِ رسول گرامی اسلام (ص)؛ نقطه ی عطفی در تاریخ اسلام به شمار می رود. بررسی مبانی و تبیینِ اصولِ حاکم بر اندیشه ی حکومتی و عادلانه ی امام علی (ع)؛ الگو و معیار خوبی جهت سنجشِ حکومت هایِ اسلامی در طول تاریخِ اسلام است. آن حضرت در طول زندگانیِ اجتماعی و سیاسیِ خویش با روش ها و شیوه های گوناگون؛ علاوه بر تبیین و نشرِ معارفِ نابِ اسلامی به اجرایِ عملیِ سیره یِ نبوّی (ص) و دستوراتِ دین مبینِ اسلام پرداختند. همچنین آن بزرگوار در مدت عمرِ کوتاهِ خلافتش با انجام اصلاحات مختلف اقتصادی، فرهنگی و مدیریتی با انواع انحرافات و تبعیض-هاییِ که در جامعه یِ اسلامی به وجود آمده بود، به مبارزه پرداختند. با توجه به اهمیّت موضوع، این مقاله در صدد است به طور کلی و با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی موضوعِ «اصلاحات و رویکردهای سیاسی - اقتصادی در سیره یِ علوی» بپردازد.
۶.

نقش کرمانشاهان در تحولات سیاسی و نظامی دوره ی جانشینان کریم خان زند

کلید واژه ها: نقش ک‍رم‍ان‍ش‍اه‍ان ایلات و طوایف جانشینان کریم خان زند الله قلی خان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی زندیه سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
تعداد بازدید : 536 تعداد دانلود : 850
در هرج و مرج های دوره ی جانشینان کریم خان زند کرمانشاهان نقش غیر قابل انکاری داشت. این ایالت به چند علت کانون توجهات بود؛ اول اینکه مدعیان جانشینی کریم خان زند قصد داشتند با کمک نیروهای نظامی پر تعداد آن به تخت سلطنت ایران برسند و بعد نیز حاکم کرمانشاهان الله قلی خان زنگنه با پشتیبانی ایل خود زنگنه وایلات هم پیمانی همچون کلهر و وند ها ادعای پادشاهی داشت و رقیبی قدرتمند برای جانشینان کریم خان بود. ایلات و طوایف کرمانشاهی ساکن شیراز هم در درگیری خوانین زندیه شرکت داشتند و هر ایل و طایفه-ای بنابر مصالح و منافع خود جانب یکی از مدعیان سلطنت را می گرفت. مقاله حاضر در نظر دارد با بررسی این رویدادها اهمیت سیاسی و نظامی کرمانشاهان را در این دوره مورد تحلیل قرار دهد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۶