رفتار حرکتی

رفتار حرکتی

رفتار حرکتی و روانشناسی ورزشی زمستان 1388 شماره 4 (پیاپی 25) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

الگوی فیزیولوژیک پرتاب آزاد بسکتبال(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فیزیولوژی روانی ضربان قلب گوش به زنگی انگیختگی سطح هدایت الکتریکی پوست پرتاب آزاد بسکتبال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 939 تعداد دانلود : 667
چند ثانیه پیش از رویداد مورد انتظار، مانند یک حرکت ورزشی، ضربان قلب به نشان توجه فرد به محرک بیرونی (گوش به زنگی) کاهش مییابد؛ اما درک رابطه توجه با ضربان قلب به علت تغییر هم زمان سطح انگیختگی مخدوش می شود. تحقیق حاضر با سنجش جداگانه دو متغیر انگیختگی و گوش به زنگی حین اجرای مهارت، تأثیر آن دو را به طور جداگانه بررسی کرده است. ضربان قلب به عنوان شاخص گوش به زنگی و سطح هدایت الکتریکی پوست (سهاپ) به عنوان شاخص انگیختگی تعداد ۱۸ بسکتبالیست ماهر و ۱۹ مبتدی، در حین 30 پرتاب آزاد خود- آهنگ و خود- آغاز بسکتبال به طور مستمر ثبت شد. الگوهای پیش از پرتاب و پس از پرتاب ضربان قلب و سهاپ در بازه زمانی ده ثانیه پیش و ده ثانیه پس از پرتاب، از طریق تحلیل واریانس با سنجش های تکراری به طور جداگانه در گروه های ماهر و مبتدی بررسی شد. در گروه ماهر، سهاپ از ده ثانیه پیش از پرتاب کاهشی تدریجی داشت که با یک جهش سریع به بالا که سه ثانیه پس از پرتاب به اوج رسید، دنبال شد. در گروه مبتدی هر دوی این تغییرات کمتر بود. سهاپ، در پرتاب های خوب گروه ماهر کمی پایین تر از پرتاب های بد بود، اما الگوی تغییرات مشابهی داشت. ضربان قلب، چهار ثانیه پیش از پرتاب، ناگهان تا چهل ضربه در دقیقه افزایش یافت که در گروه ماهر دو ثانیه پس از پرتاب به سطح اولیه بازگشت. در کل، تغییرات سهاپ و ضربان قلب، به ترتیب سطح مهارت و مطالبات بدنی تکلیف را منعکس کرد. نتایج با یافته های پیشتاز این مسیر پژوهشی مقایسه شده و در چارچوب فرضیه های مربوط مورد بحث قرار گرفته است.
۲.

تعیین اعتبار و پایانی پرسشنامه اعتماد به نفس ورزشی در ورزشکاران ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ورزشکاران نخبه و غیرنخبه اعتماد به نفس ورزشی تحلیل عاملی،پایایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 345 تعداد دانلود : 252
هدف از انجام این تحقیق، تعیین اعتبار و پایایی پرسشنامه منابع اعتماد به نفس ورزشی در بین ورزشکاران ایرانی بوده است. برای تعیین اعتبار عاملی اکتشافی پرسشنامه از یک نمونه 311 نفری (208 نفر مرد ، 103 نفر زن) و برای تعیین اعتبار عاملی تأییدی و ثبات درونی پرسشنامه ها از یک نمونه 300 نفری (205 نفر مرد، 95 نفر زن) و برای تعیین پایایی زمانی پرسشنامه ها از یک نمونه 100 نفری (65 نفر مرد، 35 نفر زن) به صورت تصادفی خوشه ای از گروه ورزشکاران نخبه و غیرنخبه نمونه گیری به عمل آمد. ابزار تحقیق را پرسشنامه منابع اعتماد به نفس ورزشی تشکیل می داد که توسط ویلی و همکاران (1998) ساخته و تعیین اعتبار و پایایی شد. جهت تعیین اعتبار عاملی اکتشافی از روش تحلیل عاملی مؤلفه های اصلی، جهت تعیین اعتبار عاملی تأییدی از الگوی معادلات ساختاری و جهت تعیین ثبات درونی و زمانی از روش های آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی درون گروهی استفاده شد.نتایج نشان دادند که پرسشنامه یادشده با تعیین هفت عامل اعتماد به نفس و 35 سؤال دارای اعتبار سازه عاملی قابل قبولی است و همچنین ثبات درونی و پایایی زمانی کل پرسشنامه و خرده مقیاس های آن مورد تأیید هستند. نتیجه اینکه استفاده از نسخه فارسی پرسشنامه منابع اعتماد به نفس ورزشی در محیط های ورزشی جهت شناخت عوامل اعتماد به نفس ورزشکاران می تواند مورد استفاده روان شناسان و مربیان قرار گیرد تا با استفاده از اطلاعات آن بتوانند برنامه های مداخله ای را برحسب نیاز ورزشکاران تدوین کنند.
۳.

مقایسه مهارت های روانی اعتماد به نفس بیشتر و تفسیر اضطراب رقابتی در میان ورزشکاران مهارت های باز و بسته(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعتماد به نفس مهارت های روانی تفسیر اضطراب رقابتی مهارت های باز و بسته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 67 تعداد دانلود : 102
هدف از انجام این تحقیق، مقایسه مهارت های روانی، اعتماد به نفس و تفسیر اضطراب در ورزشکاران مهارت های باز و بسته بوده است. جامعه تحقیق حاضر را ورزشکاران نخبه شهر تبریز (131 ورزشکار) که سابقه بیش از 5 سال فعالیت حرفه ای داشتند، تشکیل دادند. تعداد 84 ورزشکار مهارت های باز و 32 ورزشکار مهارت های بسته به صورت تصادفی طبقه ای به عنوان گروه نمونه(116 ورزشکار) انتخاب شدند. از پرسشنامه های CSAI-2 (اضطراب تنی، شناختی و اعتماد به نفس) و ) OMSAT-3سه مهارت روانی پایه، روان تنی و شناختی) برای جمع آوری داده ها استفاده شد. از تحلیل واریانس چندگانه، برای مقایسه ورزشکاران مهارت های باز و بسته از نظر مهارت های روانی، شدت و تفسیر اضطراب و تحلیل رگرسیون چند متغیره، برای رابطه بین مهارت های روانی و شناختی و اضطراب – اعتماد به نفس در سطح معنی داری در تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد که میانگین مقادیر شدت اضطراب جسمی و اعتماد به نفس در ورزشکاران مهارت های باز در مقایسه با مهارت های بسته بالاتر است. به طور کلی، مهارت های روانی اعتماد به نفس، تصویرسازی و واکنش های استرس مهم ترین شاخص های پیشگو در تفسیر مثبت از اضطراب و اعتماد به نفس ورزشکاران در عملکرد بودند. همچنین رابطه بین مهارت های روانی و شدت اضطراب و اعتماد به نفس در ورزشکاران مهارت های باز و بسته متفاوت بود. با توجه به نتایج در مهارت های پایه اعتماد به نفس برای هر دو گروه در مهارت های روان شناختی، تمرکز برای مهارت های باز و تمرین ذهنی برای مهارت های بسته و در مهارت های روان - تنی واکنش های استرس برای هر دو گروه مهم ترین شاخص های پیش بین اضطراب و اعتماد به نفس بودند. روان شناسان ورزش می توانند از تعدادی از مهارت های روانی به منظور کمک به ورزشکاران در تفسیر اضطراب به عنوان تسهیل کننده استفاده کنند.
۴.

منابع پیش بینی کننده انسجام گروهی در بازیکنان فوتبال از دیدگاه هوش هیجانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هوش هیجانی روان شناسی ورزشی پویایی های گروهی ورزش های تیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 924 تعداد دانلود : 447
در ورزش های تیمی، انسجام گروهی عامل مهمی در کسب موفقیت به حساب میآید. بنابراین هدف تحقیق حاضر بررسی منابع پیش بینی کننده انسجام گروهی در بازیکنان فوتبال از دیدگاه هوش هیجانی است. جامعه آماری تحقیق حاضر را تیم های فوتبال دسته دو باشگاه های تهران در سال 1387 تشکیل داده اند. از این میان تعداد 95 ورزشکار از هشت تیم به صورت خوشه ای انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری شامل پرسشنامه هوش هیجانی شرینگ و پرسشنامه محیط گروهی(کارون، ویدمایر و براولی) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از روش آمار همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی در سطح معنیداری 05/0 P≤ استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که رابطه مثبت و معنیداری بین هوش هیجانی و انسجام گروهی در بازیکنان فوتبال وجود دارد (01/0> p ، 56/0= r). نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که هوش هیجانی، قابلیت پیش بینی انسجام گروهی را داشته است (53/0= r2 Adjusted) و خرده مقیاس های خودآگاهی و مهارت های اجتماعی بهترین پیش بینیکننده های انسجام گروهی بودند. با توجه به نتیجه تحقیق می توان گفت که هوش هیجانی می تواند انسجام گروهی را در تیم های ورزشی پیش بینی کند. لذا با آموزش های لازم برای افزایش هوش هیجانی و مؤلفه های آن می توان به انسجام گروهی بیشتر و در نتیجه به نتایج بهتری در تیم های ورزشی دست یافت.
۵.

مقایسه اثر بازخورد پس از کوشش های خوب و ضعیف در شرایط خود کنترلی و آزمونگر کنترلی بر اجرا و یادگیری تکلیف تولید نیرو(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازخورد شرایط آزمونگرکنترلی شرایط خودکنترلی کوشش های خوب و ضعیف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 960 تعداد دانلود : 180
هدف تحقیق حاضر، مقایسه اثر بازخورد پس از کوشش های خوب و ضعیف در شرایط خودکنترلی و آزمونگرکنترلی در اکتساب و یادگیری تکلیف تولید نیرو بوده است. بدین منظور آزمودنی ها به طور تصادفی به سه گروهِ بازخورد آزمونگرکنترلی پس از کوشش های خوب و پس از کوشش های ضعیف و گروه بازخورد خودکنترلی تقسیم شدند. آزمودنی ها در طی مرحله اکتساب به تولید نیروی 15کیلوگرمی پرداختند. آنها قادر به دیدن نیروی تولید شده نبودند و در هر دسته 6 کوششی برای 2کوشش KR دریافت می کردند. در پایان مرحله اکتساب، گروه خودکنترل به دو زیر گروه خودکنترلی هایی که پس از کوشش های خوب خود و خودکنترلی هایی که پس از کوشش های ضعیف خود تقاضای بازخورد کرده بودند، تقسیم شدند. آزمون های یادداری و انتقال 24 ساعت بعد از پایان مرحله اکتساب بدون بازخورد انجام شد. روش تحقیق نیمه تجربی بود و به منظور تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی توکی در سطح 05/0≥p استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داده است که در شرایط آزمونگرکنترلی گروه بازخورد پس از کوشش های خوب و در شرایط خودکنترلی گروهی که پس از کوشش های ضعیف تقاضای بازخورد کرد، یادگیری مؤثرتری داشت، و در مقایسه این دو شرایط گروه بازخورد خودکنترلی پس از کوشش های ضعیف نسبت به گروه های دیگر سطح بالاتری از یادگیری را نشان داد. بنابراین به نظر می رسد در شرایط آزمونگرکنترلی، ایجاد انگیزش در آزمودنی ها که با ارائه بازخورد پس از کوشش های خوب حاصل می شود، موجب تسهیل یادگیری می گردد. اما در شرایط خودکنترلی که ذاتاً دارای نقش انگیزشی می باشد، آزمودنی هایی که پس از کوشش های ضعیف خود تقاضای بازخورد کرده بودند، در واقع به دلیل استفاده هم زمان از نقش انگیزشی و اطلاعاتی بازخورد افزوده، عملکرد بهتری داشتند.
۶.

اثرات تمرکز توجه و تصویرسازی درونی و بیرونی بر اکتساب و یادداری مهارت پرتاب دارت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانشجویان مبتدی تصویرسازی درونی و بیرونی تمرکز توجه درونی و بیرونی توانایی تصویرسازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 48 تعداد دانلود : 684
هدف از اجرای پژوهش حاضر، بررسی اثرات تمرکز و تصویرسازی درونی وبیرونی بر اکتساب و یادداری مهارت پرتاب دارت با تأکید بر آزمون فرضیه ولف و همکاران(1998) و ماهونی و اَونر(1977) به صورت جداگانه و ترکیبی بوده است. به منظور دستیابی به اهداف تحقیق تعداد 112دانشجوی پسر دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران با میانگین سنی SD1 24 و توانایی تصویرسازی 57/23و06/25 در دو وجه جنبشی(منتسب به بُعد درونی تصویرسازی) و بینایی (منتسب به بُعد بیرونی تصویرسازی)، به صورت داوطلب انتخاب شدند. بعد از اجرای مرحله پیش آزمون، نمونه آماری پژوهش به صورت همگن (با استفاده از روش ABBA) در8 گروه 14 نفره گمارده شدند. با تعیین گروه های آزمایشی هشت گانه، آزمودنی ها به صورت جداگانه پیرامون متغیر مستقل اعمال شده در گروه مربوطه آموزش دیدند. سپس آزمودنی های چهارگروه اول (تصویرسازی درونی، تصویرسازی بیرونی، تمرکز درونی،تمرکز بیرونی) در قالب آزمایش اول و چهار گروه دوم (گروه های ترکیبی تصویرسازی درونی + تمرکز درونی، تصویرسازی بیرونی + تمرکز درونی، تصویرسازی بیرونی+ تمرکز بیرونی و تصویرسازی درونی+ تمرکزبیرونی) در قالب آزمایش دوم، وارد مراحل دیگر آزمون یعنی مرحله اکتساب (5جلسه تمرین مهارت پرتاب دارت با دست برتر، هر جلسه 90کوشش)، مرحله پس آزمون (10کوشش پرتاب دارت بادست برتر) و مرحله آزمون یادداری (10کوشش پرتاب دارت بادست برتر)شدند. تجزیه و تحلیل یافته های حاصل از دو آزمایش با استفاده از نرم افزار 15 SPSSو آزمون تحلیل واریانس در اندازه های تکراری نشان داد که اگرچه عملکرد آزمودنی ها در مرحله اکتساب هر دو آزمایش پیشرفت داشت اما تفاوت معنی داری بین گروه های آزمایشی در این مرحله مشاهده نشد. از سوی دیگر، اثر اصلی مراحل آزمون در هر دو آزمایش معنی داربود، اما اثر اصلی گروه و همچنین تعامل مراحل آزمون و گروه به لحاظ آماری معنی دار نبوده است. به عبارت سادهتر، تفاوت اثرات ابعاد تصویرسازی ذهنی و تمرکز(به طور جداگانه و به صورت ترکیبی) بر اکتساب و یادداری مهارت دارت معنی دار نبود. نتایج برآمده از هر دو آزمایش این تحقیق، فرضیه ولف و همکاران و ماهونی و اَونررا که به ترتیب، بر اثر بخشی بیشتر تمرکز بیرونی و تصویرسازی درونی تأکید داشتند، رد می کند.
۷.

اثر خودگفتاری آموزشی بر اجرای مهارت های حرکتی ساده و پیچیده دانشجویان تربیت بدنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عوامل روانی مهارت پیچیده مهارت ساده خودگفتاری آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 562 تعداد دانلود : 928
هدف از این پژوهش، تعیین اثر خودگفتاری آموزشی بر اجرای مهارت ساده و پیچیده و همچنین بررسی اثر آن بر برخی عوامل روانی مانند: تمرکز، اعتماد، احساس قوی بودن و آرامش بوده است. در این پژوهش از تعداد 42 نفر دانشجوی تربیت بدنی در دامنه سنی 20 تا 25 سال که واحد بسکتبال 1 و 2 را گذرانده اند استفاده شد. نمونه حاضر به شکل تصادفی ساده در دو گروه مساوی تجربی و گواه تقسیم شدند و پس از 15 دقیقه گرم کردن عمومی بدن و تمرین تکالیف ابتدا یک پیش آزمون بدون مداخله خودگفتاری، سپس یک پس آزمون با مداخله خودگفتاری از آنها به عمل آمد. در پایان کار به گروه تجربی پرسشنامه ای مبنی بر ارزیابی استفاده از عبارت خودگفتاری داده شد. در این پژوهش، برای طبقه بندی داده ها به لحاظ میانگین وانحراف معیار، از آمار توصیفی و برای تعیین اختلاف درون گروهی و برون گروهی به ترتیب از آزمون های تی همبسته و تی مستقل از نرم افزارspss با نسخه 5/11 در سطح معنی داری آلفای 05/0 استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد خودگفتاری آموزشی بر بهبود اجرای تکالیف مؤثر بوده و اثر آن بر مهارت پیچیده بیشتر بوده است. همچنین نتایج نشان داد که آزمودنی ها از خودگفتاری آموزشی به عنوان راهبردی مؤثر برای افزایش تمرکز، اعتماد، احساس قوی بودن و آرامش استفاده کرده اند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۲