اندیشه مدیریت راهبردی

در جهان امروز، کشورها افزون بر آگاهی از نقش وجهه در رونق جهانگردی، با تاکید بر ابعاد سیاسی و فرهنگی این پدیده، از ظرفیت آن به منظورِ معرفی بهینه و بهبود وجهه ملی خود نیز بهره های فراوانی می برند. تحقیقات اخیر نشان داده است که وجهه ملی هر کشور می تواند مرجع و شاخص موثری برای موفقیت تلاش هایی آن کشور در سطح بین المللی باشد. مدل های معتبر ارزیابی و تعیین وجهه ملی، امتیاز و طبقه بندی وجهه ملی هر کشور را با ترکیبی از مولفه های مختلف ازجمله جهانگردی، فرهنگ و میراث فرهنگی و مردم می سنجند که نمایانگر ظرفیت و نقش موثر جهانگردی در ساخت وجهه ملی کشورهاست. در دنیای مدرن، ابزارهای اصلی شکل دهی وجهه ملی کشورها، رسانه های بین المللی و ابزارهای ارتباطات میان فرهنگی نظیر جهانگردی هستند که مرور مطالعات موجود نشان دهنده مزیت های جالب توجه جمهوری اسلامی ایران در حوزه جهانگردی و ضعف نسبی آن در برخورداری از رسانه های بزرگ بین المللی است. پژوهش حاضر که به نقش جهانگردی در بهسازی وجهه ملی کشورها می پردازد، در پی پاسخ به دو پرسش زیر است: رابطه میان جهانگردی و وجهه ملی کشورها چیست؟ و جایگاه کنونی جهانگردی در وجهه ملی جمهوری اسلامی ایران چیست؟ هدف این پژوهش، شناخت و تبیین و بیان مدلی برای رابطه میان جهانگردی و وجهه ملی جمهوری اسلامی ایران است. این پژوهش از نوع اکتشافی است و فرضیه نیاز ندارد.

بی شک، به دست آوردن و حفظ وجهه و تصویر بیرونی مثبت، یکی از اهداف مهم تمامی سازمان ها محسوب می شود. امروزه بسیاری از سازمان ها زمان، منابع و تلاش بسیاری را صرف ایجاد تصویری تاثیرگذار از سازمان یا کسب و کار خود می کنند؛ چرا که هر گاه سازمانی تصویر مثبتی داشته باشد، مخاطبان، ذی نفعان و مشتریان آن، عموماً رفتارها و تصمیمات آن سازمان و نیز تجربه های خود با آن را مثبت تلقی خواهند کرد؛ درحالی که اگر این افراد یا گروه ها در ذهن خود تصویری منفی از آن سازمان داشته باشند، عملکرد و رفتار آن سازمان نزد آن ها به شکلی غیرواقعی تحت تاثیر تلقی ها و برداشت های منفی خواهد بود. نظر به اهمیتی که مفهوم تصویر سازمانی برای سازمان ها و نهادهای مختلف دارد، تحقیق حاضر با دو هدف «اکتشافی» و «آزمون فرض» و با استراتژی مطالعه موردی انجام گرفته و گردآوری اطلاعات نیز در آن به سه شیوه کتابخانه ای، تحلیل محتوا و پیمایشی بوده است. نهایتا،ً در دانشگاه امام صادق (ع) مولفه هایی همچون هویت و فرهنگ دانشگاه، دانش آموختگان، گزینش و سایر عوامل بدو ورود، شهرت و پیشینه خاص، ویژگی ها و عملکرد بخش های مختلف، محیط فیزیکی و نمادها، کارکنان در تماس با مخاطبان بیرونی و پوشش رسانه ای اخبار و مراسم مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر تصویر این دانشگاه شناسایی شده اند.

یکی از دغدغه های اصلی مدیران، برانگیختن کارکنان بهعنوان سرمایه های استراتژیک سازمان است. سازمان های سالم به طورخودکار انگیزشآورند. عوامل متعددی بر انگیزشزایی سازمانی موثرند. بیتوجهی رفتار جان سوزی است که اگر بر روح و جسم سازمان چنگ بیندازد، سازمان دچار عقب ماندگی ذهنی و جسمی مزمن خواهد شد. هدف غایی این پژوهش طراحی نوعی سنجه برای اندازهگیری بی تفاوتی سازمانی است. برای طراحی چنین سنجهای، استراتژی پژوهش ترکیبی اکتشافی متوالی استفاده شده است. بر این اساس، ابتدا بر اساس یافته های حاصل از مصاحبه های عمیق، ابعاد، مولفه ها و شاخص های بی تفاوتی تعیین شد (پژوهش کیفی) و در مرحله دوم برای تعیین روایی سازه همبستگی سنجه بی تفاوتی با سه سنجه استاندارد تعهد سازمانی، ترک شغل و هویت سازمانی محاسبه شد. نتیجه حاصل نوعی سنجه (پرسش نامه) روا برای اندازه گیری بی تفاوتی در سازمان هاست.

عرضه مدل های مناسب بودجه ریزی برای ِاعمال مواد قوانین برنامه و تبصره های بودجه سالیانه، از اهمیت ویژ ه ای برخوردار است. به همین منظور، در این مقاله که حاصل مطالعه ای دراین باره است، در صدد عرضه مدلی برای بهینه سازی تخصیص اعتبار به شهرداری های کشور هستیم (سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور آن را توزیع می کنند). در این مقاله، ضمن توجه و تعیین اهمیت و وزن شاخص های توزیع اعتبار در سطح استانی و شهرداری های هر استان، نمره فاصله وضع موجود هر شهرداری تا وضع مطلوب را که رفع محرومیت است، تعیین می کنیم. نمره تخصیص یافته هر شهرداری را نیز محاسبه می کنیم و با مدل پیشنهادی، تخصیص اعتبار شهرداری ها را انجام می دهیم. مدل یادشده را براساس داده های سال های 1385 و 1386 معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری، سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور و مرکز آمار ایران صورت بندی می کنیم. نتایج حاصل از مدل را با نتایج روش فعلی سازمان مقایسه می کنیم و نشان می دهیم که روش جاری سازمان، بهینه نیست.

این پژوهش را که برگرفته از نتایج رساله دکتری تحت همین عنوان می باشد، با هدف بررسی عوامل مدیریتی و سازمانی موثر بر فساد اداری-مالی در سازمان های دولتی، اجرا کرده ایم. روش پژوهش، هم بستگی از نوع پیمایشی است و اعتبار پرسش نامه محقق ساخته با آلفای کرونباخ 9794/0 و روایی پرسش نامه از طریق روایی محتوا و آزمون تحلیل عاملی تایید شده است. روش نمونه گیری در این پژوهش، از نوع نمونه برداری هدفمند است و پرسش نامه ها را بین 934 نفر از نمونه های آماری، مشتمل بر مدیران و کارشناسان ذی ربط فساد اداری مالی در سازمان های دولتی مراکز استان های اصفهان و زنجان، توزیع کرده ایم. باتوجه به هدف اصلی پژوهش، برای بررسی میزان تاثیر عوامل مدیریتی و سازمانی بر فساد اداری-مالی در سازمان های دولتی و روابط علی بین متغیرها، از نرم افزار AMOS استفاده کرده ایم. نتایج نشان داد که در سازمان های دولتی، از بین 14عامل سازمانی موثر بر فساد اداری-مالی، این 9 عامل، تعیین کننده اند: نظام پرداخت، بستر کنترل و نظارت، ارتباطات، جرائم و قوانین فساد، گروه های غیررسمی، شفافیت، اطلاع رسانی و پاسخ گویی، قوانین و مقررات اداری و عوامل روانی و 3 عامل تعیین کننده از بین 5 عامل مدیریتیِ موثر بر فساد اداری-مالی، شامل ضعف مدیران در رهبری و هدایت، ضعف مدیران در نظارت و کنترل و ضعف مدیران در بسیج منابع و امکانات، است.

این تحقیق درصدد معرفی و بیان رویکرد نوین مدیریت هزینه، یعنی مدیریت راهبردی هزینه و سپس بررسی نقش مدیریت راهبردی هزینه و فنون آن بر رضایت مشتری (در شرکت ایران خودرو) است. سوال اصلی پژوهش این است که آیا اجرای فنون مختلف مدیریت هزینه در شرکت ایران خودرو بر اساس تعاریف معتبر از مدیریت راهبردی هزینه، به بهبود رضایت مشتری و درنتیجه، بهبود موقعیت راهبردی این شرکت منجر شده است. بدین منظور، پس از طرح ادبیات بحث و واکاوی ریشه های نظری مدیریت راهبردی هزینه، همچنین شرح مهم ترین فنون زیرمجموعه آن، این پژوهش با معرفی فعالیت های شرکت ایران خودرو در حوزه مدیریت هزینه (به ویژه طرح ارزان سازی خودروی سمند) ابعاد دوگانه رضایت مشتری (هزینه و ارزش مشتری) را قبل و بعد از اجرای طرح مذکور (سال 1385) از طریق تدوین پرسش نامه و اجرای پژوهش پیمایشی بررسی می نماید. تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده، حاکی از آن است که برخلاف انتظار، قیمت خودرو (هزینه های خودرو) پس از اجرای طرح، از دیدگاه مشتری تغییر معناداری نشان نمی دهد و علاوه بر آن، در عامل ارزش مشتری نیز کاهش معناداری مشاهده می شود.

این تحقیق به دنبال پاسخ به این سوال است که برای بهبود وضع فعلیِ کیفیت جامع در صنعت در دست مطالعه ، چه بخش یا بخش هایی از آن در اولویت بهبود قرار دارند. برای این منظور، ابتدا مولفه ها و زیرمولفه های موثر بر کیفیت جامع در این صنعت، شناسایی و سپس وضع موجود این عناصر و اهمیت آن ها تعیین شده است. برای تعیین مولفه ها و زیرمولفه ها، از عوامل کلیدی موفقیت در مدیریت کیفیت جامع استفاده شده است. همچنین با استفاده از روش دلفی برای متناسب سازی این عوامل با صنعت در دست مطالعه ، توافق جمعی خبرگان اخذ شد. سپس، با استفاده از AHP گروهی-فازی، وزن مولفه ها و زیرمولفه ها تعیین شد. علاوه بر این، پرسشنامه ارزیابی وضع موجود را تیم جامع تری تکمیل کرد. در این تحقیق، به طور کلی چهار مولفه و شانزده زیرمولفه بررسی شدند. پس از تعیین وزن عناصر از سویی و شکاف آن ها از سوی دیگر، با محاسبه شکاف موزون، اولویت بهبود تعیین شد و زیرمولفه های کار تیمی، مشارکت کارکنان و پاداش در اولویت اول تا سوم قرار گرفتند.