شناخت اجتماعی

شناخت اجتماعی

شناخت اجتماعی سال سوم بهار و تابستان 1393 شماره 1 (پیاپی 5) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

بررسی خصوصیات روانسنجی مقیاس نقش جنسی کودکان در جمعیت ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خصوصیات روان سنجی مقیاس نقش جنسی کودکان اندروژنی زنانگی و مردانگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 541 تعداد دانلود : 830
مقدمه: طبق نظر ساندرا بم کودکان در تشکیل نقش های جنسیتی خود فعال هستند و حتی ممکن است کلیشه های جنسیتی قوی تری نسبت به والدین خود داشته باشند. همچنین، مطابق با نظر طرحواره جنسیتی رشد و تحول جنسیتی در کودکان نه تنها تحت تأثیر رشد شناختی آن ها می باشد، بلکه جامعه نقش بسیار مؤثری در شکل گیری آن دارد. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی خصوصیات روان سنجی مقیاس نقش جنسی کودکان بولدیزار (1991) در کودکان ایرانی بوده است. روش: نمونه آماری این پژوهش عبارت بود از 483 دختر و پسر پایه های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی شهر تهران که به روش خوشه ای چند مرحله ای از جامعه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارت بود از مقیاس نقش جنسی کودکان بولدیزار (1991) جهت بررسی پایایی مقیاس از ضریب آلفای کرونباخ و جهت بررسی روایی مقیاس از روش تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. یافته ها: ضرایب آلفای کرونباخ به دست آمده حاکی از پایایی بالای مقیاس در هر سه عامل مردانگی، زنانگی و خنثی و نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان دهنده برازش خوب مدل در تعیین عامل ها به شکل اولیه بیان شده توسط بولدیزار (1991) بود. همچنین، یافته های مربوط به هنجارسازی نشان داد که میانه نمرات مردانگی و زنانگی در کل نمونه ایرانی به ترتیب 8/2 و 7/2 می باشد. نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش، مقیاس نقش جنسی بولدیزار در بررسی نقش جنسی دانش آموزان دبستانی شهر تهران با توجه به تغییرات اجتماعی- شناختی جامعه ایرانی ابزاری پایا و رواست.
۲.

تاثیر درماندگی آموخته شده بر سوگیری حافظه آشکار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هیجان درماندگی آموخته شده سوگیری حافظه آشکار نظریه تشخیص علامت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 157 تعداد دانلود : 99
مقدمه: براساس فرضیه خلق همخوان و نظریه باور، افراد اطلاعات هیجانی خوشایند و ناخوشایند را به صورت انتخابی پردازش می کنند. هدف اصلی مطالعه حاضر تعیین اثر درماندگی آموخته شده بر بازیابی خاطرات ناخوشایند در اشخاصی است که درمعرض شکست مکرر در حل مسأله قرار گرفته اند. روش: چهل و پنج شرکت کننده (20 مرد و 25 زن) درمطالعه شرکت داشتند. شرکت کنندگان به طور تصادفی به یکی از سه گروه زیر تقسیم شدند: 1. گروه آزمایشی 2. گروه کنترل 3. گروه انتظار. در ابتدا، نسخه فارسی مقیاس BIS/BAS وایت و کارور (1994)، آزمون خود ارزیابی تصاویر آدمک (SAM) و پرسشنامه سبک اسنادی(ASQ) توسط شرکت کنندگان پر شد. برای همه آزمودنی ها، کلمات هیجانی برای به خاطر سپردن، ارائه شد. سپس به شرکت کنندگان در گروه آزمایشی و کنترل مسائلی ارائه شد. شرکت کنندگان درگروه آزمایشی فیدبک غیر مرتبط با پاسخ برای عملکردشان دریافت کردند، گروه کنترل هیچ فیدبکی دریافت نکرد و گروه انتظار به هیچ مسأل ه ای پاسخ نداد. زمان واکنش، سوگیری پاسخ و حساسیت پاسخ، برای بازشناسی کلمات هیجانی با استفاده از تئوری تشخیص علامت محاسبه شد. یافته ها: تفاوت معناداری در زمان واکنش در میان گروه ها یافت نشد اما سوگیری پاسخ و حساسیت پاسخ در بین سه گروه تفاوت داشت. نتیجه گیری: نتایج نشان داد اشخاصی که در معرض درماندگی آموخته شده قرار گرفتند، از راهبرد سهل گیرانه تری در بازشناسی کلمات منفی استفاده کردند.
۳.

نقش جهت گیری اجتماعی بر رفتار اخلاقی با توجه به نقش میانجی معنویت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رفتار اخلاقی معنویت جهت گیری اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 505 تعداد دانلود : 894
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش جهت گیری اجتماعی بر رفتار اخلاقی با توجه به نقش میانجی معنویت انجام شده است. روش: در این راستا، 407 نفر از دانشجویان دانشگاه تبریز با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه های رفتار اخلاقی لوزیر (1993)، جهت گیری اجتماعی هاریسون (2001) و پرسشنامه محقق ساخته در زمینه معنویت مبتنی برنظریه معنویت و عقلانیت ملکیان (1386) استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که با افزایش جهت گیری اجتماعی و معنویت بر میزان رفتار اخلاقی افزوده می شود از سویی، با افزایش جهت گیری اجتماعی بر میزان معنویت نیز افزوده می شود. یافته های حاصل از تحلیل مسیر نشان داد که، جهت گیری اجتماعی به صورت مستقیم بر رفتار اخلاقی تأثیر می گذارد و یا این تأثیرگذاری به صورت غیرمستقیم با میانجی گری معنویت صورت می گیرد. از طرفی، داده های حاصل از تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که، مؤلفه های معنویت و جهت گیری اجتماعی می توانند به صورت ترکیبی بخشی از تغییرات رفتار اخلاقی را پیش بینی کنند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که در شکل گیری عمل اخلاقی عوامل عدیده ای نقش دارند که در این راستا می توان به جهت گیری اجتماعی و معنویت اشاره نمود. در این خصوص، اخلاق در متن اجتماع شکل می گیرد و تجارب معنوی فرد در رهگذر روابط بین فردی، موجب تجلی رفتار بر مبنای خصایل اخلاقی م ی شود.
۴.

هنجاریابی و روایی پرسشنامه حافظه گذشته نگر - آینده نگر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روایی هنجاریابی حافظه گذشته نگر آینده نگر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 646 تعداد دانلود : 823
مقدمه: هدف از انجام این مطالعه استانداردسازی و هنجاریابی پرسشنامه حافظه گذشته نگر آینده نگر کرافورد و همکاران (2003) برای دانشجویان متناسب با حافظه گذشته نگر آینده نگر در فرهنگ ایرانی است. روش: این ابزار برای تعیین اندازه و میزان حافظه گذشته نگر آینده نگر توسط کرافورد و همکاران (2003) ساخته شده است. روایی محتوایی آن توسط اساتید روانشناسی و مشاوره تأیید و سپس بر روی یک نمونه 382 نفری از دانشجویان دانشگاه پیام نور استان آذربایجان غربی اجرا گردید. سؤالات با روش آماری مناسب تحلیل و میزان روایی و اعتبار، نقطه برش و نمرات هنجار تعیین گردید. یافته ها: نتایج آزمون کلوموگروف اسمیرنف برای فرض نرمال بودن داده ها برای حافظه گذشته نگر آینده نگر برابر با 703/0 در سطح (05/0p≤) معنی دار نیست، از این رو می توان گفت که توزیع داده های بدست آمده از پرسشنامه در بین نمونه با توزیع آن در جامعه نرمال است. همچنین، مقدار آزمون کیزر میر اولکین برابر با 77/0 و آزمون بارتلت 835/1632 که در سطح خطای، کوچکتر از 01/0 معنی دار است و مقدار آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه برابر 38/0 می باشد. نتیجه گیری: لذا نتایج نشان دهنده پایایی بالایی آزمون می باشد.
۵.

اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی با شیوه شناختی رفتاری بر کاهش نشانه های اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی در دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مهارت های اجتماعی اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی شیوه شناختی رفتاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 352 تعداد دانلود : 859
مقدمه: با توجه به این که یکی از مشکلات جدی دانش آموزان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی، نارسائی در زمینه مهارت های اجتماعی است؛ پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی با شیوه شناختی رفتاری بر کاهش نشانه های اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی در دانش آموزان انجام شده است. روش: روش پژوهش حاضر آزمایشی و طرح به کار رفته در این پژوهش، طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل و همچنین مرحله پیگیری دوماهه است. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان دختر پایه پنجم و ششم ابتدایی مظنون به اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی شهر لنگرود درسال تحصیلی 92 1391 تشکیل می دادند که تعداد 30 نفر از آن ها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و سپس به شیوه تصادفی ساده در دو گروه کنترل و آزمایش جای دهی شدند. برنامه آموزش مهارت های اجتماعی والکر در طی 17 جلسه به مدت دو ماه برای افراد گروه آزمایش ارائه گردید. یافته ها: نتایج آزمون تحلیل کوواریانس اندازه گیری مکرر نشان داد که در مرحله پس آزمون و پیگیری، بین دو گروه آزمایش و کنترل، در میزان نشانه های اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی تفاوت معنادار وجود دارد. نتیجه گیری: انتظار می رود براساس نتایج این پژوهش و سایر پژوهش های مشابه، آموزش مهارت های اجتماعی به عنوان یک جنبه مکمل برنامه های آموزشی مدارس در نظر گرفته شود.
۶.

نقش تعاملی ابعاد عدالت سازمانی ادراک شده بر رفتارهای تلافی جویانه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عدالت توزیعی عدالت رویه ای عدالت تعاملی عدالت سازمانی ادراک شده رفتارهای تلافی جویانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 747 تعداد دانلود : 168
این پژوهش با هدف بررسی نقش تعاملی ابعاد عدالت سازمانی ادارک شده بر رفتارهای تلافی جویانه به مرحله اجرا درآمد. جامعه آماری پژوهش کارکنان مرد مجموعه ای از صنایع تولیدی (به تعداد 800 نفر) در شهر اصفهان بودند، که از میان آن ها، 275 نفر به شیوه نمونه گیری در دست رس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های عدالت توزیعی، عدالت رویه ای و عدالت تعاملی (گل پرور و نادی ،1389) و پرسشنامه رفتارهای تلافی جویانه سازمانی (اسکارلیسکی و فولگر،1997) بودند. داده ها از طریق ضریب هبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی تعدیلی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که عدالت تعاملی و رویه ای رابطه عدالت توزیعی را با تلافی جویی کلامی و تلافی جویی از همکاران و زمان تعدیل می نمایند، اما رابطه عدالت توزیعی با تلافی جویی از امکانات را تعدیل نمی نمایند. نتایج نشان داد که در عدالت رویه ای و تعاملی پائین، عدالت توزیعی رابطه نیرومندتری با تلافی جویی کلامی و تلافی جویی از همکاران و زمان دارد. به این معنی که با افزایش عدالت توزیعی ادراک شده، تمایل به تلافی جویی کلامی و تلافی جویی از همکاران و زمان کاهش می یابد. شواهد حاصل از این پژوهش نشان داد که سطوح عدالت رویه ای و تعاملی برای پیوند یافتن عدالت توزیعی با تلافی جویی کلامی و تلافی جویی از همکاران و زمان از اهمیت زیادی برخوردار هستند.
۷.

تحلیل شناختی - اجتماعی پیام های تبلیغاتی انتخابات دوره یازدهم ریاست جمهوری ایران با توجه به مدل حکمرانی خوب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ریاست جمهوری انتخابات تبلیغات حکمرانی خوب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 106 تعداد دانلود : 998
مقدمه: پژوهش حاضر باهدف تحلیل شناختی اجتماعی پیام های تبلیغاتی کاندیداهای انتخابات دوره یازدهم ریاست جمهوری ایران و بررسی میزان تطابق آن ها با مدل حمکرانی خوب و همچنین میزان همخوانی بین مهم ترین اولویت های کاری رئیس جمهور منتخب با اولویت های مردم انجام شد. روش: طرح پژوهش حاضر توصیفی است و جامعه آماری آن از یک سو شامل محتوای کلیه پیام های تبلیغاتی کاندیداهای انتخابات دوره یازدهم ریاست جمهوری ایران بود که از بین آن ها، محتوای برنامه های تلویزیونی و مناظره های هر کاندیدا مورد تحلیل قرار گرفت و از سوی دیگر از بین کلیه واجدین شرایط رأی دهنده ی استان سمنان (حدود 400 هزار نفر)، 650 نفر به طور تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه محقق ساخته بر روی آنان اجرا شد. محتوای پیام های تبلیغاتی کاندیداها توسط دو ارزیاب به طور مستقل مقوله بندی و ارزیابی شد و ضریب توافق بین آنان محاسبه گردید. داده های گردآوری شده با استفاده از روش تحلیل محتوا و مدل حکمرانی خوب مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: محتوای بیشتر پیام های تبلیغاتی کاندیداها با مدل حکمرانی خوب همسویی داشت. به علاوه بر طبق نتایج حاصل از نظرسنجی، مردم در انتخاب کاندیدای مورد نظر بیشتر به برنامه و سابقه کاری کاندیداها توجه داشتند. همچنین در بین توقعات مردم از رئیس جمهور منتخب حل مشکل گرانی، اشتغال و هسته ای بالاترین درصد را داشت که تا حد زیادی با اولویت های کاری رئیس جمهور منتخب همسو بود. نتیجه گیری: تنظیم محتوای پیام های تبلیغاتی برطبق چارچوبی کارآمد (همچون مدل حکمرانی خوب) و متناسب با شرایط حاکم بر جامعه در پیروزی در انتخابات مؤثر می باشد.
۸.

تحول تفکر خلاق در کودکان یک زبانه و دوزبانه زودهنگام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: یک زبانه تحول تفکر خلاق دوزبانه زودهنگام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 830 تعداد دانلود : 57
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی تحول تفکرخلاق و مؤلفه های آن در کودکان یک زبانه و دوزبانه زود هنگام انجام شد. روش: نمونه پژوهش شامل 260 دانش آموز دختر و پسر (130 دانش آموز دوزبانه زود هنگام آذری فارس و 130 دانش آموز یک زبانه فارس) بود که به صورت در دسترس از مدارس ابتدائی ناحیه دو قم انتخاب شدند. داده ها با استفاده از آزمون تفکر خلاق تورنس (TTCT؛ نسخه تصویری فرم B، 1974) جمع آوری و با آزمون تحلیل واریانس چند راهه و مقایسه زوجی میانگین ها تحلیل شد. یافته ها: براساس یافته ها، جنس، زبان و پایه تحصیلی بر تفکر خلاق و مؤلفه های آن تأثیر معنادار داشتند و موجب روند غیرخطی تحول خلاقیت در بین گروه ها شدند. نتیجه گیری: تعامل جنس، زبان و سن بیشترین تأثیر محسوس را در روند تحولی خلاقیت دارد، به گونه ای که پسرهای دوزبانه در پایه های تحصیلی بالا خلاق تر و دخترهای یک زبانه ضعیف تر از سایر گروه ها عمل کردند.
۹.

ارزیابی و آماده سازی مربیان مهدکودک ها برای آموزش محیط زیست به کودکان (مطالعه موردی: شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهر تهران ارزیابی آموزش محیط زیست مربیان مهدکودک

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی رشد و تحول دوره کودکی اول
  2. حوزه‌های تخصصی علوم تربیتی روشها و فنون تدریس پیش دبستانی
تعداد بازدید : 825 تعداد دانلود : 325
مقدمه: شکل گیری نگرش ها، ارزش ها، تعهد و مهارت های مورد نیاز برای حفظ و پشتیبانی محیط زیست در افراد از سنین پایین آغاز می شود. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و آماده سازی مربیان مهد کودک ها برای آموزش محیط زیست به کودکان می باشد. روش: روش تحقیق این پژوهش، توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را مربیان مهد کودک های شهر تهران تشکیل می دهند. یافته های مربوط به میزان سواد زیست محیطی از طریق پرسشنامه های استاندارد شده حاصل شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که 79 درصد نمونه مطالعاتی از نظر سواد زیست محیطی در وضعیت پایین تر از متوسط می باشند. سطح تحصیلات و سابقه کار در سطح اطمینان 95%، رابطه معنی داری را با سطح سواد زیست محیطی نشان نمی دهد. همچنین مربیان مهدهای کودک اطلاعات خوبی راجع به مسائل زیست محیطی کشور داشتند اما اطلاعات چندانی از معضلات زیست محیطی جهان نداشتند. نتیجه گیری: تحقیق حاضر نشان می دهد که ارائه برنامه های آموزش محیط زیست برای مربیان مهد کودک ها و همچنین لزوم وجود آن در برنامه های ضمن خدمت مربیان، امری الزامی است.
۱۰.

تأثیر آموزش شعر بر بازبینی حافظه کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شعر بازبینی حافظه خطای فراحافظه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 842 تعداد دانلود : 200
مقدمه: هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آموزش شعر بر بازبینی حافظه کودکان می باشد. روش: 24 نفر از دانش آموزان پسر پایه اول ابتدایی با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. طرح پژوهش حاضر، در چهارچوب طرح نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل می باشد. به این ترتیب 12 دانش آموز گروه آزمایشی، آموزش شعر را که براساس برنامه راهبرد آموزش خود پرسی چان و کله (1990) و رویکرد پردازش اطلاعات به درک مطلب دمبو(1994) طراحی شده بود، به مدت هشت جلسه 45 دقیقه ای دریافت کردند و از لیست کلمات جفتی به منظور سنجش بازبینی حافظه دانش آموزان استفاده شد. برای تحلیل داده از آزمون کوواریانس استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین خطای فراحافظه در دانش آموزانی که آموزش شعر دریافت کرده بودند کمتر از دانش آموزانی بود که این نوع آموزش را نداشتند. نتیجه گیری: دانش آموزانی که آموزش شعر دریافت کرده بودند بیشتر کلماتی که اطمینان به یادآوری آن داشتند را به یاد می آوردند در حالیکه دانش آموزانی که آموزش شعر دریافت نکرده بودند بیشتر کلماتی که اطمینان به یاد آوری آن داشتند را به یاد نمی آوردند، بنابراین بین حافظه واقعی و حافظه پیش بینی شده این دانش آموزان تفاوت مشاهده می شود.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۳