پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره

پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره

پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره سال اول بهار و تابستان 1390 شماره 1 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

عوامل مؤثر بر تاب آوری در افراد مواجه شده با ضربه روانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تاب آوری عاطفه مثبت خوش بینی عاطفه منفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 774 تعداد دانلود : 385
هدف: تاب آوری یکی از موضوعات مطرح در روان شناسی سلامت است. بسیاری از تحقیقات به بررسی عواملی پرداخته اند که با این متغیر در ارتباط می باشد. هدف این پژوهش بررسی نقش عاطفه مثبت، عاطفه منفی و خوش بینی در پیش بینی تاب آوری است. روش: شرکت کنندگان در تحقیق، 201 (100 مرد و 101 زن) دانشجوی دانشگاه شیراز بودند که در طی 5 سال گذشته یک حادثه ناگوار را تجربه کرده بودند. از این افراد خواسته شد که پرسشنامه های فهرست وقایع زندگی، عاطفه مثبت و منفی خصلتی (PANAS)، جهت گیری زندگی (LOT – R) و تاب آوری جوانان را تکمیل نمایند. داده های حاصل با استفاده از تحلیل رگرسیون چند متغیره به روش گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که عاطفه مثبت، عاطفه منفی و خوش بینی با تاب آوری رابطه معنادار دارند و می توانند تغییرات آن را تبیین کنند (002/0 = P ،23/10 = F ،48/0 = R2). رابطه ای بین جنسیت و وضعیت تأهل با تاب آوری مشاهده نشد. نتیجه گیری: این تحقیق نشان گر اهمیت عواطف مثبت و خوش بینی در افزایش توان مقابله افراد هنگام رویارویی با مشکلات سخت زندگی است. به طوری که می توان از طریق آموزش این عوامل، افراد را در مقابل خطرات احتمالی در آینده مقاوم کرد.
۲.

بررسی تأثیر موریتادرمانی بر کاهش اضطراب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: موریتادرمانی - اضطراب حالت صفت اشپیل برگر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 87 تعداد دانلود : 305
هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تأثیر موریتادرمانی بر کاهش اضطراب مراجعین به مرکز مشاوره است. ابزار استفاده شده در این پژوهش پرسشنامه حالت ـ صفت اشپیل برگر (STAI) است متغیر مستقل پژوهش حاضر عبارت است از 6 جلسه ِ ی موریتا درمانی که بصورت انفرادی برای هر یک از مراجعین اجرا شده ومتغیر وابسته عبارت است از نمره ا ی که هر آزمودنی از پرسشنامه اضطراب اشپیل برگر بدست آورد. جامعه ی آماری پژوهش حاضر را مراجعه کنندگان به دو مرکز مشاوره درتهران در سال 1387 که زن یا مرد بودند، 20تا35سال سن داشتند، دارای تحصیلات در حد دیپلم، لیسانس یا فوق لیسانس بوده و هیچگونه دارویی مصرف نمی کردند، تشکیل می داد.نمونه ی مورد نظر در پژوهش حاضر را 20 زن ومرداز بین 29 مراجع بودکه شرایط انتخاب را داشتند وبه شکل تصادفی ساده نمونه گیری شده وسپس به صورت تصادفی به یکی از دو گروه آزمایش ویا کنترل ملحق شده بودند.دراین تحقیق از روش پژوهش تجربی و طرح پیش آزمون ـ پس آزمون با گروه کنترل استفاده شده و تجزیه وتحلیل داده ها از طریق آزمون غیر پارامتریک یو من ویتنی صورت گرفته ا ست.نتیجه ی پژوهش، نشان داد که درمان موریتایی در کاهش اضطراب مراجعه کنندگان مؤثر بوده است.
۳.

تأثیر آموزش خودگویی واقع گرایانه بر افزایش رضایت زناشویی زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: رضایت زناشویی تعارض زناشویی ارتباط زناشویی خودگویی واقع گرایانه رابطه ی جنسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 400 تعداد دانلود : 579
این پژوهش به بررسی تاثیر آموزش خودگویی واقع گرابانه بر رضایت زناشویی زنان می پردازد.روش آزمایش در این پژوهش شامل زنان 20 تا 40 ساله مراجعه کننده به پایگاه فرهنگی مسجد امام حسین در سه ماهه اول سال 1387 می باشد. روش نمونه گیری این پژوهش به صورت تصادفی ساده بود . برای انتخاب نمونه از جامعه آماری مورد نظر 20 نفر به صورت تصادفی ار افراد مراجعه کننده به پایگاه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش ((n=10 و گروه کنترل ((n=10 قرار گرفتند. پرسسشنامه رضایت زناشویی به طور همزمان برای دو گروه اجرا شد .آموزش فن خودگویی واقع گرایانه بر گروه آموزش اجرا شد. از جلسه ی دوم 2 نفر از اعضا گروه آزمایش از ادامه ی کار منصرف شدتد .به این ترتیب با حذف تصادفی دو نفر از اعضای گروه کنترل 8 نفر باقی ماندند.پس از پایان جلسات آموزشی پرسشنامه رضایت زناشویی برای دو گروه اجرا شد . پس از پایان تحقیق اعضای گروه کنترل نیز در دوره های آموزشی شرکت کردند. پژوهش از نوع طرحهای آزمایشی (طرح پیش آزمون ، پس آزمون با گروه کنترل ) بود. روشهای آماری مورد استفاده در این پژوهش شامل آمار توصیفی و آمار استنباطی بودو از آزمون تحلیل کواریانس استفاده گردید .نتایج به دست آمده از پژوهش نشان داد که آموزش خودگویی واقع گرایانه بر افزایش رضایت زناشویی و مولفه های آن موثر بوده است. واژه های کلیدی:
۴.

بررسی رابطه بین ابعاد کمال گرایی و اضطراب(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 77 تعداد دانلود : 861
هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین ابعاد کمال گرایی و اضطراب می باشد.هدف کلی، بررسی ایفای نقش ابعاد متنوع کمال گرایی در آسیب شناسی روانی است که به طور اختصاصی در این پژوهش، همبستگی موجود میان ابعاد کمال گرایی با اضطراب مورد بررسی قرار گرفت.آزمودنی های این پژوهش 175 دانشجوی دختر و پسر دوره کاردانی و کارشناسی مشغول به تحصیل در دانشگاه آزاد شیروان (جامعه آماری) در سال تحصیلی 86-85 بوده که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند برای سنجش کمال گرایی ،آزمودنی ها مقیاس ابعاد کمال گرایی (MPS ) و برای سنجش اضطراب، پرسش نامه سنجش اضطراب اسپیل برگر (STAI ) را کامل نمودند. داده های بدست آمده در این مطالعه با استفاده از روش های آماری همبستگی پیرسون و آزمون t برای گروههای مستقل و رگرسیون خطی چند گانه جهت پیش بینی تغییرات متغیر ملاک از روی پیش بین تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین ابعاد کمال گرایی (خود مدار، دیگر مدار و جامعه مدار) با اضطراب (پنهان) رابطه مثبت معنا داری وجود دارد (P
۵.

تاثیر آموزش مهارت های ارتباط همسران بر میزان تعارض های زناشویی زوجهای متعارض متقاضی طلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 616 تعداد دانلود : 899
هدف: تحقیق حاضر، تاثیر آموزش برنامه ارتباط همسران را برمیزان تعارض زناشویی زوجهای متعارض مطالعه می کند روش و مواد: این تحقیق از نوع پیش- پس آزمون با گروه کنترل و به صورت تصادفی بود. جامعه آماری کلیه زوج ارجاعی به مرکز مشاوره خانواده و مداخله در بحران در شهر اصفهان در سال 1387. تعداد30 زوج به طورتصادفی در دو گروه گواه و مداخله جایگزین شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه های تعارضات زناشویی (براتی و ثنایی،1375 ) بود که پایایی آن برابر با 80/. بدست آمد. نتایج: تحلیل و مقایسه داده ها نشان داد که بین میانگین نمرات پس آزمون زوجهای گروه مداخله و زوجهای گروه گواه تفاوت معنادار( P< ) رجود دارد. همین طور، مقایسه میانگین نمرات پیش آزمون و پس آزمون زوجهای گروه مداخله حاکی از تفاوت معنادار در میزان تعارضات کلی و حیطه های واکنشهای هیجانی، جلب حمایت فرزندان، رابطه با اقوام و دوستان خود (P
۶.

مقایسه باور های فراشناختی و راهبرد های کنترل فکر در دانشجویان با سطوح بهنجار وبیمارگون از نگرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 82 تعداد دانلود : 706
این مطالعه با هدف مقایسه برخی از مهمترین باور های فراشناختی و راهبرد های کنترل فکر در میان دانشجویان با سطوح طبیعی و بیمارگون نگرانی انجام شد. برای نمونه گیری از 146 نفر دانشجو به صورت خوشه ای چند مرحله ای نمونه گیری انجام شد و از آنها خواسته شد تا پرسشنامه های باور های فراشناختی(MCQ-30)، راهبرد های کنترل فکر(TCQ) و نگرانی پن سیلوانیا(PSWQ) را تکمیل کنند. سپس دو گروه با نگرانی طبیعی و بیمارگون براساس نمره نگرانی در آزمون pswQ از هم جدا شدند. داده ها به وسیله آزمون های خی دو ، T برای گروه های مستقل و آزمون رگرسیون چند متغییره به شیوه گام به گام تحلیل شدند. نتایج نشان داد بین دو گروه از لحاظ سه متغییر باور های فراشناختی مثبت درباره نگرانی ، باور های کنترل نا پذیری و خطر و راهبرد کنترل فکر خود تنبیهی تفاوت معناداری وجود دارد(P
۷.

بررسی اثربخشی گروه درمانی شناختی متمرکز بر طرحواره برتعدیل طرحواره های ناسازگار اولیه در دختران نوجوان بی سرپرست و بد سرپرست(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 936 تعداد دانلود : 920
مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی گروه درمانی شناختی متمرکز بر طرحواره برتعدیل طرحواره های ناسازگار اولیه در دختران نوجوان بی سرپرست و بد سرپرست انجام گرفت.پژوهش حاضر از نوع کاربردی و طرح پیش آزمون –پس آزمون با گروه کنترل است. روش کار: در این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس از میان دختران نوجوان بی سرپرست و بد سرپرست ساکن در مرکز شبه خانواده حضرت علی اصغر(ع) ،20 نفر انتخاب شدند(20=n) و بطور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارش شدند .پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ(فرم کوتاه) در پیش آزمون برای هر دو گروه اجرا شد.سپس در گروه آزمایش مداخله گروه درمانی شناختی متمرکز بر طرحواره اجرا شد.پس از پایان دوره 11جلسه ای درمان بار دیگر پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ (فرم کوتاه)بعنوان پس آزمون در هر دو گروه اجرا گردید. نتایج: نتایج حاصل از تحلیل آماری با آزمون Tمستقل نشان می دهد که گروه درمانی شناختی متمرکز بر طرحواره در مقایسه با گروه کنترل ،بطور معنادار باعث کاهش نمره کلی در پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ شده است(باسطح معناداری 0.000P=).در مورد هر یک از طرحواره ها به طور جداگانه نیز در نتایج حاصل از آزمون Tجز در طرحواره شکست و رهاشدگی درمان برکاهش نمرات سایر طرحواره ها بطور معنادار موثر بود.
۸.

بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس خودارزشیابی های مرکزی(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 649 تعداد دانلود : 446
پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس خودارزشیابی های مرکزی ساخته جاج, ارز, بونو و تئورسن (2003) انجام شد. بدین منظور 219 نفر از کارکنان دانشگاه های شهید چمران و علوم پزشکی اهواز به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند و پرسشنامه های پژوهش را تکمیل کردند. بررسی همسانی درونی سوالات پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ و همبستگی هر سوال با نمره کل آزمون نشان داد این مقیاس از پایایی قابل قبولی برخوردار است. به منظور بررسی اعتبار (روایی) مقیاس خودارزشیابی های مرکزی از چند روش استفاده شد. اول) تحلیل عامل اکتشافی با روش مولفه های اصلی و چرخش واریماکس, مطابق با انتظار نشان داد که چهار صفت عزت نفس, خودکارآمدی تعمیم یافته, جایگاه مهار و عصبیت از یک عامل تحت عنوان خودارزشیابی های مرکزی تشکیل می شوند. دوم) تحلیل عامل تاییدی نشان داد به استثنای یکی از ماده ها , سایر ماده های این مقیاس به طور معنی دار روی یک عامل بار گذاشتند. سوم) نتایج حاصل از بررسی اعتبار همگرا نشان داد مقیاس خودارزشیابی های مرکزی با مقیاس های عزت نفس, جایگاه مهار و خودکارآمدی تعمیم یافته رابطه مثبت و با مقیاس ویژگی شخصیتی عصبیت رابطه منفی داشت. چهارم) نتایج حاصل از اعتبار تجربی نشان داد مقیاس خود ارزشیابی های مرکزی با ملاک مهم خشنودی شغلی رابطه دارد. پنجم) نتایج حاصل از اعتبار افزایشی با استفاده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد مقیاس خود ارزشیابی های مرکزی ورای اثر عامل خودارزشیابی های مرکزی و چهار صفت مرکزی, خشنودی شغلی را پیش بینی کرد. در مجموع یافته های تحقیق نشان دادند که مقیاس خود ارزشیابی های مرکزی همسان با پژوهش های انجام شده در غرب از یک عامل تشکیل شده است و از اعتبار و پایایی قابل قبولی برخوردار است. در نتیجه از آن می توان برای سنجش این سازه در کارکنان ایرانی استفاده کرد.
۹.

نقش سرشت و منش در پیش بینی نشانه های اختلال وسواس در نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: منش اختلال وسواس فکری - عملی سرشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 914 تعداد دانلود : 861
هدف پژوهش حاضر تعیین نقش سرشت و منش در پیش بینی نشانه های اختلال وسواس در نوجوانان بود. این پژوهش از نوع همبستگی بود. نمونه پژوهش شامل60 دانش آموز دختر بود که به صورت تصادفی از میان دانش آموزان دارای نشانه های وسواس دردبیرستانهای شهر اردبیل انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه وسواس فکری-عملی مادسلی و پرسشنامه سرشت و منش کلونینجر استفاده شد. داده های پژوهش با روشهای همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که منش( 62/0-=r) و سرشت ( 63/0-=r) با نشانه های وسواس نوجوانان رابطه منفی معناداری دارند. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیری نشان داد که 48 درصد واریانس مربوط به نشانه های اختلال وسواس توسط سرشت و منش تبیین می شود. همچنین ابعاد خودراهبری، خودفراروی و آسیب پرهیزی مهمترین پیش بینی کننده های نشانه های وسواس نوجوانان بودند. این نتایج تلویحات مهمی در آسیب شناسی اختلال وسواس دارد. بر این اساس متخصصان، می توانند از این نتایج را برای پیشگیری و درمان اختلال وسواس استفاده کنند.
۱۰.

بررسی رابطه بین ساختار انگیزشی و رضایت زناشویی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رضایت زناشویی سرمایه گذاری تفاهم جاذبه ساختار انگیزشی طرز تلقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 82 تعداد دانلود : 114
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین ساختار انگیزشی و رضایت زناشویی انجام گرفت. ساختار اگیزشی مجموعه مولفه هایی است که موفقیت افراد را در دستیابی به اهداف متعدد زندگی، از جمله در حیطه خانوادگی، تعیین می کند. شرکت کنندگان (تعداد = 122، 79% زن) با استفاده از روش نمونه گیری غیر تصادفی از میان دانشجویان متأهل دانشگاه فردوسی انتخاب شدند و پرسشنامه های اهداف شخصی (PCI) و رضایت زناشویی را کامل کردند. برای خلاصه کردن داده های حاصل از PCI از روش تحلیل مؤلفه اصلی (PCA) استفاده شد. بر اساس الگوی بارهای عاملی، شاخص انگیزش انطباقی محاسبه شد. برای آزمون روابط بین رضایت زناشویی کلی و مؤلفه های آن با انگیزش انطباقی از روش تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی استفاده شد. نتایج نشان داد که بعد از کنترل اثر سن، جنسیت، سال های تأهل، تعداد فرزند، سن و شغل همسر، افزایش در انگیزشی انطباقی، افزایش در رضایت زناشویی کلی و مؤلفه های آن را پیش بینی می کند. ساختار انگیزشی انطباقی، 8/6 درصد از تغییر در واریانس نمره کلی رضایت زناشویی، 7/6 درصد از تغییر در واریانس جاذبه، 1/3 درصد از تغییر در واریانس تفاهم، 5/3 درصد از تغییر در واریانس طرز تلفی و 4/10 درصد از تغییر در واریانس سرمایه گذاری را پیش بینی کرد. نتیجه آن که به نظر می رسد که سطح کلی موفقیت در دستیابی به اهداف در حیطه های مختلف زندگی می تواند عامل مهمی در تعیین رضایت زناشویی باشد. نتایج در ارتباط با سودمندی مشاوره انگیزشی برای ارتقاء رضایت زناشویی مورد بحث قرار گرفته است.
۱۱.

آموزش هوش هیجانی و اثربخشی آن بر کاهش پرخاشگری نوجوانان پرخاشجوی(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی اجتماعی پرخاشگری، تعارض و خشونت
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی هوش هوش هیجانی
تعداد بازدید : 440 تعداد دانلود : 339
هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش هوش هیجانی بر پرخاشگری نوجوانان پرخاشجوی بود. روش پژوهش از نوع شبه تجربی (طرح پیش آزمون ـ پس آزمون) با گروه کنترل بوده است. بدین منظور، ابتدا از بین مدارس راهنمایی ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد به روش خوشه ای تصادفی چند مرحله ای یک مدرسه و از آن تعداد 100 دانش آموز به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. آن گاه پرسشنامه خشم نلسون و همکاران(2000) اجرا و تعداد 20 دانش آموز که نمره بالاتری گرفته بودند به عنوان پرخاشجوی غربال شدند و به صورت تصادفی ساده به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. آزمودنی های هر دو گروه قبل و بعد از برنامه آموزش هوش هیجانی، پرسشنامه هوش هیجانی شات و پرسشنامه خشم نلسون را کامل کرده و به گروه آزمایش به مدت 10 جلسه برنامه آموزش هوش هیجانی آموزش داده شد. داده ها با نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون t، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون خطی ساده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین هوش هیجانی و پرخاشگری نوجوانان پرخاشجوی، همبستگی منفی معنی داری وجود دارد (562/0-=r). همچنین آموزش هوش هیجانی به بهبود آن و مؤلفه های مربوطه شامل: تنظیم، ارزیابی و بیان و به کارگیری هیجان منتهی می شود (05/0p
۱۲.

تاثیر حرکات موزون ورزشی بر هوش عینی کودکان پیش دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کودکان پیش دبستانی هوش عینی حرکات موزون ورزشی انعطاف پذیری مغزی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی هوش
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی روانشناسی ورزشی
تعداد بازدید : 387 تعداد دانلود : 298
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش حرکات موزون ورزشی بر سطح هوش عینی کودکان پیش دبستانی براساس رویکرد انعطاف پذیری مغز است. شرکت کنندگان در این پژوهش 57 کودک پیش دبستانی هستند که در سال تحصیلی 88-1387 در مهد کودک دانشگاه فردوسی مشهد ثبت نام شده بودند. آزمون به کار رفته برای ارزیابی هوش عینی، آزمون معتبر و مشهور آدمک گودیناف بود. قبل از آموزش حرکات موزون، سطح هوش عینی کودکان مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس تمام شرکت کنندگان به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و گروه گواه تقسیم شدند. گروه آزمایش طی 4 ماه، و در هر هفته دو جلسه یک ساعت و نیم و با بکارگیری 60% ضربان قلب کودک تحت تاثیر برنامه آموزشی طراحی شده قرارگرفتند. در این آموزش ها هر آزمودنی گروه آزمایش از یک مربی بهره می گرفت. پس از اتمام دوره ی آموزشی، شرکت کنندگان هر دو گروه از لحاظ سطح هوش عینی مورد ارزیابی مجدد قرار گرفتند. با اجرای آزمون تحلیل کوواریانس دو گروهی برای مقایسه تفاوتهای پس آزمون دو گروه با کنترل پیش آزمون، نتایج نشان می دهد که آموزش حرکات موزون ورزشی در افزایش سطح هوش عینی کودکان پیش دبستانی تاثیر معناداری داشته است (F(1,55)= 28/699 , p=0/00).

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۵